Zevender

 

 Zevender is een buurtschap, polder, voormalige heerlijkheid en voormalige gemeente, in de streek Lopikerwaard, en in gedeeltelijk provincie Utrecht, gemeente Lopik (oostelijk gedeelte) en gedeeltelijk provincie Zuid-Holland, gemeente Krimpenerwaard (westelijk gedeelte). Het ligt tussen Cabauw en Schoonhoven. Het is een lintdorp zonder dorpskern. De buurtschap omvat circa 60 huizen met circa 150 inwoners.

De buurtschap is in de Middeleeuwen gevormd langs een veenstroom, de Lobeke. Deze liep vanuit wat nu de Lopikerwaard is naar Schoonhoven, waar zij uitmondde in de Lek. Dit werd later de Zevender en is nu de Lopikerwetering, die de scheiding vormt tussen de polders Noord-Zevender en Zuid-Zevender.De bebouwing aan de noordzijde van de stroom ontstond al vóór de 12e eeuw en heette toen Vijftienhoeven. Omdat de ontginningen vanaf de rivier de Vlist in de Bonrepas al eerder hadden plaatsgevonden, kon de ontginning van Zevender niet verder naar het noorden uitbreiden. De percelen van Noord-Zevender zijn daarom korter dan gebruikelijk in deze regio.In de 13e eeuw kwam het gehucht Vijftienhoeven in het bezit van de familie Zevender. De naam van de familie is overgegaan op zowel de nederzetting als op de veenstroom.
Jacobus Braet kocht in 1744 de heerlijkheid Zevender (Utrechts Archief, Heerlijkheden Cabauw en Zevender, toegang 307, inv.nr. 39) en droeg sindsdien de titel ‘vrijheer van Zevender’
Lange tijd heeft Zevender deel uitgemaakt van zowel Lopik (provincie Utrecht) als Schoonhoven (provincie Zuid-Holland). Van 1813 tot 1857 was Zevender een zelfstandige gemeente. Kerkelijk behoorde de buurtschap tot Willige Langerak, het Populierenlaantje (thans gemeente Krimpenerwaard) vormde het kerkpad tussen de bebouwing en de kerk.
In de buurtschap stond ter hoogte van Lopikerweg 74 een versterking, waarvan de fundamenten nog in het landschap zijn te zien. Deze versterking mag niet verward worden met het Kasteel aan de Zevender dat op het Hofland ten noorden van Schoonhoven lag.

Wapen van Zevender
. In het manuscript Beelaerts van Blokland wordt het volgende wapen vermeld : in goud 2 dubbel gekanteelde dwarsbalken van sabel. Ook Van der Aa geeft dit wapen.
Bron: Wikipedia – Zevender
Een voorvader:
Nicolaas van Cats
Geboren in 1220, overleden in 1290. Zoon van Hendrik van Cats en Rosa Dirksdr van der Goes.
Vrijheer van Cats, Catshoek, Maerlant, Emelisse, Welle, Duiveland, Ossendrecht, Lopik en Boenrepas. In 1280 op 24 maart heer van Cabauw. Heer van Schoonhoven en op 19 juli 1272 geeft Floris V aan Nicolaas Cats (voogd van Sophia van der Goude) stadsvrijheid van Gouda. Maar hij had ook het erfpacht van de Vlist. Ook had hij Zuid-Zevender en Noord-Zevender verworven. Tevens de tol van Moordrecht (1274). Door zijn huwelijk was hij ook heer van Burcht en Zwijndrecht in Oost Vlaanderen.
  facebook         

johnooms-nl

© 25 februari 2018, laatst bijgewerkt op 26 mei 2022