Zevenhuizen

Wapen van de voormalige gemeente Zevenhuizen

 

Zevenhuizen is een Zuid-Hollands dorp in de gemeente Zuidplas. Tot 1991 was Zevenhuizen een zelfstandige gemeente toen het samenging met de gemeente Moerkapelle. In 2010 is Zevenhuizen-Moerkapelle opgegaan in de gemeente Zuidplas.
Het dorp Zevenhuizen telt 9.650 inwoners (AlleCijfers.nl, 2023).

 

Plattegrond van Zevenhuizen ca. 1865 door J. Kuyper. 2940 bunder en 1900 inwoners.

Zevenhuizen ligt tussen de rijkswegen A12 en A20 en de rivier de Rotte in de Tweemanspolder, de Zuidplaspolder en de Eendragtspolder. Het dorp wordt omsloten door de dorpen Moerkapelle, MoordrechtNieuwerkerk aan den IJssel, de gemeente Waddinxveen, de wijk Nesselande (gemeente Rotterdam), de buurtschappen Oud Verlaat en de Vijfhuizen en de gemeente Lansingerland.

 

 

 

 

 

Door Ollefen en Bakker, uit de Nederlandsche Stad- en Dorp-beschrijver 1793.                                                       Publiek Domein

Het dorp heeft een centrum (Dorpsstraat) met diverse winkels en restaurants, een openbare basisschool (’t Reigerbos) en een christelijke basisschool (De Eendragt) in het dorp en een christelijke basisschool (De Nessevliet) in Oud Verlaat. Verder zijn er diverse sport- en recreatiemogelijkheden. Zevenhuizen heeft een dorpshuis (Swanla), een groot partycentrum (‘La Baraque’, een voormalige bekende discotheek) en vier kerken in het dorp: de Hervormde Dorpskerk uit 1699/1700, de toren is veel ouder (±1525); het kleine kerkje van de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden uit 1866 (voorheen een remonstrantse kerk, de Gereformeerde Kerk uit 1929 en de ABC Gemeente Zuidplas, een evangelische kerkstichting die zich nu nog bevindt in theaterzaal Swanla.
In Oud Verlaat staat de hervormde kapel uit 1906.

Koningin Máxima en Leontien van Moorsel op 9 juli 2015 tijdens de opening van het Leontienhuis

Sinds 2015 is het Leontienhuis in Zevenhuizen gevestigd, welke geopend werd door Koningin Máxima.
In het Leontienhuis van voormalig wielrenster Leontien van Moorsel worden mensen geholpen met een eetstoornis.

 

 

 

 

 

Halte Zevenhuizen-Moerkapelle

Met Moerkapelle deelde Zevenhuizen een spoorweghalte aan de spoorlijn Gouda – Den Haag. Deze werd in 1870 geopend en in 1938 gesloten voor personenvervoer. Het stationgebouw werd in 1944 gebombardeerd door de geallieerden. Een van de bommen – een Engelse 500-ponder – is niet ontploft teruggevonden in de naaste omgeving, en werd op 10 juli 2013 geruimd.
De halte Zevenhuizen-Moerkapelle, heeft erna nog wel een periode gediend als stopplaats voor goederentreinen voor onder andere het transport van suikerbieten.

 

 

De eerste zaterdag van september wordt het Oogstfeest gehouden. Hier worden onder meer oude ambachten getoond.

De Nederlandse band the Kik heeft een lied uitgebracht over Zevenhuizen: Zevenhuizer Zondag.

In Zevenhuizen bevinden zich monumenten, waaronder de voormalige smederij van Heij aan de Dorpsstraat, diverse boerderijen (o.a. ’t Land Kanaän) en de Hervormde Dorpskerk en het kleine kerkje. Verder zijn het Zevenhuizen meerdere rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten te vinden, zie:

 

Toenmalig Raadslid van de gemeente Zuidplas John Ooms met de toenmalige burgemeester van dezelfde gemeente Gert-Jan Kats.                                                    Op de achtergrond boerderij ’t Land Kanaän. Foto uit 2011.

