Koningen van Engeland III

Koningen van Engeland, uit het Huis Plantagenet

Hendrik II van Engeland

Hendrik II van Engeland

24. Hendrik II van Engeland
Geboren Le Mans, 5 maart 1133 – overleden Chinon, 6 juli 1189.
Hij was koning van Engeland, hertog van Normandië, graaf van Anjou, Maine, Touraine en Nantes. Via zijn vrouw Eleonora van Aquitanië was hij hertog van Aquitanië en Gascogne, en graaf van Poitou, van Auvergne en enkele kleinere graafschappen. Bovendien had hij veel macht in Ierland, Wales, Bretagne en Schotland. Het grote machtsgebied dat Hendrik had opgebouwd, wordt het “Angevijnse Rijk” genoemd.

Hendrik was een zoon van Godfried Plantagenet (Zie Graven van Anjou nr. 12), graaf van Anjou, Maine en Touraine, en Mathilde van Engeland, de dochter van Hendrik I van Engeland  (Zie Koningen van Engeland II nr. 7) en weduwe van keizer Hendrik V.
Hendrik I van Engeland overleed in 1135. Hij had Mathilde als zijn erfgename aangewezen, maar haar neef Stefanus van Blois greep de macht en werd tot koning van Engeland gekroond. Godfried maakte gebruik van de verwarde situatie door Normandië te bezetten in naam van zijn vrouw en zijn zoon. Godfried bemoeide zich verder niet met de strijd in Engeland (de Anarchie (Engeland)), dat liet hij over aan Mathilde en haar halfbroer Robert van Gloucester (graaf).

Door zijn grote rijkdom kon Hendrik een grootse hofhouding voeren. Hendrik hield zelf vooral van jagen en drinken maar voelde zich ook verplicht zijn status te onderstrepen door literatuur te bevorderen en door deftige regels en taalgebruik aan het hof. Hendrik investeerde veel in zijn koninklijke kastelen, zowel om indruk te maken als om militaire redenen. En daarnaast gaf hij veel geld uit aan jachtverblijven. Opvallend was dat hij tegenstander was van toernooien.

Hendriks moeder Mathilde en zijn vrouw Eleonora hadden veel invloed op Hendrik. Eleonora was een aantal jaren belast met het bestuur van Engeland en bestuurde daarna een tijd Aquitanië. Hendrik en Eleonora hadden acht wettige kinderen. Ook hun zoons kregen een rol in het bestuur. Na verloop van tijd liepen de spanningen tussen Hendrik enerzijds, en Eleonora en hun zoons anderzijds, steeds verder op. De redenen daarvan zijn niet bekend maar er is wel veel over gespeculeerd, genoemd zijn onder andere: de bemoeienis van Hendrik met de zaken in Aquitanië, het lange leven van Hendrik en zijn weigering om werkelijk macht met zijn kinderen te delen, zijn minnaressen of gewoon zijn moeilijke karakter. In dit politieke gezin was het niet te vermijden dat een conflict uiteindelijk op open oorlog zou uitlopen.

Hendrik trouwde op 18 mei 1152 met Eleonora van Aquitanië , dochter en erfgename van hertog Willem X van Aquitanië (Zie Hertogen van Aquitanië nr. 11) en Eleonora van Châtellerault.
Zij kregen de volgende kinderen:

  • Willem, jong overleden;
  • Hendrik de Jongere, gehuwd met Margaretha van Frankrijk, ze kregen een zoon die na drie dagen overleed. Zij hertrouwde met Béla III van Hongarije;
  • Mathilde, gehuwd met Hendrik de Leeuw;
  • Richard Leeuwenhart, belangrijkste erfgenaam van Hendrik en koning van Engeland;
  • Godfried, door zijn huwelijk met Constance I van Bretagne hertog van Bretagne. Hun zoon Arthur I van Bretagne was een rivaal voor de troon van zijn oom Jan en werd vermoedelijk in diens opdracht vermoord;
  • Eleonora (Volgt 25a).
  • Johanna (1165-1199), gehuwd met (1177) Willem II van Sicilië en met (1196) Raymond VI van Toulouse;
  • Jan zonder Land (Volgt 25b) erfgenaam van Richard en koning van Engeland;

Hendrik had een aantal kinderen uit buitenechtelijke relaties:

  • met een vrouw met de naam Ikenai had hij een zoon Godfried (ca. 1150 – Notre-Dame-du-Parc, 18 december 1212), bisschop van Lincoln (1173), kanselier van Engeland (1182), aartsbisschop van York (1189); deze leefde vanaf 1207 in verbanning in Frankrijk;
  • een onbekend kind bij Adelheid, dochter van Odo van Porhoët die tot 1168 Bretagne had bestuurd – alleen bekend uit een klacht van Odo dat Hendrik zijn dochter zwanger had gemaakt;
  • de bekendste buitenechtelijke relatie van Hendrik was Rosamund Clifford (overleden ca. 1176) maar van haar zijn geen kinderen bekend;
  • met Ida, de vrouw van Roger Bigod, earl van Norfolk, kreeg Hendrik een zoon William Longespée (ca. 1176 – 7 maart 1226), door zijn huwelijk earl van Salisbury (Verenigd Koninkrijk);
  • met Nesta, vrouw van Ralph Bloët, kreeg Hendrik een zoon Morgan, proost van Berkeley inYorkshire (1201), in 1213 benoemd tot bisschop van Durham (Engeland) maar de paus weigerde de benoeming omdat hij uit overspel was geboren;
  • bij een onbekende vrouw: Mathilde, abdis van Barking (Suffolk);

Verder worden er op grond van aannames nog enkele kinderen aan Hendrik toegeschreven.

25a. Eleonora van Engeland (1162–1214) was de dochter van koning Hendrik II van Engelanden Eleonora van Aquitanië. Zij trouwde in 1170 op 8-jarige leeftijd met koning Alfons VIII van Castilië, waardoor de grens met de Pyreneeën werd beveiligd en kreeg Gascogne mee als bruidsschat. Eleonora stierf enkele weken na haar echtgenoot in 1214. Het paar kreeg de volgende kinderen:

  • Berenguela, koningin van Castilië (1180 – 1246), echtgenote van Alfons IX, koning van León
  • Sancho, prins van Castilië (1181)
  • Sancha, prinses van Castilië (1182 – 1184)
  • Urraca, prinses van Castilië (1186 – 1220), echtgenote van Alfons II van Portugal
  • Blanca van Castilië, prinses van Castilië (Volgt Koningen van Castilië nr. 7).
  • Ferdinand, prins van Castilië (1189 – 1211)
  • Mafalda, prinses van Castilië (1191 – 1204)
  • Hendrik, prins van Castilië (1192 – 119?)
  • Constanza, prinses van Castilië (1196 – 119?)
  • Eleonora, prinses van Castilië (1202 – 1244), echtgenote van Jacobus I van Aragón
  • Hendrik I, koning van Castilië (1204 – 1217), zijn opvolger
  • Constanza (? – 1243), abdis van de Koninklijke Abdij van Las Huelgas in Burgos, gesticht door haar vader.

Jan zonder Land

Jan Zonder Land

25b. Jan Zonder Land (Engels: John Lackland)
Geboren Beaumont Palace (Oxford), 24 december 1166 of 1167, overleden Newark Castle (Newark-on-Trent, Nottinghamshire), 18/19 oktober1216)
Hij was koning van Engeland van 1199 tot 1216 en hertog van Normandië vanaf 1199. Hij was de jongste zoon van Hendrik II en Eleonora van Aquitanië. Hij was zijn vaders favoriete zoon, maar aangezien hij de jongste was, ontving hij geen gebieden op het vasteland, wat zijn bijnaam verklaart. Na de dood van zijn broer Richard Leeuwenhart in 1199 volgde hij hem, overigens niet zonder slag of stoot, op.

Al voor zijn troonsbestijging had Jan een kwalijke naam opgebouwd als verrader en samenzweerder, soms met, soms tegen zijn oudere broers. Al in 1184 betwistten Jan en Richard elkaar de erfopvolging van Aquitanië, wat leidde tot veel onderlinge onmin. In 1177 echter kreeg Jan het bestuur over Ierland, waar hij zich binnen zes maanden zo impopulair wist te maken, dat hij het land moest verlaten.

In 1189 trouwde hij met Isabella, een dochter van graaf Willem van Gloucester. Zij kregen geen kinderen en kort voor of vlak na zijn troonsbestijging op 6 april 1199 liet hij het huwelijk nietig verklaren.

Nadat Richard Leeuwenhart in de zomer van 1190 vertrokken was voor de Derde Kruistocht, deed Jan een poging de macht te grijpen, hoewel zijn broer hem had verboden Frankrijk te verlaten. Hij koos daarbij zelfs partij voor de koning van Frankrijk tegen de door zijn broer achtergelaten gouverneur voor de Franse bezittingen. Toen Richard uiteindelijk in 1194 terugkeerde, vergaf hij Jan diens misstap. Deze episode is breed bekend geworden via de verhalen rond Robin Hood en in de romanIvanhoe van sir Walter Scott, waarin (niet geheel waarheidsgetrouw) Richard wordt afgeschilderd als de held en Jan als de slechterik.

