Bleiswijk

Het dorp Bleiswijk in 1793, Nederlandsche Stad- en Dorp- Beschrijver

Gemeente Bleiswijk in 1866 door J. Kuijper. 1400 inwoners.

Bleiswijk is een dorp en voormalige gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Bleiswijk telt 11.985 inwoners (2022 | AlleCijfers.nl) en heeft een oppervlakte van 21,99 km² (waarvan 0,82 km² water). Op 1 januari 2007 is de gemeente Bleiswijk samengegaan met de gemeenten Bergschenhoek en Berkel en Rodenrijs in de nieuwe gemeente Lansingerland.

Rond 1100 werd begonnen met het ontginnen van de Hollandse veengebieden. Uit deze tijd zijn geen gebouwen over, maar wel de afwateringskanalen naar de Rotte waaronder de Lange Vaart. In deze tijd werden de eerste boerderijen in dit gebied gebouwd. Sinds de 15de eeuw ligt de landscheiding tussen Bleiswijk en Berkel en Rodenrijs. In de 12de eeuw werd voor het eerst gesproken over Bleiswijk en de heerlijkheid Bleiswijk.

In de 11e eeuw bestond er  het slot Kranenburg, gesticht door Alewijn II van Leyden van Wassenaer . Dit slot is vermoedelijk tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten vernietigd. Er is geen spoor van teruggevonden. Het Kranenburgplein aan de Dorpstraat heeft zijn naam aan het slot te danken.
In 1267 wordt het bestaan van een kerk in Bleiswijk vermeld. Bleiswijk was toen al een (hoge) Heerlijkheid. 

De groei van de steden rondom Bleiswijk na de Middeleeuwen heeft ervoor gezorgd dat er bij Bleiswijk veen werd afgegraven om turf van te maken. In deze tijd groeide Bleiswijk van ongeveer 100 huizen in 1500 naar 400 in 1700. Aan het begin van de 18de eeuw leefden er ongeveer 2000 mensen in Bleiswijk. Het gebied rond Bleiswijk bestond in de tijd na de verveningen voor 80% uit water. Door de vele overstromingen van de afgegraven veenplassen liep de bevolking later in de 18de eeuw terug tot zo’n 1000 inwoners.

In 1772 is men begonnen met het droogmalen van de Bleiswijkse polder. Met behulp van 7 molengangen met windmolens deed men dit in 10 jaar. Op de gronden werden handelsgewassen zoals granen, vlas en aardappelen verbouwd. De korenmolen aan de Hoefweg stamde uit deze tijd, maar deze molen is in 1940 afgebroken. De naam Korenmolenweg is hiervan afgeleid. Sinds 1848 is de godsdienstvrijheid grondwettelijk geregeld. In 1855 werd daarom de rooms-katholieke kerk ‘Onze Lieve Vrouwe Visitatie’ gebouwd. In de 19de eeuw nam de bevolking van Bleiswijk toe van ongeveer 1100 naar 1500 inwoners. De woningen op de Van Waningstraat en de Prins Mauritsstraat werden in deze tijd gebouwd. De glastuinbouw ontwikkelde zich en mede daardoor groeide de bevolking van 2500 naar 10.000 nu. Eerst kwamen er meer huizen rond de Dorpstraat. Later kwamen er woonwijken, die Bleiswijk groter maakten. Nu wordt in het midden van Bleiswijk de nieuwe woonwijk ‘De Tuinen’ gecreëerd. Tot voor kort stonden hier nog tuinbouwkassen.

Wapen van Bleiswijk (1816 -2006)

Het wapen van Bleiswijk werd op 24 juli 1816 aan de Zuid-Hollandse gemeente Bleiswijk in gebruik bevestigd. De gemeente is op 1 januari 2007 opgegaan in de gemeente Lansingerland. Het wapen van Bleiswijk is daardoor komen te vervallen. In het wapen van Lansingerland is een rode ruit uit het wapen van Bleiswijk opgenomen.
De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Parti, het eerste gecoupeerd, waarvan het bovenste van zilver met 7 lozanjes van keel, staande 4 en 3, en het tweede van zilver beladen met 3 ballen van sabel; het tweede parti van goud beladen met een dubbelden arend van sabel, gekroond van goud.”

Het schild is verticaal gedeeld. Het heraldisch rechtse, dus voor de toeschouwer linkse deel, is horizontaal doorsneden. Bovenin staan zeven rode ruiten in twee rijen van 4 resp. 3 op een zilveren veld. Onderin staan drie zwarte ballen op een zilveren veld. Het heraldisch linkse deel is van goud met daarop een zwarte dubbelkoppige adelaar met een gouden kroon. De heraldische kleuren zijn zilver (wit), keel (rood), sabel (zwart) en goud (geel). Eigenlijk is het een raadselwapen: de kleuren zijn niet volgens de heraldische regels gebruikt. Zilver en goud mogen niet naast elkaar worden gebruikt en een gouden kroon op een eveneens gouden ondergrond is ook tegen de regels.
De arend is vermoedelijk de Duitse rijksadelaar. De Hoge heerlijkheid Bleiswijk was ooit in bezit van de graven van Holland, die opgevolgd werden door de Duitse keizers. De drie ballen zijn waarschijnlijk afkomstig uit het dorpswapen en de oorsprong van de ruiten is onbekend. Het wapen wordt, in iets andere kleuren, al vermeld in het achttiende-eeuwse manuscript Beelaerts van Blokland.
Uit:
Bleiswijk – Wikiwand
Wapen van Bleiswijk – Wikiwand
Bleiswijk in cijfers en grafieken | AlleCijfers.nl
Voorouders van mij:

  • Alewijn II van Leiden en Wassenaer (1080 – 1121) was baanderheer van Berkel, Bleiswijk, Weena en Beukelsdijk.
  • Christiaan van Weena (1086 – 1128), bezat goederen van Bleiswijk.
  • Gijsbrecht I Bokel uit het huis Weena, heer van Bleiswijk, geboren 1210.
  • Bartholomeus  van CranenburchGeboren rond 1225, overleden in 1308. Zoon van Dirk I van Wassenaer en Bertha van Rijswijk.
    Heer van Cranenburg te Bleiswijk. Hij was gehuwd met Godilt van Bleyswyck, dochter van Gijsbrecht I Bokel, heer van Bleiswijk.
  • Engelbert I van Cranenburg. Geboren rond 1255, overleden in 1320. Zoon van Bartholomeus  van Cranenburch en Godilt van Bleyswyck.
  • Engelbert II van CranenburgGeboren in 1335, overleden in 1421. Zoon van Dirck van Cranenburg en Elisabeth van Beieren.
    Bezit Cranenburg te Bleiswijk.
  • Frans Pietersz Vermeer, geboren circa 1535 te Bleiswijk.
  • Grietje Jacobs van Alphen, geboren in 1587 te Bleiswijk. Zij was gehuwd met Willem Jansz de Raet.
  • Cornelis Pouwels Vermeer, geboren circa 1592 te Bleiswijk. Zoon van Pouwel Franszn Vermeer (van der Meer) en Maritgen Cornelisdr.
    Welgeboren man van Delfland, wonende te Klapwijk, later te Catwijk onder Pijnacker, ambachtsbewaarder, gezworene en achtman van Pijnacker, bezit land in de Overbuurt van Bleiswijk, overleden voor 1669.
Bronvermeldingen:
Genealogieën – JohnOoms.nl
Genealogische Bronnen – JohnOoms.nl

Terug naar:

Dorpen en Steden

facebook

© 20 oktober 2017, laatst bijgewerkt op 15 augustus 2023