Heren van Polanen

Vervolg van de Heren van Duivenvoorde

 

Het adellijk geslacht van Polanen behoorde in de late middeleeuwen tot de adellijke elite van het graafschap Holland en het hertogdom Brabant. Het geslacht, een tak van het geslacht Van Wassenaar, is vernoemd naar het historisch goed Polanen en het voormalig Kasteel Polanen, dat gelegen was tussen Monster en Loosduinen.

Kasteel Polanen. Tekening uit 1620.

De oudste vermelding van het kasteel Polanen dateert uit 1295. In de 14e eeuw klom het geslacht sterk op, maar aan het eind van diezelfde eeuw ging het stamhuis teloor. In 1351, tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten werd het kasteel ingenomen en verwoest door troepen van graaf Willem V van Holland. Veel adellijke families die tot de Hoeken behoorden, zoals Wassenaer, Polanen, en Brederode, leefden toen in ballingschap.

Veertig jaar later, in 1394, werd het kasteel geheel met de grond gelijk gemaakt door hertog Albrecht van Beieren, om zich te wreken op Philips II van Polanen, heemraad van Rijnland. Het stamgoed speelde nadien geen rol van betekenis meer.

Het geslacht van Polanen bracht het geslacht van Nassau naar de Nederlanden. Leden van het geslacht van Polanen werden in de veertiende eeuw ook heer van Breda. In 1339 werd Jan I van Polanen pandheer van Breda, samen met zijn zoon Jan II van Polanen. In 1342 werd Jan I via verkoop door de graaf van Holland heer van de Lek. In 1350 verkocht hertog Jan III van Brabant het Land van Breda aan Jan II van Polanen en werd het gebied een hoge heerlijkheid. De erfdochter van zijn zoon Jan III van Polanen, Johanna van Polanen trouwde op 11-jarige leeftijd op 1 augustus 1403 met Engelbrecht I van Nassau-Dillenburg in Breda, die door zijn huwelijk met Johanna heer van Breda werd (1403-1442).


4. Jan van Duivenvoorde (geboren rond 1225 in Voorschoten –  overleden 1280), heer van Duivenvoorde; hij kocht Polanen, Monster, Terheijde, Poeldijk en half-Loosduinen.  Zoon van Filips van Wassenaer (alias van Duivenvoorde) (Zie Heren van Duivenvoorde nr. 3b) en Florentina van Strijen.
Hij was gehuwd met Ghisekynsdr Uter Liere (geboren ca 1235).
Uit dit huwelijk:

  • Philips van Duivenvoorde (Volgt 5a)
  • Dirk van den Walle, (geboren ca 1265)
  • Elisabeth van Polanen, (geboren ca 1265) (VOLGT 5b)

5a. Phillips of Filips III van Duvenvoirde alias Van Polanen (c.1248 – na 1301) was heer van Polanen.
Hij was een zoon van Jan van Duivenvoorde, een jongere zoon van Phillips II van Duivenvoorde-Wassenaer, die de eerste heer van Duivenvoorde was en daarmee stamvader van het Huis Duivenvoorde. Filips III werd op zijn beurt stamvader van het Huis Polanen.
Filips komt in 1291 voor als baljuw van Kennemerland. In 1295 werd Filips (III) door graaf Floris V van Holland beleend met het kasteel van Polanen en het werd daarbij een erfelijk leen gemaakt. In 1298 werd hij als ambassadeur van Jan I van Holland naar de koning van Frankrijk gestuurd voor een politiek verbond met het graafschap Holland. Filips streed in 1301 mee met de Utrechtse burgers tegen bisschop Willem Berthout van Mechelen, die in de Slag bij Hoge Woerd overleed. Het zelfde jaar claimde hij een stuk grond, dat aan de Abdij van Loosduinen toebehoorde. Met een dreigende banvloek vanuit de kerk, trok hij zijn handen af van deze claim. Hierna werd in de geschriften niets meer van hem vernomen.
Filips huwde met Elisabeth van Vianen. Geboren rond 1250, overleden rond 1330. Dochter van Zweder I van Bosinchem-Vianen en Margaretha Jacobsdr van Vlotstale Van Lichtenberg.
Zij kregen een zoon:

  • Jan van Duivenvoorde (1285-1342), deze ging zich later Jan I van Polanen noemen (Volgt 6a)

Filips had ook een bastaardzoon bij Liesbeth:

  • Willem “Snickerieme” van Duivenvoorde (1290-1353) (Volgt 6b)

5b. Elisabeth van Polanen
Geboren ca. 1260, dochter van Jan van Duivenvoorde (Nr. 4) en Ghisekynsdr Uter Liere.
Zij was gehuwd met Jan I van der Dussen (overleden voor 1298) ridder en heer van Dussen. Zoon van Jacobus van der Dussen, genoemd in 1156 als getuige bij Dirk VI van Hollands reis naar de Abdij van Echternach. Hij vocht op 5 juni 1288 in de slag bij Woeringen met 1500 ridders mee aan de zijde van hertog Jan I van Brabant en werd daarbij gewond. Uit dit huwelijk:

  • Jan II van der Dussen ridder, heer van Dussen (Volgt Heren van der Dussen nr. 3).

