Hagestein

Hagestein in 1867, door J. Kuyper. 850 inwoners.

Hagestein is een dorp in de Vijfheerenlanden aan de Lek, sinds 2019 behorend tot de gemeente Vijfheerenlanden in de Nederlandse provincie Utrecht.
De gemeentelijke herindeling leidde tot een wijziging van de provinciegrens. Bij de aankondiging van de fusie was onduidelijk of de gemeente deel uit moest gaan maken van de provincie Utrecht of van Zuid-Holland.

Kasteel Hagestein (18e eeuw) gravure H. Spilman naar tekening J. de Beijer                                                            Afbeelding: Publiek Domein Wikipedia

Voordat het slot Hagestein werd gebouwd, heette de nederzetting Gasperde. In 1382 verkreeg Gasperde stadsrechten van Jan V van Arkel, maar in 1405 werd het tot de grond toe afgebroken. Later ontstond op de plaats van Gasperde de plaats Hagestein. Op 1 januari 1812 werd Hagestein bij de gemeente Everdingen gevoegd, om daar op 1 januari 1818 weer van te worden afgesplitst. Op 1 januari 1821 ging Hagestein van de provincie Utrecht over naar de provincie Zuid-Holland. De gemeente werd op 1 januari 1986 opgeheven en bij Vianen gevoegd. Samen met Vianen werd Hagestein in 2002 weer een deel van de provincie Utrecht.

In 1251 droeg Ghiselbertus Uten Goye slot Hagestein op aan graaf Otto II van Gelre. Hij kreeg het daarna, zoals destijds gewoon was, weer als erfleen terug. Daarna belandde het in handen van Jan V van Arkel die in 1382 stadsrechten verleende aan Gasperden. Na de verovering op Jan V van Arkel in 1405 door Willem VI, graaf van Holland, werd het kasteel evenals het stadje Gasperden tot de grond toe afgebroken waarbij de stadsrechten verloren gingen.

Omdat de bisschop van Utrecht, Frederik III van Blankenheim, mee had geholpen bij de verovering kreeg deze als dank de zeggenschap over Hagestein. Sinds 1510 was Hagestein het gezamenlijk bezit van de kapittels van de Dom en van Oudmunster in Utrecht. Ze lieten er in 1583 naar ontwerp van Marcelis Keldermans en Willem van Noort een nieuw slot bouwen: Hagestein II. Ook dit kasteel werd uiteindelijk, in 1855, afgebroken. De kapittels verkochten Hagestein in 1675 aan de George Frederik van Waldeck-Eisenberg, die tevens graaf van Culemborg was.

Hagestein is vooral bekend door de stuw in de Lek nabij deze plaats.
Hagestein beschikt over een Hervormde kerk en een basisschool.

Wapen Hagestein (1816 – 2001)         Afbeelding: Publiek Domein Wikipedia

Het wapen van Hagestein werd op 11 september 1816 door de Hoge Raad van Adel aan de gemeente Hagestein, toentertijd in Utrecht gelegen, in gebruik bevestigd. Op 1 januari 1821 werd de gemeente bij Zuid-Holland ingedeeld. Op 1 januari 1986 werd Hagestein onderdeel van de gemeente Vianen. Het wapen van Hagestein is daardoor komen te vervallen. In het wapen van Vianen zijn geen elementen overgenomen uit het wapen van Hagestein. Sinds 1 januari 2002 ligt de gemeente Vianen in Utrecht.

De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Van lazuur beladen met 2 fascen, waarvan die en chef gebretesseerd en die en pointe contrabretesseerd, alles van goud.

De heraldische kleuren zijn lazuur (blauw) en goud (geel). Dit zijn de rijkskleuren. Het schild wordt gedekt door een antieke gravenkroon.

In 1382 kreeg de stad stadsrechten van Jan V van Arkel, Heer van Hagestein, waarbij dit wapen verleend zou zijn. Het lijkt verwant aan het familiewapen van Van Arkel, die in de omgeving meerdere bezittingen had. Waarschijnlijk zijn de kleuren bij de aanvraag niet gespecificeerd en is het wapen daarom verleend in de rijkskleuren blauw met goud.

Uit:

Voorouders:

  •  Arijen Fransen van Rooijen
    Geboren in 1667 in Meerkerk, gedoopt op 16 december 1667 in Ameide. Hij is overleden mei 1729 in Heikoop,  begraven op 6 mei 1729 in Heikoop. Arijen was een zoon van Frans Adriaensz van Rooijen en Marrigje van Wajenoje.
    Hij is 1e getrouwd in de Nederduits Gereformeerde Kerk getrouwd met Cornelia den Advocaat in het jaar 1690.
    Arijen is 2e getrouwd in de kerk  in het jaar 1696 te Hagestein met:
  • Cornelia Willemsen
  •  Arie van Rooijen
    Gedoopt op 25 oktober 1705 te Hagestein, overleden in 1741. Zoon van Arijen Fransen van Rooijen en Cornelia Willemsen.
    Gehuwd in 1727 te Leerdam met Gijsbertje Peters Keppel

 

Terug naar:

Dorpen en Steden

  facebook       

© 21 juli 2020, laatst bijgewerkt op 6 mei 2022