Vestingstad Nieuwpoort

Nieuwpoort is een vestingstad en voormalige gemeente in de Nederlandse gemeente Molenlanden, provincie Zuid-Holland.
Het Latijnse portus staat voor haven. Nieuwpoort was naast Schoonhoven een nieuwe haven aan de Lek.
De stad Nieuwpoort telt 1.405 inwoners (CBS, 2019)

Nieuwpoort was een zelfstandige gemeente tot de gemeentelijke herindeling van 1986, toen de gemeente samen met Groot-Ammers, Langerak en Streefkerk opging in de fusiegemeente  Liesveld. Deze gemeente is op 1 januari 2013 opgegaan in een nieuwe gemeente met de naam  Molenwaard, die op haar beurt op 1 januari 2019 in de fusiegemeente Molenlanden is opgegaan.

De stad kreeg al in 1283 stadsrechten. Vanwege de positie op de grens van Holland en Sticht Utrecht kreeg het veel strijd te verduren. Al in 1402 belegerden de troepen van Jan V van Arkel de stad. De oorlog tegen Lodewijk XIV, in de jaren zeventig van de 17e eeuw, was de reden om de stad op te nemen in de Oude Hollandse Waterlinie en voor de aanleg van vestingwerken volgens het verbeterde oud-Nederlands vestingstelsel. Tientallen panden werden hiervoor gesloopt.

– 

Stadhuis te Nieuwpoort

Stadhuis over inundatiesluis

In 1697 werd het stadhuis gebouwd, over de inundatiesluis heen, die daarmee was beschermd tegen mogelijk verzet van ontevreden boeren als hun land onder water zou worden gezet.Het stadhuis heeft een bordes aan de voorzijde. Het dak is bekroond door een omlopend schilddak met open koepeltorentje. Het gebouw staat op een overkluizing van de Haven met aan de achterzijde een waaggebouw met gezwenkte topgevel.
Het is beschermd als rijksmonument sinds 1968.

In 1795 veroverden de Franse troepen, onder leiding van Daendels en Pichegru Nederland, en verloor de vesting zijn functie. Tijdens de watersnood van 1809 en de stormvloed van 1820 boden de vestingwallen bescherming tegen het hoge water. Tijdens de vijftiger en zestiger jaren van de twintigste eeuw raakten diverse gebouwen in verval. In 1973 werd gestart met restauraties die in 1998 waren voltooid.

Het wapen van Nieuwpoort werd in 1816 aan de Zuid-Hollandse stad Nieuwpoort toegekend. Het wapen bleef tot 1986 in gebruik, dat jaar ging de gemeente op in de fusiegemeente Liesveld.

Nieuwpoort verkreeg in 1283 stadsrechten, als stad had Nieuwpoort het recht om zegels te voeren. De eerste zegels vertonen reeds een poort. Deze poort had drie torens, de middelste en linkertoren hadden een bol boven het dak, de walmuur is gekanteeld. Uit de rechter bol komt een plant met vier bladeren, uit de linker een klaverblad.Een latere zegel, vermoedelijk uit de 17e eeuw, is gelijk aan het latere wapen en heeft vermoedelijk ook model gestaan voor het wapen van de stad.Het wapen van Nieuwpoort werd op 24 juli 1816 aan de gemeente Nieuwpoort toegekend, in rijkskleuren. Het wapen kwam in 1986 te vervallen omdat de gemeente dat jaar in de gemeente Liesveld opging. Na de fusie werd het tussen 1986 en 2013 als hartschild, met aangepaste kleuren, in het wapen van Liesveld gevoerd.

Muurwapen Nieuwpoort

De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Van lazuur, beladen met een poort met zijne torens, alles van goud.” Het wapen is geheel blauw van kleur met daarop een gouden poort met aan weerszijden torens. Op de torens en op het dak van de poort staan vlaggen die naar links (voor de kijker rechts) wijzen.

 

 

 

Uit:
Nieuwpoort (Zuid-Holland) – Wikiwand
Wapen van Nieuwpoort (Zuid-Holland) – Wikiwand

Links:
Historische Kring Nieuwpoort 
Het Kontakt – Alblasserwaard | Al het nieuws uit Alblasserwaard

 

Voorouders van mij uit Nieuwpoort:

• Adriaen Adriaenz Oom, Hij is geboren omstreeks 1550 en leeft nog in 1622. Zoon van Adriaen Adraensz Oom.
  Hij huwt Nelletgen Adriaensdochter, dochter van Adriaen Pieterszoon, schout van Groot-Ammers. Hij wordt in 1590 vermeld als pachter van de wijnen- en bierexcijs van de Baronie van Liesveld en wordt daarin Oomge genoemd. Hij koopt in 1597 in Nieuwpoort een huis en erf aan de oostzijde van de binnenhaven benedendams.
• Adam Adriaenszoon Oom
  Geboren 1575/1580. Overleden 18 of 19-12-1639. Zoon van Adriaen Adriaensz Oom en Nelletgen Adriaensdochter.
  Hij was lakenkoper, schout van Gelkenes, burger van Nieuwpoort, waar hij tot 1626 woont en daarna verhuisd naar Gelkenes. Van 1626-1639 was hij schout van Gelkenes.  Hij was gehuwd met Maritgen Verhuysen. Dochter van Maerten Huybrechtsz Verhuysen, schepen van Gelkenes en leenman van de hofstede Culemborg te Gelkenes in de Baronie van Liesveld.
• Jan Jans Cock
  Hij is geboren rond 1590. Zoon van Jan Cornelisz Cock.
  Hij is 1e getrouwd met Geertje Maartens op 8 december 1618 te Goudriaan.
  Hij is 2e getrouwd met Lijsje Theunisdr op 14 januari 1627 te Nieuwpoort.
• Cornelis Jansz “den Oude” op ’t Schoor
  Geboren circa 1618, overleden in 1684. Wonende vanaf ongeveer 1649 te Ouderkerk aan den IJssel. Daarvoor was hij woonachtig te Nieuwpoort en Streefkerk.
  Zoon van Jan Cornelisz (opt Schoor) en Neeltgen Cornelisdr.
• Adriaentje Maertens Seevenhoven
  Geboren in 1674 te Nieuwpoort, gedoopt op 4 oktober 1674 aldaar. Dochter van Maerten Bastiaensz Bestevaer Seevenhoven en Lijntje Maartensdr. Zij is getrouwd met Jan Adamsz Ooms op 14 november 1697 te Schoonhoven. Zoon van Adam Janszoon Ooms en Maritgen Aerts de Bas 

Bronvermeldingen:
Genealogieën – JohnOoms.nl
Familiedossier Ooms-Braat – JohnOoms.nl
Genealogische Bronnen – JohnOoms.nl

Terug naar:

Dorpen en Steden