6a. Jan I van Polanen (geboren Wassenaar, ca. 1285 – Monster, 26 september 1342) was vanaf 1326 door huwelijk pandheer van de Lek en vanaf 1339 pandheer van Breda. Hij is de stamvader van de zijtak Polanen uit het geslacht Van Wassenaer. Hij woonde op het stamhuis Polanen bij Monster. Hij was de zoon van Philips III van Duivenvoorde en Elisabeth, vrouwe van Vianen, en was een halfbroer van Philips’ buitenechtelijke zoon Willem van Duivenvoorde. Jan wordt voor het eerst vermeld in een bron uit 1305.
Hij huwde met Catharina van Brederode, overleden in 1372, dochter van Dirk II van Brederode  (Zie Heren van Brederode nr. 4) en Maria van der Lecke.
Kinderen:

  • Maria van Polanen (1323-1382) (Volgt 7a).
  • Jan II van Polanen (1325-1378), grootvader van Johanna van Polanen, welke uitgehuwelijkt was aan Engelbrecht I van Nassau.
  • Philips (of Filips) van Polanen (1328-1375), huwde Elisabeth van Made, was burggraaf tijdens het Beleg van Geertruidenberg (1351-1352) voor de Hoekse partij, was heer van Kapelle, Nieuwerkerk en Uyterniert.
  • Dirk van Polanen heer van Asperen (- na 1394). Hij trouwde met Elburg van Asperen. Zij was een dochter van Otto II van Arkel-Asperen heer van Asperen en Hagestein en Aleid van Avesnes.
  • Gerard van Polanen ( -1394), was heer van Berkel (Volgt 7b)
Uit: Wikiwand – Jan I van Polanen

 

6b. Willem “Snickerieme” van Duivenvoorde
Geboren 1290, overleden in 1353. Heer van Oosterhout en Dongen. Bastaardzoon van Filips III van Duivenvoorde en Liesbeth (uit Dongen).
Willem wordt voor zijn tijd een zeer rijk man genoemd. Omdat Willem uit zijn huwelijk met Heylwich van Vianen (overleden in 1351) geen wettige erfgenamen had kwam de erfenis terecht bij de zoon van zijn halfbroer, dus zijn neef, Jan II van Polanen.
Willem had zeker 12  bastaardkinderen. Bij Aleid Oemencx had hij een bastaarddochter:

  • Beatrix van Duivenvoorde (Volgt 7c)
Vermeldingen:
Willem van Duivenvoorde – Wikipedia
Willem Snickerieme – JohnOoms.nl

7a. Maria van Polanen
Geboren 1323 – overleden 1382. Dochter van Jan I van Polanen en Catharina van Brederode (Zie Heren van Brederode nr. 5).
Zij huwde eerst met Jan I van Montfoort en ten tweede met Gerrit van Heemstede. Geboren in 1320, overleden in 1378. Zoon van Reinier van Heemstede en Beatrice.
Dochter:

Uit:  Wikiwand – Gerard van Heemstede

 

7b. Gerard van Polanen 
G
eboren in het jaar 1324, overleden in het jaar 1380. Zoon van Jan I van Polanen en Catharina van Brederode (Zie Heren van Brederode nr. 5).
Hij was gehuwd met Lutgard van Wulvenhorst. Geboren op 10 juli 1330 in Utrecht, overleden op 9 december 1411. Dochter van Ernst van Wulven van der Horst (Zie Heren van Wulven nr. 5).
Kinderen:

  • Afert van Polanen
  • Willem van Polanen, beleend met Wulvenhorst.
  • Rixa van Polanen (Volgt 8)

 

7c. Beatrix van Duivenvoorde
Geboren rond 1320, overleden na 25 november 1387. Bastaarddochter van Willem “Snickerieme” van Duivenvoorde en Aleid Oemencx
Zij trouwde met Roelof II van Arkel, Heer van Dalem. Geboren in 1315, overleden in 1361. Baljuw van Zuid-Holland.
Zoon van Roelof I van Arkel, Heer van Dalem.
Kinderen:

  • Sophia van Arkel  1340-1383
  • Floris Roelofsz van Dalem  1341-1376 (Volgt Heren van Dalem nr. 5)
  • Johan van Arkel Heer van Dalem  1351- ….
  • Willlem van Arkel Heer van Dongen  1360-1438

 

8. Rixa van Polanen
Geboren op 7 juli 1356 te Monster, overleden op 11 augustus 1402 te Monster. Dochter van Gerard van Polanen en Liutgarde van Wulven Vrouwe van Wulverhorst.
Zij was gehuwd met Elias van Woudenberg. Geboren op 16 december 1345, overleden op 13 december 1399 te Woerden. Zoon van Jan van Woudenberg (Zie Heren van Woudenberg nr. 4) en Willemette van Diest (Zie Heren van Diest nr. 9).
Kinderen:

  • Elias van Woudenberg
  • Jan van Woudenberg
  • Herbaren van Woudenberg
  • Margaretha van Woudenberg (Zie Heren van Woudenberg nr. 6)

 

Bronvermeldingen:
Wikipedia – Van Polanen
Voorouders Rixa van Polanen (1356-1402) » Genealogie Online
Genealogische Bronnen – JohnOoms.nl

 

Stamboom Heren van Wassenaer

facebook  

 

© 3 maart 2016, laatst bijgewerkt op 13 januari 2023