De Orde van Sint Jacob in Holland werd in 1279 of 1290 ingesteld door graaf Floris V van Holland, gesticht als een ridderorde met aanvankelijk dertien leden.
Hoewel het bestaan van de orde door sommige bronnen wordt bestreden wordt dit in andere bronnen weerlegd.

In Aurelius, C.G. de Divisiekroniek (1517) worden vele ridders genoemd. Ook in Petit Le I. F., La Grande Chroniqve ancienne et moderne de Hollande, Zelande, VVeft – Frife, Vtrecht, Frife, Overyffel & Groeningen, jufques à la fin de l’ An 1600 (Dordrecht 1601) en E. Grimeston A. General Historie of the Netherlands London 1602 wordt melding gedaan van het bestaan van de orde.

Een vermelding van de orde is ook te vinden in de Croniek van Zeeland van Jan Janssen Reigersberg die in 1551 in Antwerpen verscheen. Hij beschreef de heren Jan van Renesse en Dadijn van Cruningen en de heer van Borssele als dragers van de Orde van St. Jacob. Reigersberg beschrijft bovendien (in het hoofdstuk over Floris V) het teken van de orde: “[…] die de oorden des grauen droeghen, dwelcke doen ter tijt was eenen gulden halsbandt met Sint Jacobs schelpen, daer onder sint Jacob hangende.”

Daarna is er een vermelding van de stichting van de orde door Christophorus Butkens in de Annales généalogiques de la maison de Lynden uit 1626.
Butkens vermeldt in zijn boek een “Den Nederlandtsen d’Order van St. Jacob in Hollandt” .

Ook Adriaan Beeloo beschrijft in 1845 de orde van Sint Jacob:

“In den jaer ons Heeren alsmen schreef duysent ende twee hondert ende ‘ t negentich (lees 1279), soo heeft myne hoeghe Heer FLORIS GREVE VAN HOLLANT, ZIELANT, ENDE VRISLANT, open hoff ghehouden in den Haghe, ende in volle salle ghegheven zyne Ordre ende Ridderschap van St. Jacops broederschap, aen twelf der vormarste Heeren ende Ridderen van de Hofgenoten , die hiernaer beschreven staen:

DIDERIC, GREVE VAN CLEVE,
LANCELOT, HEER VAN HAMELTONG, Ambassadeur van Coninck Henderick [ lees : Alexander] van Schotlant,
GODEVART HEER VAN BOICHOLT, Ambassadeur van Westvalen,
HENDERICK GRAVE VAN HENNEBERCH, Ambassadeur van Ceullen,
DIRIC HEER VAN BREDERODE,
JAN HEER VAN HEUSDEN,
JAN HEER VAN ARCKEL,
DIRCK HEER VAN LYNDEN,
OTTO HEER VAN ASPEREN,
JACKES HEER VAN WASSENAER,
GHISBRECHT HEER VAN AMSTEL,
HUIJGE HEER VAN VIANEN

Ridderen, die welcke hebben den vollen eet ghedaan by het heylich Euangelie , in handen van Heer JOHAN Bisschop tot Utrecht , ende daervoer t’ onderpant ghelaten henne ghemeyne schilt ende wapenen, ende hebben ontfanghen elck eenen vergulden halsbant met vyf schelpen , ende het belt
van S. Jacops daer aen , wegende anderhalf marck silver, ende henne wapen syn ontfangen doer JAN PAYPAERT , Cnape ende Heraut van Hollant , ende ghehanghen in de groote plech salle in des Graven Haghe, tot ghetuyghenisse des voerschreven is”.

Ook Jan H. Verhoog deed in 1997 een uitvoerig verslag over de Orde van Sint Jacob in zijn “Onvoltooide Roem“.

De Souvereine Orde van Sint Jacob in Holland bestaat nog steeds en is de oudste ridderorde van Nederland.
Ook is er een Commanderij van de Orde in Zeeland gevestigd.

Bronnen:
De instelling van de orde van St. Jacob, door Graaf Floris V van Holland – Adriaan Beeloo 
Orde van Sint Jacob (Holland) – Wikiwand

Links:
Orde van Sint Jacob in Holland – ordevansintjacobinholland.nl
Sectie Historisch Onderzoek “Holland” – www.ordevanst-jacob.nl
Commanderij Zeeland van de orde van St. Jacob (commanderijzeelandosj.nl)
Ordetekenen van de Soevereine Orde van Sint Jacob – Santiago
Floris de V, Geschiedenis des vaderlands. Deel 2, pagina 198 `Orde van Sint jacob’ Willem Bilderdijk 1833- DBNL
De Instelling van de Orde van St. Jacob, door Graaf Floris V van Holland, in den jare 1279.  Door A. Beeloo. 1845.- DBNL
[Jan van Heusden] Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8, A.J. van der Aa – DBNL
[Gijsbrecht van Amstel], Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 1, A.J. van der Aa. 1852 – DBNL
[Dirk van Brederode], Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2, A.J. van der Aa. 1855 – DBNL
[Dirk van Lynden] Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11, A.J. van der AA – DBNL
Studiën over wapen- en zegelkunde – tevens Orde van Sint Jacob v.a. pagina 204 – Johannes Ter Gouw – 1865
Het leven van onze voorouders – N. de Roever – pagina 358 – 1890/1906
Onvoltooide Roem, de Heeren van Brederode in de Middeleeuwen / Orde van Sint Jacob pag 145-149 – Jan H. Verhoog 1997
Orde van Sint Jacob (Holland) – Wikiwand
Floris V van Holland – Wikiwand
Landelijke ledenbijeenkomst van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob (12-11-2022) – Burgemeester Jan van Zanen
Jacobalia – Santiago
Den Haag en Sint Jacobus | Historiek
Grondlegger Heemstede Graaf Floris V Monument in Rijnsburg | Librariana 

Zie ook:
Jakobus de Meerdere – Wikiwand
Sint-Jacobus de Meerderekerk (Den Haag) – Wikiwand