Pernis

 

Pernis is een dorp tussen de havens van de gemeente Rotterdam in de Nederlandse provincie Zuid-Holland op het eiland IJsselmonde. Het dorp telt 4.785 inwoners (CBS, 2017) en heeft een oppervlakte van 1,6 km². Pernis ontstond waarschijnlijk in de dertiende eeuw en werd pas in 1934 geannexeerd door de gemeente Rotterdam. Het heeft ondanks de nabijheid van de grote stad zijn dorpse karakter behouden. De bevolking bestaat voor het overgrote deel uit autochtonen.

Vanaf de middeleeuwen behoorde Pernis bij de heerlijkheid: Putten over de Maas: Poortugaal, Hoogvliet, Pernis, Charlois en Katendrecht.

De kerkgemeenschap van Pernis is een der oudste kerkelijke gemeenten van westelijk IJsselmonde. Al in 1307 was er een kerk met een eigen pastoor en koster. Pernis volgde in 1580 Charlois en Rotterdam in de Reformatie. Pernis was voor die tijd al een zeer oude kerkelijke gemeente.

Pernis was van oudsher een boerendorp. Het achtervoegsel -nis verwijst naar een oud Nederlands woord voor landtong. In de achttiende eeuw ontstond de Pernisser zeevisserij waarbij de vissers tot aan IJsland voeren. Op de top van de visserij voeren er 22 Pernisse vissloepen. In de negentiende eeuw kende het dorp ook een bloeiende zalmvisserij.

In 1802 ging er een verzoek uit van de gemeente Pernis om de gemeenten Roozand, Smalland, Langebakkersoord, Deijffelbroek en ‘s-Gravenambacht samen te voegen met Pernis. Dit voornamelijk omdat deze gemeenten qua inwoneraantal zo klein waren dat ze eigenlijk niet zelfstandig konden bestaan. In 1804 werd dit voor de eerste vier gemeenten geregeld, ’s Gravenambacht kwam pas in 1811 bij Pernis. In 1817 werd ’s Gravenambacht echter weer verzelfstandigd. Volgens het Rotterdams archief bleef er in 1822 welgeteld één belastingbetaler over in de hele gemeente ’s Gravenambacht, en uiteindelijk is de samenvoeging met Pernis in 1833 weer hersteld. De voormalige gemeente en heerlijkheid Langebakkersoord was het meest westelijk gelegen, op de plek waar nu het industriegebied Vondelingenplaat en de 1e Petroleumhaven zich bevinden. De Vondelingenplaat was vroeger een zandbank in de Nieuwe Maas, buitendijks van Langebakkersoord. De naam van deze gemeente leeft nog voort in de straatnaam Bakkersoordseweg. De gemeenten Roozand en Smalland lagen te oosten van Langebakkersoord en ten westen van het dorp Pernis : Smalland aan de Nieuwe Maas en Roozand daar ten zuiden van. De grens tussen Smalland en Roozand enerzijds en het dorp Pernis anderzijds lag ongeveer ter hoogte van de huidige A4. Het grondgebied van deze voormalige gemeenten is voor een deel afgegraven voor de aanleg van de 2e Petroleumhaven. Bij Smalland hoorde ook het buitendijkse gebied Madroel; ook dit is later afgegraven om als haven te dienen. Deijffelbroek en ’s Gravenambacht lagen te oosten van het dorp Pernis; Deijffelbroek aan de Nieuwe Maas en ’s Gravenambacht daar ten zuiden van. Deze beide gemeenten grensden in het oosten aan de voormalige gemeente Charlois. Met de aanleg van de Eemhaven verdween ook een groot deel van hun beider grondgebied onder water.

Vanaf de jaren dertig van de 20e eeuw werden rond het dorp havens aangelegd, eerst de Eemhaven aan de oostkant en later de Eerste en Tweede Petroleumhaven aan de westkant. Kenmerkt de Eemhaven zich door containeroverslag, de Petroleumhavens worden gedomineerd door de petrochemische industrie met verschillende olieraffinaderijen, onder andere van Shell Pernis. Hierdoor is het dorp ook landelijk bekend.

Lange tijd lag Pernis vrij geïsoleerd ten opzichte van de stad. De verbinding met Rotterdam werd voornamelijk onderhouden door de Pernisserboot die een keer of zes per dag tot De Boompjes (dicht bij de Willemsbrug) voer en ook aanlegde in Schiedam en Delfshaven. Bij de annexatie door Rotterdam kwam er een RET-busdienst, lijn F, die via toenmalig gehucht De Heij en De Heijplaat rond de Waalhaven naar Charlois reed, waar men kon overstappen op tram 2 die de hele stad doorging tot station D.P. (Delftsche Poort), het huidige CS. In 2002 werd het metrostation Pernis geopend aan de toen nieuw aangelegde Beneluxlijn, onderdeel van de Calandlijn. Hierdoor is de reistijd naar het centrum van de stad teruggebracht tot minder dan 20 minuten.

Pernis was vanaf 3 maart 2010 een deelgemeente tot de opheffing van deelgemeenten op 19 maart 2014. De deelraad van Pernis was in tegenstelling tot de andere Rotterdamse deelraden monistisch. De leden van de deelraad waren tegelijk de bestuurders. Enerzijds komt dit door de kleine omvang van de wijk, anderzijds doordat Pernis zijn wijze van besturen behield toen het in 1934 geannexeerd werd door de gemeente Rotterdam. In 2014 is de deelraad vervangen door een gebiedscommissie.

Het wapen van Pernis is op 22 juli 1818 bij besluit van de Hoge Raad van Adel aan de voormalige Zuid-Hollandse gemeente Pernis verleend. Pernis werd op 1 mei 1934 toegevoegd aan de gemeente Rotterdam, waardoor het wapen kwam te vervallen. In het wapen van de gemeente Rotterdam zijn geen elementen uit het wapen van Pernis opgenomen.

De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Een ploeg en eene visch, beide van goud op een veld van lazuur.
De heraldische kleuren in het wapen zijn lazuur (blauw) en goud (geel). Dit zijn de rijkskleuren..
Het wapen wijkt af van het wapen van de ambachtsheerlijkheid Pernis, dat bestond uit een achtpuntige rode ster op een zilveren schild, vergelijkbaar met dat van Kralingen. Het is in 1815 nieuw ontworpen en geeft de voornaamste middelen van bestaan van de gemeente op dat moment weer: visserij en landbouw.
Uit: Wikipedia – Pernis

 

Voorouders van mij uit Pernis:

Dirck Rutghersz van Driel
Geboren circa 1260 Pernis, overleden circa 1337 Poortugaal.
Vader van:

Ruthger Didderics van Driel
Geboren circa 1288 te Pernis, overleden 19 juni 1357 te Poortugaal.

Jacob Claasz Goudswaard
Geboren in 1547 te Pernis, overleden in 1568. Zoon van Claas Jacobsz Goudswaard en Neeltje Adriaansdr.
Hij trouwde in 1565 te Pernis  met Haasje Lambrechts Verstoup. Geboren in 1543, overleden op 10 maart 1615. Haasje is een dochter van Lambrecht Jansz Verstoup.

Wit Jansz van Dijk (ook genoemd Vrijlant)
Geboren circa 1613 in Pernis. Overleden in 1696, begraven op 8 februari 1696 in Pernis. Zoon van Jan van Dijk of Vrijlant.
Hij is getrouwd  met Lijntje Crijnen.

Neeltje Witte van Dijk (Vrijlant)
Geboren rond 1649 in Pernis, overleden op 29 april 1697. Dochter van Wit Jansz van Dijk (ook genoemd Vrijlant) en Lijntje Crijnen.
Zij was gehuwd met Jacob Willemsz de Raet.

Maartje Arijsdr Kolen in ’t Veld
G
eboren op 13 april 1721 in Pernis, overleden op 1 december 1807 in Hoogvliet. Dochter van Arie Jansz Koole en Magdaleentje Simons van der Hoogt. Zij kreeg de achternaam “Kolen in ’t Veld”, wat verwijst naar de naam van haar vader en naar haar voorouders (van ’t Veld).
Zij trouwde op 10 oktober 1749 te Pernis met Arend Jansz de Booij.

 

 

Terug naar:

Dorpen en Steden

 

  facebook       

© 27 januari 2018, laatst bijgewerkt op 5 mei 2020