Kasteel Polanen was het Hollandse stamhuis van het adellijke geslacht Van Polanen. Het goed lag even ten oosten van Monster (thans Zuid-Holland), in de buurt van de huidige Madeweg.
Het adellijk geslacht Van Polanen behoorde in de late middeleeuwen tot de adellijke elite van het graafschap Holland en het hertogdom Brabant. Het geslacht, een tak van het geslacht Van Wassenaer, is vernoemd naar het historisch goed Polanen en het voormalig Kasteel Polanen.
Het kasteel was gebouwd op een eiland van 40×30 meter. De zware donjon die gelegen lag in de noordoostelijke hoek dateerde uit eind dertiende eeuw. Rondom het eiland lag een gracht van 12 meter breed. Na de bouw zijn er bijgebouwen aan het huis toegevoegd. Volledig ommuurd is het eiland nooit geweest. Uit opgravingen is gebleken dat de familie hier niet jaarrond woonde, maar waarschijnlijk alleen gedurende de zomers. De rest van het jaar verbleef het gezin in een ander kasteel dat in hun bezit was.
Voor de nazaten was de brede gracht en het kleine eiland niet handig om er een boerenbedrijf op te richten. Daarom lieten zij naast het gesloopte kasteel een nieuw onderkomen bouwen.
Op deze hofstede heeft waarschijnlijk een bastaard van Jan II van Polanen gewoond. Deze hofstede was omringd door een veel smallere gracht, die nog een keer werd verlegd om binnenin meer ruimte te krijgen. Het huis had de aanblik van een boerderij, maar het bezat omwille van het aanzien toch nog een bescheiden torentje.
Met de in 1981 opgegraven kloostermoppen heeft de toenmalige eigenaar van de villa Nieuw Polanen een folly (pseudo-ruïne) gebouwd op de terreinen van het voormalige kasteel.
Zie ook:
Terug naar: