Sterkenburg was een dorp en een voormalige gemeente en thans een buurtschap in de Nederlandse provincie Utrecht te Driebergen-Rijsenburg, nu deel van de gemeente Utrechtse Heuvelrug.

Het middeleeuwse gerecht Sterkenburg onderging na 1795 een serie wijzigingen tot het op 1 januari 1812 bij de gemeente Langbroek werd gevoegd. Op 1 januari 1818 werd de nieuwe gemeente Sterkenburg gevormd, bestaande uit de voormalige gerechten Sterkenburg en Hardenbroek. De gemeente werd op 8 september 1857 bij Driebergen gevoegd.

Kasteel Sterkenburg                                     Foto: JohnOoms.nl

De oudste vermelding van Sterkenburg dateert uit 1261, toen bepaald werd dat graaf Otto II van Gelre van de Utrechtse bisschop Hendrik van Vianden het “castrum Langebruch” (ofwel burcht in het Langbroek) zou krijgen. Het kasteel Sterkenburg zou gedurende vele eeuwen een leen van Gelre blijven, de landerijen waren leenroerig aan de bisschop.

De eerste heren van Sterkenburg stamden uit het roemruchte huis der heren van Wulven, een machtige Stichtse familie waar vele ridderhofsteden uit de omgeving hun oorsprong aan danken, zoals Hindersteyn, Nederhorst, Wulverhorst, Amelisweerd en Heemstede.

Het geslacht Van Sterkenburg stierf in de vijftiende eeuw uit met Catharina van Sterkenburg, die bij haar huwelijk in 1456 met Wouter van Isendoorn van haar vader Gijsbrecht “dat huys ende herlicheyt tot Sterckenborgh met sijner hofstat” ontving. Hun achterkleindochter Mechteld van Isendoorn trad in 1564 in het huwelijk met de Gelderse edelman Reinier van Aeswijn (1544-1620). In 1536 werd het kasteel Sterkenburg als ridderhofstad erkend.

Wapen van Sterkenburg                         Afbeelding: Publiek Domein Wikipedia

Het wapen van Sterkenburg is officieel nooit aan de Utrechtse gemeente Sterkenburg toegekend. De gemeente maakte gebruik van het wapen van de ridderhofstad c.q. Heerlijkheid Sterkenburg, welke wel werd bevestigd door de Hoge Raad van Adel op 30 september 1818 tot 8 september 1867. De gemeente Sterkenburg ging toen op in gemeente Driebergen, sinds 2006 onderdeel van gemeente Utrechtse Heuvelrug.
De blazoenering van het wapen luidde als volgt:”Van gegolfde dwarsbalken van goud en rood van acht stukken, de drie bovenste rode dwarsbalken beladen met vijf en de onderste met drie zilveren ballen.”De heraldische kleuren zijn goud (goud of geel), keel (rood) en zilver (wit).