Heren van Amstel

De heren van Amstel (ook geschreven als Heeren van Aemstel) waren een middeleeuws ministeriaal (en later adellijk) geslacht dat het Amstelland ontgon en over het gebied regeerde in naam van de bisschop van Utrecht (en later de graaf van Holland).

Amstel

1. Wolfgerus van Amstel
Geboren omstreeks1075, overleden circa 1131. Hij was dienstman en ministeriaal van de bisschop van Utrecht en vermoedelijk de eerste schout van Amestelle. Omdat hij in ieder geval op 7 juli 1126 optrad als ‘Wolfgerus de Amestelle’ en niet meer als ‘scultetus (schout) de Amestelle’ is hij waarschijnlijk de stamvader van het geslacht Van Amstel. De toevoeging van het toponiem ‘Amestelle’ aan zijn doopnaam duidt op het bezit van dienstgoederen en mogelijk allodiale goederen in Amestelle en in overdrachtelijke zin op zijn bestuur over het bewuste ontginningsgebied. Het gebruik om zich naar zijn belangrijkste bezittingen of residentieplaats te noemen ontstond in het laatste kwart van de elfde eeuw.. Aan het einde van zijn leven bezat hij diverse landgoederen en schouttitels aangeduid als Villicatio dat zich bevond tussen Kennemerland en IJsselstein.
Vermoedelijke zonen:

  • Egbert van Amstel (1105 – 1172) volgde hem op als schout en (leen)heer van Amstel. (Volgt 2a)
  • Godfried van Amstel
Uit: Wikipedia – Wolfgerus van Amstel

 

2a. Egbert van Amstel
Geboren 1105, overleden 1172. Hij was heer van Amstelland vanaf 1131 tot 1172.
Hij was vermoedelijk een zoon van Wolfgerus van Amstel. Egbert komt als getuige voor in de geschriften van de Utrechtse bisschoppen Andries van Cuijk (1131), Hartbert van Bierum (1143) en Godfried van Rhenen (1172). Egbert zit in het ministriaal van de bisschop van Utrecht en het kapittel van Sint Maarten. Is in 1145 getuige bij een uitspraak van koning Koenraad III dat de graafschappen Oostergo en Westergo aan het sticht Utrecht toe komen. Heeft in 1171 een dispuut met het kapittel van Sint Marie (ook in Utrecht) over grondgebied. Na zijn dood staat hij veengrond af (gelegen nabij Bijlmerbroek) aan de bisschop van Utrecht.
Hij was gehuwd met Badeloch van Muiden, dochter van Gijsbrecht Bothensone van Muiden.
Egbert had (minstens) twee zonen:

  • Gijsbrecht I van Amstel (1145 – 1188) (Volgt 3a)
  • Hendrik van Amstel (1146 – na 1172) (Volgt 3b)

Egbert liet als eerste heerser van Amstelland een versterkt herenhuis bouwen, wat als residentie voor de heren zou dienen. Dit onderkomen zou gelegen hebben in Ouderkerk aan de Amstel bij de huidige Beth Haim begraafplaats. Het werd in 1204 vernietigd door opstandige Kennemerse boeren.

Uit: Wikipedia – Egbert van Amstel

 

2b. Godfried van Amstel
Vermoedelijke zoon van Wolfgerus van Amstel.
Gehuwd met een onbekende vrouw.
Dochter:

  • Margriet van Amstel (Volgt 3c)
Bronvermelding: Geneanet – Godfried van Amstel

 

Van Amstel

3a. Gijsbrecht I van Amstel, (geboren ca.1145 – overleden tussen 1188 en 1200) was heer van Amstelland van 1172 tot na 1188.
Hij was een zoon van Egbert van Amstel en Badeloch van Muiden. Hij komt in 1176 voor in een geschrift van Boudewijn, de proost van het kapittel van Sint-Marie te Utrecht. Het zou hier kunnen gaan om een schuld die zijn vader nog had uitstaan. In 1178 komt hij nog voor in een getuigenis van bisschop Godfried van Rhenen. In 1188 komt hij het laatst voor en wordt hij in een oorkonde van de Utrechtse bisschop Boudewijn II van Holland onder de getuigen vermeld, onmiddellijk na graaf Floris III van Holland.
Gijsbrecht was gehuwd met Hadewiges en kreeg (minstens) vier zonen en een dochter:

  • Gijsbrecht II van Amstel (VOLGT 4a)
  • Dirk (ovl. 1227), deken van Sint-Jan te Utrecht
  • Egbert
  • Egidius (Volgt Heren  van Mijnden nr. 4)
  • Rixa (Volgt 4b)
Uit: Wikipedia – Gijsbrecht I van Amstel

 

3b. Hendrik van Amstel 
Geboren in 1146, overleden in  1172. Zoon van Egbert van Amstel en Badeloch van Muiden.
Hij was gehuwd met Edegius van Mijnden. Geboren in 1146. Dochter van Charles Philipp van Mijnden en
Eugenie Bloch.
Dochter:

  • Henrica van Abcoude (Volgt 4c) 

 

3c. Margriet van Amstel
Dochter van Godfried van Amstel.
Gehuwd met Ernst van Wulven. Geboren rond 1120. Zoon van Alfer van Wulven (Zie Heren van Wulven nr. 1)
Kinderen:

  •  Alfert van der Horst 1160 – …. (Volgt Heren van Wulven nr. 3)
  •  Ernst van Wulven 1162 – ±1225 
  •  Gijsbert van Wulven 1165 – …. (Volgt Heren van Sterkenburg nr. 2)
Bronvermelding: Geneanet – Ernst van Wulven

 

4a. Gijsbrecht II van Amstel, (geboren 1175 – overleden ca.1230) was heer van Amstelland.
Gijsbrecht II was een zoon van Gijsbrecht I van Amstel. Hij komt voor het eerst voor met zijn broers Egbertus en Egidius in 1200, als getuige in een oorkonde van bisschop Dirk II van Utrecht. Gijsbrecht II maakte vanaf 1200 deel uit van de 10-koppige ministriaal van de bisschop van Utrecht. Hij bezat Amstelland, Muiden, Weesp, Diemen en Naardingerland. In 1224 werd hij ridder.
In 1222 wordt hij heer van Amstel genoemd en blijkens verschillende oorkonden bezat hij (rond 1224) de rang van ridder. Toen graaf Dirk VII van Holland overleed in 1203, koos Gijsbrecht de zijde van Ada van Holland, die een dispuut had met haar oom Willem I van Holland. Hij vocht dan ook mee in de Loonse Oorlog aan de zijde van Lodewijk II van Loon en Aleid van Kleef. Hij moest echter de wijk nemen en nam samen met bovengenoemde per schip een vlucht route naar Engeland. De Kennemerse boeren waren woedend dat Gijsbrecht de zijde van Ada had gekozen, waarna ze de landerijen van Gijsbrecht verwoestten en onderwater zetten. Nadat de vrede was gesticht met de graven en bisschoppen moest de schade vergoed worden door de Kennemers. Nadat de vrede weergekeerd was, liet Gijsbrecht een nieuw slot bouwen iets dichter bij (het huidige Amsterdam). Hij breidde zijn bezittingen langs vreedzame weg uit. Zo ontving hij van graaf Willem I goederen in Boskoop, van de abdij van Elten Nardinclant en in 1226 Muiden, Weesp en Diemen van de bisschop van Utrecht.

Gijsbrecht was het jaar daarop aanwezig bij de Slag bij Ane in 1227. Hij trok daarbij samen met de bisschop van Utrecht en de graaf van Gelre op tegen Rudolf van Coevorden. De bisschop sneuvelde en zowel Gijsbrecht als de graaf van Gelre vielen zwaargewond in Rudolfs handen. Zij werden later weer vrijgelaten en ontvingen een vrijgeleide om bij de keuze van een nieuwe bisschop vertegenwoordigt te kunnen zijn. Hun verschijnen in zwaargewonde toestand maakte zoveel indruk, dat de kapittelheren het weldra over de keuze van een opvolger eens werden. Gijsbrecht en de graaf keerden vervolgens niet naar Coevorden terug, aangezien zij 1 oktober 1227 door de rooms-koning van hun belofte werden ontslagen, omdat Rudolf en de zijnen geëxcommuniceerd waren. Na 1243 werd niks meer van Gijsbrecht vernomen.
Hij was gehuwd met Bertrade van IJsselsteijn, dochter van Jan, heer van IJsselsteijn en Sofia van Alkemade.
Zoon:

  • Gijsbrecht III van Amstel, die zijn vader opvolgde (Volgt 5a)
  • Badeloch van Amstel (Volgt 5b)
Uit: Wikipedia – Gijsbrecht II van Amstel

4b. Rixa van Amstel
Geboren rond 1175, overleden rond 1252. Dochter van Gijsbrecht I van Amstel en Hadewiges.
Zij was gehuwd met Walter Uten Goye.
Kinderen:

  • Ghiselbertus Uten Goye 1200-1271 (Volgt Graven van Goye nr. 7)
  • Walter Uten Goye …. – 1252
  • Willem Uten Goye …. – 1262
  • Spiringus Uten Goye …. – 1259
Uit: Geni – Rixa van Amstel

