Heren van Cuijck

 

Het geslacht Van Cuijck (ook gespeld als ‘Cuyck’, ‘Kuyk’ enzovoort) is een oud adellijk geslacht waarvan de mannelijke lijn terugvoert tot Herman van Malsen, die mogelijk een zoon was van graaf Unruoch van Teisterbant. Unruoch en zijn broer Ansfried waren van hoge Frankische adel, hoewel hun precieze afkomst onduidelijk is.

Cuijk wapen

Cuijk

1. Herman van Malsen
Geboren rond 1030, overleden na 1080. Hij is de stamvader van het geslacht van Cuijck (van Cuyck).
Herman was graaf in Teisterbant, vermoedelijk de zoon van Unroch, graaf in de Kempen. Hij wordt in diverse oorkonden vermeld en was wellicht een leenman van de bisschop van Utrecht. Zijn bezittingen waren vooral te situeren in de Betuwe, rond Geldermalsen en Meteren. Voor 1096 werd hij door keizer Hendrik IV beleend met het land van Cuijk. Zijn afstammelingen namen de naam van Cuijck (van Cuyck) aan.
Herman huwde vermoedelijk met (Irmgard) van Namen (Zie Stamreeks Karel de Grote nr. 10), dochter van Albert II van Namen (Zie Graven van Namen nr. 4) en Regelindis van Lotharingen.
Ze kregen de volgende kinderen:

  • Hendrik I van Cuijk (overleden voor 9 augustus 1108)  (Volgt Heren van Cuijk nr.2)
  • Godfried van Cuijk (overleden voor 1138)
  • Andreas van Cuijk (geboren voor 1075, overleden na 1139, Bisschop van Utrecht (1128 – 1139)
  • Heilwich van Kuyc (geboren ± 1075, overleden na 1129), getrouwd met Heer Arnold I van Rode 
Links:

Cuijk

Wapen Cuijck

2. Hendrik I van Cuijck , geboren ca. 1070, overleden voor 9-8-1108. burggraaf van Utrecht. Trouwde ca. 1100 met Alverade van Hochstaden . Vermeld van 1108 tot 1131. Betrokken bij de stichting van de abdij Mariënweerd in 1129. Dochter van Gerard I van Hochstaden heer van Rieneck en Aleydis van Wickrath.
Kinderen: 

  • Godfried I van Cuijck, geboren omstreeks 1097.  (VOLGT 3a)
  • Herman II Hendrikszn van Cuijck van Malsen (Volgt 3b)
  • Aleidis van Cuijck, geboren omstreeks 1101.
Link: Geni – Hendrik I van Cuijck

3a. Godfried I van Cuijck, geboren omstreeks 1097.
Graaf van Arnsberg en Burrggraaf van Utrecht.  Hij trouwde met Ida, de erfdochter van Frederik van Werl-Arnsberg, en werd zo graaf van Arnsberg.
Zoon van Hendrik I van Cuijck en Alverade van Hochstaden.
Na haar overlijden trouwde hij met Heilwig van Rhenen, dochter van Godfried van Rhenen en Sophia van Bemmel. Godfried kreeg zes kinderen, de meeste of allemaal uit zijn eerste huwelijk:

  • Hendrik van Arnsberg
  • Alveradis (ovl. na 1205), erfgename van Malsen (Volgt 4a), gehuwd met Otto I van Bentheim.
  • Adelheid (ovl. na 1200), gehuwd met Everhard I van Berg-Altena
  • Jutta (Ida), abdis van Sticht Herford.
  • onbekende dochter, getrouwd met Herman II van Virneburg.
  • Frederik, ca 1165 in gevangenschap overleden
Link: Wikipedia – Godfried I van Cuijk

3b. Herman van Cuijck, geboren ca. 1100, overleden ca. 1168.
Zoon van Hendrik I van Cuijck en Alverade van Hochstaden.
Trouwde met Alveradis van Chiny, dochter van Otto II van Chiny.
Zoon:

  • Hendrik II van Cuijck (Volgt 4b)
Link: Wikipedia – Herman van Cuijk

4a. Alveradis van Cuijck (overleden na 1205).
Erfgename van Malsen, gehuwd met Otto I van Bentheim, een jongere zoon van graaf Dirk VI van Holland en Sophia van Rheineck.
Otto begeleidde zijn moeder naar het Heilige Land in 1173. In 1187 werd hij genoemd als burggraaf van Coevorden. Otto nam deel aan de derde kruistocht, samen met zijn broer Floris III van Holland. In 1196 streed hij tegen de burggraaf van Coevorden. Otto steunde zijn neef Willem I van Holland in diens geslaagde poging om de macht over Holland te verwerven, ten koste van Ada van Holland (gravin).
Zij kregen de volgende kinderen:

  • Egbert, vermoord ca. 1210
  • Boudewijn I van Bentheim, opvolger van zijn vader (Volgt Graven van Bentheim nr. 2).
  • Otto, 1203 bisschop van Münster
  • Gertrud (ovl. 1240), kanunnikes te Freckenhorst, 1219 abdis van Metelen
  • Marina, gehuwd met Ricolt van Ochten. Ouders van Bertha van Ochten, welke gehuwd was met Jan I “de Sterke” van Arkel.
  • Agniese, gehuwd met Willem van Teylingen. (Zie ook heren van Teylingen en Brederode)
Link: Wikiwand – Otto I van Bentheim

