Beesd (Dialect: Bist) is een dorp in de gemeente West Betuwe in de Nederlandse provincie Gelderland. Op 1 januari 2019 telde Beesd 3.315 inwoners.

Beesd (Bisde/Beest) wordt voor het eerst genoemd in de stichtingsoorkonde van de abdij Mariënweerd in het jaar 1129, waarin goederen onder andere te Beesd aan de abdij worden geschonken. Sinds 1414 vormde Beesd, samen met Rhenoy, een klein Gelders ambt. In 1427 kreeg het een eigen landsrecht. De macht was na die tijd voor een groot deel in handen van de adellijke familie Pieck, welke regeerde van de 13e tot en met de 17e eeuw. Zij hadden dankzij erven en diverse hoge ambtelijke posities grote stukken grond in bezit binnen en buiten Beesd, waaronder drie kastelen (o.a. het blauwe huis, hoge huys en lage huys) in Beesd en een kasteel in buurdorp Enspijk. Van deze vier kastelen is er geen een bewaard gebleven, wel zijn er tekeningen en schilderijen (o.a. in de collectie van het Rijksmuseum) aanwezig. In de Franse tijd kwam het bij Zuid-Holland, maar na het herstel van de zelfstandigheid kwam Beesd op 17 september 1814 weer bij Gelderland. Op 1 januari 1978 werd de gemeente opgeheven en bij Geldermalsen gevoegd, evenals Buurmalsen en Deil.
Op 1 januari 2019 werd de gemeente Geldermalsen samengevoegd met de gemeenten Neerijnen en Lingewaal tot de nieuwe fusiegemeente West Betuwe.

Op 31 januari 1995 werden de inwoners van Beesd verplicht geëvacueerd vanwege de gevaarlijk hoge waterstand van de Maas en de Waal.

In het dorp zijn de meeste winkels gelegen aan de Voorstraat en rond het Dorpsplein. Voor grotere winkelcentra liggen Geldermalsen, Leerdam en Culemborg het meest dichtbij. Er bevinden zich twee scholen: de St. Antoniusschool en de Lingelaar. Ook is er een sporthal Het Klokhuis.

Beesd ligt aan de A2 met een station aan de spoorlijn Dordrecht – Geldermalsen. Sinds 9 december 2018 is Beesd een van de twee Gelderse plaatsen die aangesloten is op het R-net.

Een deel van Beesd is beschermd dorpsgezicht. Bezienswaardig is de Sint-Pieterskerk.
Aan de rand van het dorp ligt het Uilen- en Dierenpark De Paay. Aan het einde van de Molendijk staat de korenmolen De Vrijheid.

Het Wapen van Beesd toont het wapen van de voormalige gemeente Beesd in Gelderland. Op 20 juli 1816 werd het wapen bevestigd door de Hoge Raad van Adel. De omschrijving luidt:

“Van keel, beladen met drie pals van Vair.”

Het wapen is afgeleid van het familiewapen van De Cock uit het huis Châtillon. Telgen van dit geslacht kochten in de 13e eeuw een goed in de Tielerwaard langs de Linge. Rudolph I de Cock droeg in het jaar 1265 zijn burcht te Rhenoy en zijn goederen tussen de Beesd en Leerdam op aan de graaf van Gelre. De gemeente Beesd viel tot 19 september 1814 onder de provincie Zuid-Holland. Op 1 januari 1978 werd de gemeente toegevoegd aan Geldermalsen. Alleen de kleuren van De Cock werden overgenomen in het wapen van Geldermalsen.

 

Uit:

Wikipedia – Beesd

Wikipedia – Wapen van Beesd

 

Voorouders:

• Geslacht Piek
  Heren van Beesd

 

Dorpen en Steden