 

Ook de molenviergang aan de Rotte is een monument.

Molenviergang te Zevenhuizen. Foto: © 2016 JohnOoms.nl

Aan de westkant van Zevenhuizen bevindt zich de Eendragtspolder, waar een roeibaan is aangelegd, de Willem-Alexanderbaan, welke werd geopend op vrijdag 26 april 2013 officieel door kroonprins Willem-Alexander (hij werd kort daarna koning van Nederland), naar wie de roeifaciliteit genoemd is. Op deze baan werd tussen 20 en 28 augustus 2016 het WK-roeien  gehouden.

Het wapen van Zevenhuizen werd op 24 juli 1816 bij besluit van de Hoge Raad van Adel aan de gemeente Zevenhuizen toegekend. Op 1 januari 1991 werden de gemeenten Zevenhuizen en Moerkapelle samengevoegd tot de nieuwe gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle. Het wapen van Zevenhuizen is daardoor komen te vervallen. Het wapen van Zevenhuizen werd in de onderste helft van het wapen van Zevenhuizen-Moerkapelle opgenomen. Ook werden de kroon en de schildhouders bij het nieuwe wapen overgenomen. Op 1 januari 2010 werd Zevenhuizen-Moerkapelle onderdeel van de nieuwe gemeente Zuidplas. In het wapen van Zuidplas zijn in de onderste helft elementen uit het wapen van Zevenhuizen-Moerkapelle overgenomen, evenals de schildhouders.

Wapen van Zevenhuizen op het plein voor het voormalige (inmiddels gesloopte) Gemeentehuis van Zevenhuizen (niet meer aanwezig)

De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Van sijnople beladen met een pal van goud. Het schild gedekt met eene kroon met 5 fleurons, alles van goud en vastgehouden door 2 klimmende leeuwen in hunne natuurlijke verwen.”

De heraldische kleuren in het wapen zijn goud (geel) en sinopel (groen). Het schild is gedekt met een markiezenkroon. Als schildhouders fungeren twee (half-)aanziende klimmende leeuwen van natuurlijke kleur.

Uit:
Zevenhuizen (Zuidplas) – Wikiwand
Wapen van Zevenhuizen (Zuidplas) – Wikiwand

 

Geschiedenis

In de elfde eeuw werd er  begonnen met ontginning in de omgeving van de Rotte. De vroegste bewoners zouden zeven huizen aan de Rotte hebben gehad. Later kwam het dorp Zevenhuizen meer oostwaarts te liggen.
De Graven van Holland gaven gedeelten van hun bezit in leen aan adellijke geslachten. Achtereenvolgens waren de heren van Brederode en van Egmont ambachtsheren van Zevenhuizen.
In de zeventiende eeuw werd de ambachtsheerlijkheid verkocht aan niet-adellijke personen.

Kaart van de nieuwe dijkage van Zevenhuizen, toen nog ‘Sevenhuysen’ genoemd, Moerkapelle, Moordrecht en Nieuwerkerk in 1693.

 

In Zevenhuizen leefde in de latere middeleeuwen het adellijke geslacht van der Duyn.
De eerste met die naam was Willem van de Duyn, die in 1320 genoemd werd als schout van Zevenhuizen en in 1347 ook als heemraad van Schieland. Hij was een zoon van Jan van den Doortoge (Zie Heren van den Doortoge nr. 4b). De herkomst van dit geslacht gaat terug op het beroemde geslacht Van Brederode.

Het geslacht Van der Duyn bezat in Zevenhuizen een riddermatig stamhuis, naar hen het Huis ter Duyn genaamd. Voorheen was het een leen van het Huis van Brederode. Het huis, werd door de inwoners van Zevenhuizen doorgaans het Hof genoemd.                    Door Jacob Kortebrant (1742).

Nu waren de heren van Brederode ook bezitters van het ambacht van Zevenhuizen en is het verklaarbaar dat de Van der Duyns daar aanzienlijke landerijen bezaten. Ook bezaten zij een ridderhofstad. Dit was een versterkt huis, omringd door een slotgracht.

 

 

 

 

 

 

 

Het Reigerbos

Achter het Huis ter Duyn lag een groot bos dat bekend was in heel Holland. Ook dat was in leenbezit van de heren Van der Duyn. De bewoner van het huis was een kastelein van de familie. Deze persoon had toezicht op het bos en zorgde er voor dat er geen onbevoegden en stropers kwamen.
Want dit bos was beroemd vanwege het grote aantal vogels: reigers, kwakken, lepelaars, kraaien en veel aalscholvers. Het bos stond bekend als het Reigerbos.

 

Bron: Thuis in Zuidplas

 

Claes Michielsz Bontenbal (1575-1623)

Op 3 juli 1623 werd de Zevenhuizenaar Claes Michielsz Bontenbal in Rotterdam onthoofd, vanwege zijn mogelijke bijdrage in een complot tegen  Prins Maurits.
Hij was een zoon van Michiel Claesz Bontenbal en werd ook wel Klaes Bontebal genoemd, was schepen en secretaris van Zevenhuizen.
In 1622 beraamden enkele remonstranten, waaronder de zonen van Johan van Oldenbarnevelt, Reinier en Willem, een aanslag op Prins Maurits. Ze waren van plan een aantal bootslieden in te huren die de prins bij zijn reis van Den Haag naar Rijswijk, voor een bezoek aan Margaretha van Mechelen, moesten doden. Voor het huren van deze mensen en voor de aanschaf van wapens was 6000 gulden nodig. Claes Michielsz Bontenbal, zelf ook remonstrant, was bereid een derde deel van dit bedrag te leveren.
Er werden in totaal tien mensen ingehuurd voor de aanslag. Het laatste viertal hiervan verraadde het complot aan de overheid. De meeste samenzweerders werden opgepakt, maar een paar, waaronder Willem van Oldenbarnevelt, wisten te ontsnappen. Bontenbal werd achttien weken in Rotterdam gevangen gehouden, maar bleef ondanks martelingen ontkennen dat hij actief bij het complot betrokken was. Hij gaf wel toe van het complot geweten te hebben en het geld geleend te hebben. Hij werd uiteindelijk ter dood veroordeeld.
Op 3 juli 1623 werd hij rond het middaguur op het schavot, achter het raadhuis, te Rotterdam terechtgesteld, 47 of 48 jaar oud. Hij liet een vrouw en vijf kinderen achter.
Bron: Wikipedia – Claes Michielsz Bontenbal

 

  

Dorpsstraat Zevenhuizen (Z-H) circa 1929. Meisje helemaal links was mijn moeder Janie Braat.

 

Zicht op Zevenhuizen (Z-H) in 1943, geschilderd door M.L. van der Walk (particulier bezit)

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vond er een bloedige slag plaats om het Jachthuis te Zevenhuizen.

De Nederlandse band The Kik bracht in 2012 “Zevenhuizer Zondag” uit.

 

 

Links:

 

Op Zevenhuizen leefden verschillende voorouders van mij:

  • Floris van Brederode, heer van den Doortoghe
    Geboren 1230 in Slot Brederode, overleden na 1306. Zoon van Dirk I van Brederode en Aleid van Heusden.
    Ridder, vermeld tussen 1270 en 1293. Hij was leenman van de Graaf van Holland voor het huis te Doortoghe met 33 morgen land, in Monsterambacht gelegen, en voor de ambachten Zegwaard en Zevenhuizen. Hij was gehuwd met een dochter van Hugo II van Naaldwijk.
  • Floris van den Doortoghe
    Geboren 1259 Slot Brederode, overleden in 1321. Zoon van Floris van Brederode en een dochter van Hugo II van Naaldwijk. Hij was heer van Doortoghe en van Zegwaard en ZevenhuizenHij was gehuwd met Beatrijs van Rodenrijs.
  • Jan van den Doortoghe
    Geboren omstreeks 1260. Overleden op 27 maart 1297 bij Vronen, gesneuveld in de strijd tegen de West-Friezen. Zoon van Floris van Brederode en een dochter van Hugo II van Naaldwijk.
    Bouwheer van Huis ter Duyn te Zevenhuizen.
  • Willem van der Duyn
    Geboren circa 1285. Overleden ná 22 april 1348. Schout van Zevenhuizen (1320), heemraad van Schieland (1347). Zoon van Jan van den Doortoge. In 1348 werd op paasmaandag, door schout Willem van der Dune aan het “Heilige Feest” van Zevenhuizen een jaarlijkse rente geschonken van dertig schellingen. Hij was gehuwd met Ida van Egmont. Dochter van Wouter II van Egmont.
  • Jan I van Egmont
    Geboren vóór 1310, overleden op 28 december 1369. Ridder (1343), was heer van Egmond, IJsselstein, Zevenhuizen en Zegwaard, baljuw van Kennemerland (1353-1354), stadhouder van Holland (1358), in ongenade (1359) en baljuw Kennemerland en West-Friesland (1363). Zoon van Wouter II van Egmont.
  • Jan van der Duyn
    Geboren circa 1310, overleden 1369. Hoogheemraad van Schieland. Zoon van Willem van der Duyn en Ida van Egmont. Beleend met het leen van Brederode met het huis ter Duyn en 10 morgen land te Zevenhuizen 22 april 1348 door zijn vader Willem van der Duyn.
    Hij was gehuwd met Aechte van Hoylede.
  • Dirck Adriaensz van der Meer
    Geboren circa 1457. Gezworene en ambachtsbewaarder te Zevenhuizen. Zoon van Adriaen van der Meer.
  • Pieter Dircksz van der Meer
    Gegoed in de Swanla polder te Zevenhuizen. Geboren circa 1487. Zoon van Dirck Adriaensz van der Meer.
  • Frans Pieters van der Meer
    Geboren circa 1535 te Bleiswijk. Ambachtsbewaarder te Zevenhuizen. Zoon van Pieter Pieters van der Meer.
  • Hendrick Janszn van den Tooren
    Geboren in 1643 te Zevenhuizen, overleden op 17 juli 1696 aldaar.  Zoon van Jan Jansz van Toren en Maertgie Jacobsdr. Hij was gehuwd met:
  • Barbara Ariensdr van der Kooij
    Zij is geboren op 15 september 1643 te Zevenhuizen, overleden op 2 oktober 1689. Dochter van Arijn Ariense en Grietge Jacobse.
  • Annetje Hendriks van den Toren
    Geboren in 1673 te Zevenhuizen, overleden omstreeks 1750 te Pijnacker. Dochter van Hendrick Janszn van den Tooren en Barbara Ariensdr. van der Kooij. Zij was gehuwd met Arij Cornelisz Hoflandt.
  • Bregje Crijnen van der Meer
    Geboren rond 1730 te Zevenhuizen (Z-H). Gehuwd met Arie Cornelisse de Knegt.
  • Neeltje de Knegt
    Geboren in 1763 te Berkel, overleden op 1 juni 1841 te Overschie. Dochter van Arie Cornelisse de Knegt en Bregje Crijnen van der Meer.
    Gehuwd op 18 maart 1787 te Zevenhuizen met:
  • Abraham Klaasz van der Wilk
    Geboren 1755. Gedoopt 15 november 1755 te Benthuizen. Zoon van Klaas Eewoutsz van der Wilk en Jannetje Abrahamsdr Elshout (Elsthout).
  • Gerrit van Vliet
    Geboren 20 juni 1830 te Gouderak. Overleden 18 juni 1898 te Zevenhuizen. Bouwman te Krimpen aan de Lek. Vanaf 1864 bouwman aan de Knibbelweg 43 te Zevenhuizen. Zoon van Jan van Vliet en Willemijntje van Dam. Gehuwd op 7 april 1855 te Capelle aan den IJssel met:
  • Jannigje Anker, geboren 28 mei 1833 te Stolwijk, overleden 26 januari 1922 te Zevenhuizen.
  • Willem van Vliet
    Geboren 18 oktober 1866 te Zevenhuizen. Overleden 15 oktober 1950 te Capelle aan den IJssel.  Bouwman aan de Knibbelweg 43 te Zevenhuizen. Ouderling in de Nederlands Hervormde Kerk aldaar. Zoon van Gerrit van Vliet en Jannigje Anker.
    Hij huwde op 17 mei 1894 te Krimpen aan den IJssel met Johanna Ooms. Dochter van Willem Ooms en Aartje Opschoor.
  • Gerardus Braat
    Geboren te Haarlemmermeer op 16 september 1880, overleden te Rotterdam op 4 maart 1967. Hij is van beroep landbouwer-taxateur Tarwe Centrale, wonend vanaf 1908 op de boerderij “t Land Kanaän” te Zevenhuizen. Hij was getrouwd met:
  • Mijntje Pruissen. Geboren te Haarlemmermeer op 2 augustus 1883 en overleden te Gouda op 20 augustus 1960. Zij woonde na haar scheiding op Noordelijke Dwarsweg 11, te ZevenhuizenZij is een dochter van Wouter Pruissen en Ariana Juditha Pruissen.
  • Catharinus Ooms
    Landbouwer en veehouder. Geboren te Sluipwijk op vrijdag 24 juni 1892, wonende te Zevenhuizen, overleden aldaar op  maandag 12 juli 1954.  Zoon van Pieter Ooms en Dina van Driel. Catharinus is getrouwd met:
  • Jannigje Aartje van Vliet
    Geboren 12 september 1894 te Zevenhuizen. Overleden op 7 maart 1982 in Zorgcentrum de Zevenster aldaar. Dochter van Willem van Vliet en Johanna Ooms.
  • Willem Pieter Ooms
    Meubelmaker en stoffeerder. Geboren te Zevenhuizen op zondag 1 juni 1924, wonende aldaar. Overleden in het Groene Hart Ziekenhuis te Gouda op maandag 1 september 1998. Zoon van Catharinus Ooms en Jannigje-Aartje van Vliet. Hij trouwde te Zevenhuizen op donderdag 13 november 1947 met zijn buurmeisje:
  • Ariana Juditha Braat
    Geboren op de boerderij “t Land Kanaän” te Zevenhuizen op maandag 29 maart 1920, overleden in Zorgcentrum de Zevenster aldaar op vrijdag 27 augustus 2010. Jongste dochter van Gerardus Braat en Mijntje Pruissen.
    Willem Pieter Ooms en Ariana Juditha Braat waren o.a. de ouders van John Ooms

John Ooms is geboren en getogen in Zevenhuizen en heeft er 53 jaar gewoond (1958 – 2011)

Bronnen:
Heren en vrouwen – JohnOoms.nl
Genealogieën – JohnOoms.nl
Familiedossier Ooms-Braat – JohnOoms.nl
Genealogische Bronnen – JohnOoms.nl

 

Er is een Monopoly spel uitgebracht met een lokale editie van de Gemeente  Zuidplas met daar op het dorp Zevenhuizen:

Onderaan de Knibbelweg te Zevenhuizen, de weg waar mijn vader is geboren en de Noordelijke Dwarsweg te Zevenhuizen, de weg waar ik geboren en opgegroeid ben. En op de Dorpsstraat in het zelfde dorp ging ik in mijn jeugdjaren naar de lagere school.

Zie ook:

Kwartetspel Zevenhuizen

Er bestaan meer dorpen, buurtschappen en wijken die de naam Zevenhuizen hebben. Zelfs in België ligt er een Zevenhuizen.
Zevenhuizen is één van de meest voorkomende plaatsnamen van Nederland. In Nederland komen we al Zeventien plekken tegen die de naam Zevenhuizen hebben.
Ook zijn er overige plaatsen waar het getal zeven in voorkomt.
Klik hier voor een overzicht van de plaatsen.

Zevenhuizen is sinds 2010 een onderdeel van de gemeente:

Zuidplas

Terug naar:

Dorpen en Steden

 

   facebook     

© 23 juli 2017,               laatst bijgewerkt op  3 december  2024