 

4c. Henrica van Abcoude
Geboren 1165, overleden 1230. Dochter van Hendrik van Amstel en Edegius van Mijnden.
Zij was gehuwd met Steven II van Zuylen. Geboren omstreeks 1160. Zoon van Steven I van Zuylen en Hadewich van Wiltenburg.
Kinderen:

  • Steven (Zweder) van Zuylen (van Sulen van Anholt) (1181-1249)
  • Gijsbrecht I van IJsselstein van Zuylen (1200-1260) (Volgt Heren van Zuylen nr. 5a)
  • Ava van Zulen (1200-1262)
  • Mabella van Zuylen Anholt
Vermeldingen: Voorouders Henrica van Abcoude

5a. Gijsbrecht III van Amstel (geboren ca. 1200 – overleden ca. 1252) was heer van Amstelland. Hij was een zoon van Gijsbrecht II van Amstel.
Gijsbrecht III huwde met Bertha (Beerta) van Oegstgeest. Dochter van Dirk van Oegstgeest (Zie Heren van Oegstgeest nr. 1).  Gijsbrecht III huwde een tweede keer met een dochter van Albert van Kuyck, mogelijk Aleidis geheten, omstreeks 1240.

Gijsbrecht maakte deel uit van het 10 koppige ministeriaal van de bisschop van Utrecht. Hij sloot zich in de politiek bij Holland aan, en komt ook later voor onder de ‘fideles et familiares’ van de rooms-koning Willem II van Holland. Vermoedelijk is onder zijn bewind de dam in de Amstel gelegd, waaraan Amsterdam zijn naam ontleent. Hij is in 1247 getuige bij een overhandiging van een aantal landerijen door graaf Willem II van Holland aan een familielid te Delft. Deze landerijen worden later onder begeleiding van Gijsbrecht aan de Duitse orde verkocht. Eind 1251 komt hij samen met omstreekse boeren in opstand tegen Hendrik van Vianden, de bisschop van Utrecht. Deze liet daarop Gijsbrecht aan zijn benen achter één van zijn paarden binden op (16 juni 1252), en hem zo door Utrecht en omstreken slepen tot de dood erop volgde.
Kinderen bij Bertha van Oegstgeest:

Uit: Wikipedia – Gijsbrecht III van Amstel

 

5b. Badeloch van Amstel
Ook wel Badeloch van Haarlem genoemd. Dochter van Gijsbrecht II van Amstel. Zij huwde  met Willem I van Egmond.  Geboren circa 1180, overleden Elbe op 17 mei 1234. Hij was vijftiende heer van Egmont. Hij was een zoon van Wouter van Egmont en Mabelia van IJsselmonde. Hij werd op 28 augustus 1215 tot rentmeester of voogd van de Sint-Adelbertabdij benoemd, dit deed hij tot 1221. Hij liet in 1227 een kapel bouwen bij het slot aan de hoeven. Hij was onder de aanzienlijke edelen ten tijde van de graven Willem I en Floris IV, was even als zijn vader, advocatus der abdij en werd in 1227 door de abt met verschillende goederen beleend, zodat hij blijkbaar de leenheerschappij der abten erkende, al twistte hij ook langdurig met hen over rechten, die hij aan zichzelf ontleende. In het voorjaar van 1234 trok hij mee met Floris IV van Holland als vazal om de stedingers een halt toe te roepen, in een van de veldslagen nabij de Elbe werd Willem gedood. Zijn lichaam werd teruggebracht en begraven in het slotkapel in Egmond aan den Hoef.
Kinderen van Badeloge en Willem:

  • Maria van Egmont, jong gestorven
  • Gerard II van Egmont  (Volgt Heren van Egmont 11)
Uit:

 

6. Badeloge van Amstel
Dochter van Gijsbrecht III van Amstel en Bertha (Beerta) van Oegstgeest.
Zij huwde met Herman V van Woerden. Overleden in 1305. Zoon van Herman IV van Woerden en  Sofia (Sybille) Gerardsdr van Merlo.
Kinderen van Badeloge en Herman:

  • Gerrit I van Woerden Heer van Ter Vliet  1240-1314
  • Herman VI, laatste heer van Woerden  1245-1305. (Volgt Heren van Woerden nr. 6)
  • Machteld van Woerden 1250 – …. Zij was getrouwd met Gerard van Velsen, de moordenaar van graaf Floris V van Holland.
Uit: Wikipedia – Herman V van Woerden
Literatuur over Heren van Amstel:

 

Terug naar:

Heren en Vrouwen van…

 

  facebook       

© 1 maart 2015, laatst bijgewerkt op 21 mei 2022