Meerkerk

Meerkerk is een dorp en voormalige gemeente in de gemeente Vijfheerenlanden, in de Nederlandse provincie Utrecht. Meerkerk ligt in het uiterste oosten van de Alblasserwaard. Meerkerk werd op 1 januari 1986 in gemeente Zederik (Zuid-Holland) gevoegd. Op 1 januari 2019 ging de gemeente Zederik op in de gemeente Vijfheerenlanden. Deze nieuwe fusiegemeente hoort bij de provincie Utrecht.
Meerkerk telt 3.855 inwoners (2019, CBS).

De naam komt als eerst voor in een oorkonde van het Kapittel van Sint Marie te Utrecht, in 1266 en 1267. Het dorp is rond 1000 gesticht als nederzetting. Waarschijnlijk is het vernoemd naar een stuk land genaamd het Meer, dat vlak bij een kerk lag. De kerk in Meerkerk werd gebouwd rond 1400. In 1828 is deze afgebrand en weer opnieuw opgebouwd. Rond 1418 heersten de Heeren van Brederode over het gebied. Zij bestuurden het land als een soevereine heerlijkheid. Tussen de Brederodes en de Van Arkels werd soms strijd geleverd, waarbij ook Meerkerk betrokken was.

In 1886 wordt het Merwedekanaal gegraven langs Meerkerk. Dit kanaal was een onderdeel van een de zogenaamde Amsterdam-Gorinchem route. Dit kanaal wordt nog steeds druk bevaren. De oude draaibruggen die Meerkerk rijk was zijn vervangen door moderne ophaalbruggen. Eén van de laatste scheepjesbruggen van Nederland was ook nog in Meerkerk te vinden. Deze brug is nu een museumstuk in Rotterdam. In Meerkerk staat een Hervormde Kerk, met gotische koor uit de 15e eeuw. Monumentaal is de hofstede (1640) aan de Zouwendijk

De Zouwendijk is gelegen aan een moerasachtig gebied, genaamd de Zouwes. Hierdoorheen loopt een klein riviertje de Zederik. De voormalige gemeente Zederik was hier naar vernoemd. In Meerkerk ligt nog een kleine sluis, de Zederiksluis.

Meerkerk was ook een onderdeel van een grote weg die door het dorp liep: De Bazeldijk. De Bazeldijk zelf is al in de middeleeuwen aangelegd (1277).  Deze dijkweg maakte deel uit van de route Parijs-Amsterdam voor de troepen van Napoleon. Keizer Napoleon liet deze dijk bestraten. Het verhaal gaat dat Napoleon op één van zijn reizen in Meerkerk heeft overnacht.

 

Wapen van Meerkerk                 Publiek Domein Wikipedia

 

Het wapen van Meerkerk werd op 24 juli 1816 bij besluit van de Hoge Raad van Adel aan de gemeente Meerkerk in gebruik bevestigd. Op 1 januari 1986 fuseerde de gemeente samen met Ameide, Hei- en Boeicop, Leerbroek, Lexmond, Tienhoven en Nieuwland tot de nieuw opgerichte gemeente Zederik. Het wapen van Meerkerk is daardoor komen te vervallen. In het wapen van Zederik zijn geen elementen uit het wapen van Meerkerk overgenomen.

De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Van goud, beladen met drie fasces van sabel.”De heraldische kleuren in het wapen zijn: goud (geel) en sabel (zwart). Het schild is gedekt met een oude Franse markiezenkroon met drie bladen en tweemaal drie parels.
De herkomst van het wapen is onbekend, het werd in de achttiende eeuw gebruikt op zegels van de toenmalige heerlijkheid.
Men vermoed dat de horizontale balken een verwijzing is voor de verkoolde kerkbalken die zijn overgebleven na een brand.
Ui
Uit:
Voorouders te Meerkerk:
  • Geerlof Dircksz Donck
    Geboren rond 1500, overleden voor 15 maart 1556 te Meerkerk. Hij was gehuwd met Aechte.
  • Dirck Geerlofs Donck
    Geboren rond 1530 te Meerkerk, overleden op 18 oktober 1577 aldaar.
    Hij was gehuwd met:
  • Elysabeth Dirck Peetersdr
    Dochter van Dirck Peetersz en Stijntgen Bernstsdr.
  • Pieter Dircks Donck
    Geboren rond 1560, overleden voor 29 juli 1630 te Meerkerk. Zoon van Dirck Geerlofs Donck.
    Hij was gehuwd met Anneke Ghijssen.
  • Geerlof Pieters Donck
    Geboren circa 1592 te Meerkerk, overleden na 12 mei 1664.
    Wonende aan de Baseldijk, schepen van Meerkerk (1653-1657). Zoon van Pieter Dircks Donck en Anneke Ghijssen.
    Hij was gehuwd met:
  • Gloria Hendriks van Hof
    Geboren rond 1600, overleden voor 31 maart 1662 te Meerkerk. Dochter van Hendrik Cornelisz van Hof  en Marrigje Simons.
  • Pieter Dirks Donck
    Geboren 1663 te Meerkerk. Zoon van Dirk Geerlofs Donck en Martijntje Ariens.
    Gehuwd met Metje Ariens Bouwe 23 april 1690, Hoornaar.
  • Jannetje Gerritse Streefland
    Jonge dochter van Meerkerk. Geboren 1667. Dochter van Gerrit Jansz Streeflant en Seligje Barts.
    Zij was gehuwd met Jacob Fransze (Neuteboom).
  • Ernst Ariens van Oostrum 
    Geboren 1670 te Meerkerkerbroek, gedoopt op 20 januart 1670 te Meerkerk. Overleden 1751 te Lopik. Zoon van Arie Ernsts van Oostrum en Grietje Claasdr Blom. Hij trouwde op 2 maart 1690 te Lopik met Marrigje Jans Doncker.

Terug naar:

Dorpen en Steden

  facebook       

© 6 maart 2018, laatst bijgewerkt op 6 mei 2022