Benthuizen

Het dorp Benthuizen in 1793, Nederlandsche Stad- en Dorpbeschrijver

 

Gemeente Benthuizen in 1868, door J. Kuijper. 650 inwoners.

Benthuizen is een dorp in de Zuid-Hollandse gemeente Alphen aan den Rijn ten noordoosten van Zoetermeer. De plaats telt ongeveer 3.565 inwoners  (CBS, 2020). Een bezienswaardigheid in Benthuizen is de molen De Haas.

De naam van het ambacht ‘Benthusen’ wordt voor het eerst genoemd in documenten in de 13e eeuw. In 1282 krijgt Dirk van Teylingen van Floris V, graaf van Holland, een gebied in bruikleen rond Waddinxveen. De grens van dat gebied wordt in de leenakte aangegeven met een aantal ambachten, waaronder ‘Benthusen’. Het dorp moet dan ook voor die tijd ontstaan zijn, waarschijnlijk in de tiende en elfde eeuw. Tijdens deze periode nam de bevolking snel toe en werden de uitgestrekte veenwildernissen in dit gebied ontgonnen. Het toponiem ‘Benthuizen’ is een samenstelling van de uitgang ‘-huizen’, dat een gangbare aanduiding voor een woongebied was vanaf de Karolingische periode, en ‘bent’ dat (onder andere en in dit geval waarschijnlijk) een andere benaming is voor struisgras.Het afsteken van turf uit de veengronden in de omliggende gebieden vormde eeuwenlang een belangrijke bron van inkomsten voor de inwoners van het dorp, zoals ook terugkomt in het wapen van de gemeente (de langwerpige blokjes zijn turfbriketten). De intensieve turfwinning leidde tot het veranderen van grote stukken land in veenplassen. De bevolking van Benthuizen nam hierdoor af. De gehuchten Benthorn en Hogeveen raakten door deze ontwikkeling zelfs ontvolkt en zouden later bij de gemeente Benthuizen worden gevoegd. Na het inpolderen van de grote watermassa’s nam de bevolking weer toe en kreeg het dorp een sterk agrarisch karakter. In deze tijd was de stad Rotterdam ambachtsheervan het dorp. In 1899 telde het dorp 645, voornamelijk hervormde, inwoners.Tijdens de periode van grote woningbouwprojecten buiten de grote steden in de jaren 60 en 70 van de 20e eeuw verrees ook in Benthuizen veel nieuwbouw. Dit zorgde voor een aanzienlijk vergroting van het dorp en instroom van veel nieuwe bewoners van buiten de regio. In 2005 werd ten oosten van Benthuizen gestart met de aanleg van de HSL-Zuid (de tunnel van de HSL-Zuid onder het Groene Hart begint bij Benthuizen) en ten zuiden/zuidoosten van het dorp wordt het Bentwoud aangelegd.
Tot 1991 was Benthuizen een zelfstandige gemeente. In 1991 ging Benthuizen tot de nieuwe gemeente Rijneveld behoren, die in 1993 Rijnwoude ging heten. In 2011 werd beslist dat de gemeente Rijnwoude zou fuseren met Boskoop en Alphen aan den Rijn. Gezien de ligging van Benthuizen vlak bij Zoetermeer besloot men een referendum te organiseren met de vraag of Benthuizen onderdeel van deze nieuwe gemeente moest worden of bij Zoetermeer moest gevoegd worden. Uiteindelijk kozen 1417 stemmers of 70,29 % voor de nieuwe ABR-gemeente (die later Alphen aan den Rijn zou heten) en 599 mensen of 29,71 % voor Zoetermeer. Aldus is sinds 1 januari 2014 Benthuizen deel van de fusiegemeente Alphen aan den Rijn.
–

Het wapen van Benthuizen werd op 24 december 1817 aan de Zuid-Hollandse gemeente Benthuizen toegekend. De gemeente is op 1 januari 1991 opgegaan in de gemeente Rijnwoude. Het wapen van Benthuizen is daardoor komen te vervallen. De graszoden uit het wapen kwamen terug in het Wapen van Rijnwoude. Sinds 1 januari 2014 valt het gebied onder de gemeente Alphen aan den Rijn. In het wapen van Alphen aan den Rijn zijn geen elementen uit het wapen van Benthuizen opgenomen.

De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Coupé, het eerste van zilver beladen met 9 turven van sijnople, staande 5 en 4; het tweede van lazuur beladen met een pal van zilver.”Het schild is horizontaal doorsneden. In het bovenste deel staan negen groene turven (of graszoden) in twee rijen van 5 resp. 4 boven elkaar op een zilveren ondergrond. Het onderste deel bestaat uit een zilveren paal in een blauw veld. De heraldische kleuren zijn zilver (wit), sinopel (groen) en lazuur (blauw).N.B. In het oorspronkelijke wapen van Oem van Wijngaarden is sprake van vierkante graszoden. Deze zijn in het wapen van Benthuizen opgenomen als rechthoekige turven.

Wapen Oem van Wijngaarden

Het wapen is samengesteld uit de wapens van het geslacht Oem van Wijngaarden (hiernaast) en de stad Rotterdam. Dit waren de eigenaren van de heerlijkheid van 1595 tot 1700 respectievelijk vanaf 1700 tot aan het einde van het Ancien Regime. De Nederlandsche Stad- en Dorpbeschrijver noemt als wapen een linkerschuinbalk beladen met 3 achtpuntige sterren van goud, de kleuren niet zeker.

 

 

 

Uit:
Benthuizen – Wikiwand
Wapen van Benthuizen – Wikiwand
Link:
Canon van Benthuizen, Hazerswoude en Koudekerk aan den Rijn

–

Voorouders van mij uit Benthuizen:

  • Eeuwout Simonsz van der Wilk
    Geboren in 1690 te Hoogeveen onder Benthuizen. Gedoopt op 21 november te Benthuizen. Zoon van Simon Ewoutsz van der Wilk  en Geertje Laurensdr (Janses) van Ackersloot. Hij huwde op 31 december 1719 te Benthuizen met:
  • Neeltje Leendertsdr Vrijenook (Vrijenhoek)
    Geboren vóór 1701 Hoogeveen onder Benthuizen.
  • Klaas Ewoutsz van der Wilk
    Geboren 1721. Gedoopt 21 september 1721 te Benthuizen. Zoon van Eeuwout Simonsz van der Wilk en Neeltje Leendertsdr Vrijenook (Vrijenhoek). Gehuwd met Jannetje Abrahamsd Elshout (Elsthout). Geboren vóór 1726.
  • Abraham Klaasz van der Wilk
    Geboren 1755. Gedoopt 15 november 1755 te Benthuizen. Zoon van Klaas Eewoutsz van der Wilk en Jannetje Abrahamsdr Elshout (Elsthout). Gehuwd op 18 maart 1787 te Zevenhuizen met Neeltje de Knegt. Geboren vóór 1767 te Berkel.

 

Bronvermeldingen:
Genealogie van der Wilk – JohnOoms.nl
Genealogieën – JohnOoms.nl
Genealogische Bronnen – JohnOoms.nl

 

–

Terug naar:

Dorpen en Steden

 facebook     

 

© 20 oktober 2017, laatst bijgewerkt op  27 augustus 2024