Tijdens het beleg van het kasteel Châlus in Limousin werd Richard door een pijl in zijn schouder getroffen en raakte hij daardoor dodelijk gewond. Aangezien Richard Jan als opvolger had aangewezen, werd deze in Engeland algemeen als koning geaccepteerd. De Franse gebieden (afgezien van Normandië) schoven echter een andere troonpretendent naar voren: Arthur I van Bretagne, de zoon van Godfried, de derde zoon van Hendrik II. Dit leidde tot een oorlog, waaraan in mei 1200 een einde kwam met de Vrede van Goulet. Hierbij moest Jan wel een aantal veren laten op het vasteland. De rust was van korte duur, want de Franse koning Filips II August hervatte samen met Arthur de strijd. Uiteindelijk ontdeed hij zich definitief van Arthur door hem in 1203 te wurgen. Na de slag bij Bouvines (1214) raakte Jan vrijwel alle gebieden in Frankrijk kwijt. Door zijn eigen onbetrouwbaarheid had hij de trouw van veel van zijn leenmannen verspeeld.

Inmiddels was hij in augustus 1200 hertrouwd met Isabella van Angoulême, die 20 jaar jonger was. Dochter van Adhemar van Angoulême en Adelheid van Courtenay.

Zij kregen vijf kinderen, de zoons

  • Hendrik, zijn opvolger als koning (Volgt 26)
  • Richard van Cornwall
  • Johanna van Engeland
  • Isabella van Plantagenet
  • Eleonora Plantagenet.

hendrik-iii-van-engeland

Hendrik III van Engeland

26. Hendrik III van Engeland
Geboren Winchester, 1 oktober 1207 – Westminster, 16 november 1272) was koning van Engeland van 1216 tot 1272. Op 9-jarige leeftijd volgde hij zijn vader, Jan zonder Land, op. Zijn moeder was Isabella van Angoulême.

Hendrik werd tweemaal gekroond: op 28 oktober 1216 in de kathedraal van Gloucester en op 17 mei 1220 in deWestminster Abbey. Tot 1227 werd de regering van de jonge koning waargenomen door regenten, gekozen door de Engelse baronnen. Eerst was dat Willem de Maarschalk, graaf van Pembroke, later Peter des Roches de bisschop vanWinchester. In 1219 werd Paus Honorius III zijn voogd, met als gevolg dat hij de kerk een grote invloed in Engeland verleende.

Ook de regeringsperiode van deze Hendrik werd gekenmerkt door veel strijd. In 1216/1217 moest hij zijn gezag verdedigen tegen de latere Franse koning Lodewijk VIII. Hij omringde zich met buitenlandse adviseurs, die naar Engeland kwamen in verband met zijn huwelijk met Eleonora van Provence.

De invloeden van buitenaf en van de paus, naast zijn overtredingen van de Magna Carta, die zijn vader onder dwang van de baronnen had moeten tekenen, deden hem geen goed. Zijn buitenlands beleid kostte veel geld en leverde weinig op. Dit alles bij elkaar was aanleiding tot een conflict met de baronnen, die meer invloed wensten in het landsbestuur. De oppositie werd geleid door zijn zwager Simon van Montfort.

In 1258 werd Hendrik gedwongen de ‘Oxford Provisions’ te ondertekenen en moest hij veel van zijn macht inleveren. Hendrik wenste zich hier echter niet aan te houden, wat leidde tot een burgeroorlog. Hij werd verslagen in de Slag bij Lewes in 1264 en gevangengezet. Simon van Montfort riep het eerste Engelse Parlement bijeen.

Hendriks oudste zoon Eduard I wist in 1265 een wending aan de zaak te geven. In de Slag bij Evesham werd Montfort gedood, waarna de opstandelingen hard werden aangepakt. Vanaf dat moment nam Eduard in feite het roer over.

Hendrik stierf op 65-jarige leeftijd. Hij werd begraven in Westminster Abbey.

Hij trouwde op 20 januari 1236 met Eleonora van Provence.
Zij kregen 9 kinderen. Onder hen:

  • Eduard I van Engeland (1239–1307)
  • Margaretha (1240–1275), huwde met koning Alexander III van Schotland
  • Beatrix (1242–1275) (Volgt 27), huwde met hertog Jan II van Bretagne
  • Edmund van Lancaster (1245–1296)
  • Catharina (1253–1257)

27. Beatrix van Engeland
Geboren rond 1242. Dochter van Hendrik III van Engeland en Eleonora van Provence.
Zij is getrouwd met Jan II van Bretagne (Hertog van Bretagne, Graaf van Richmond) in het jaar 1260.

Kinderen:

  • Arthur II van Bretange (Hertog van Bretagne)  ± 1259 – ….
  • Jan van Bretagne (Graaf van Richmond)  ± 1261-1312 
  • Mathilde van Dreux  1268-1339
  • Peter van Bretagne  1269-1312
  • Blanche van Bretagne  1270-1327 (Volgt Hertogen van Bretagne nr. 14)
  • Eleonora van Bretagne (Abdis van Fontevraud)  1275-1342

Bron: Wikipedia Britse Koningen

 

Terug naar:

handtekening 2016

10 oktober 2016