4b. Hendrik II van Cuijck, geboren ca. 1130, overleden 1204.
Zoon van Herman van Cuijck en Alveradis van Chiny.
Trouwde  ca. 1160 met Sophia van Rhenen. Erfdochter van Herpen. Vermeld van 1191 tot 1203. Dochter van Dirk Godfriedsz van Rhenen (Zie Heren van Rhenen nr. 3) en van een dochter van Hendrik van Bierbeek.
Kinderen:

  • Luitgard van Cuijk- van Perk  1162 – 1217
  • Albert van Cuijk  1170 – 1233 (Volgt 5b)
  • Alveradis van Cuijk  ± 1175 -> 1229


5b. Albert/Albrecht van Cuijck,
Geboren rond 1160. 
Zoon van Hendrik II van Cuijck en Sophia van Rhenen.Ridder, getuige bij een schenking van het allodium Herpen aan de Brabantse hertog 1191, heer van Cuyc en Grave 1204-1233, heer van Herpen, Merum en half Asten 1220-1233, stadsgraaf van Utrecht tot 12 mrt. 1220, verkocht zijn rechten voor 200 pond Utrechts, leenman van de bisschop van Utrecht voor het hoge en lage gerecht van Gasperde en Everdingen, overl. 1233, tr. omstr. 1195 (een 4e-graads huwelijk) Hadewig (Heiwig) van Merum (Merheym), geb. Limburg eind 1182 of later (dochter van Rutger van Merum, nam deel aan de Derde Kruistocht 1189-1192, en N.N. (Aleydis van Horne?).
Kinderen o.a.:

  • Hendrik III van Cuijck (volgt 6a).
  • Willem van Cuijck
  • Dirk van Cuijck (Volgt 6b).
  • Margaretha van Cuijck (Volgt 6c)
Uit: Wikiwand- Albert van Cuijck

6a. Hendrik III van Cuijck
Hij was een edelman die leefde van 1200-1250. Hij was een zoon van Albert van Cuijk en Hadewych van Merheim en heer van Cuijk. Hendrik trouwde omstreeks 1220 met N.N. van Putten. Geboren in 1197 te Putten, overleden in 1251. Dochter Jan I Persijn van Putten (Zie Heren van Putten nr. 2) en N.N. van Voorne.
Kinderen:

  • Agnes van Cuyk (ca. 1220-).
  • Alverardis van Cuijk (ca. 1224-),  gehuwd met Jacob II van Mirlaer (Volgt Heren van Mirlaer nr. 2)
  • Jan I van Cuijk (1230-) (Volgt 7a)

Later hertrouwde hij met Aleidis van der Aa van Randerode. Ze kregen een kind:

  • Willem van Cuijk, heer van Boxtel (1240-)
Link: Wikiwand – Hendrik III van Cuijck

 

 

6b. Dirk van Cuijck
Geboren omstreeks 1205, ridder (milites). Hij was een zoon van Albrecht van Cuijk en Hadewig van Merum.
Hij werd door graaf Willem II aangesteld tot burggraaf van Leiden tussen 1240 en 1243 na het overlijden van burggraaf Jacob, overleden voor 1260, trouwde Leiden 1240 of 1241 met Kerstine van Oegstgeest, geboren Leiden omstreeks 1220. Dochter van Jacob, burggraaf van Leiden (Zie Burggraven van Leiden nr. 4), erfdochter van het Leids burggraafschap en de ambacht Leiderdorp en Oegstgeest.
Zoon:

  • Hendrick (Burggraaf van Leiden) van Cuijck  1245-1319 (Volgt 7b)
Link: Geni – Dirk van Cuijk

6c. Margaretha van Cuijck
Dochter van Albrecht van Cuijk en Hadewig van Merum.
Zij was gehuwd met Hendrik I van Rode van Mierlo, Heer van Rode en Mierlo.Geboren omstreeks 1195 – overleden na 1256. Zoon van Roelof van Rode en Didradis Hendrix van Rixtel.
Zoon:

Jan I van Cuijk

Jan I van Cuijk

7a. Jan I van Cuijck, (geboren Cuijk, 1230 – overleden aldaar, 1308)
Hij was een edelman, ridder en diplomaat. Hij was de zoon van Hendrik III van Cuijk en een moeder van wie de voornaam niet bekend is en die aangeduid wordt als nn. van Putten. Hij was heer van Cuijk van 1254 tot 1308.

In 1296 was Jan I betrokken bij het complot van edelen dat ten doel had om graaf Floris V van Holland naar Engeland te ontvoeren. Deze poging liep uit op moord.

Jan I trouwde omstreeks 1260 met Jutta van Nassau (1225-1312) (Zie graven van Nassau nr. 3), dochter van Hendrik II van Nassau, die een rechtstreekse voorvader van Willem van Oranje was. Zij kregen de volgende kinderen:

  • Cunigunde van Cuijck 1260-1329 (Volgt 8a)
  • Hendrik van Cuijck heer van Lierop.
  • Willem van Cuicjk  1265-1303 ridder en heer van Cuijk. Hij trouwde met Johanna Sofia van Gymnich
  • Jan II van Cuicjk             ± 1270-1354  graaf van Cuijk.
  • Aleidis van Cuijck           ± 1270-1330. Zij trouwde met Hendrik van Voorne (1275-1330) heer van Acquoy
  • Agnes van Cuijck            ± 1270-1345 . Zij trouwde met Hendrik van Sponheim
  • Albert Otto van Cuijck    ± 1270-1350  heer van Mierlo (Volgt 8c)
  • Jutte van Cuijck              ± 1270 – ….   (Volgt 8d)
  • Mechteld van Cuijck      ± 1275-1320 (Volgt 8e)
Uit: Wikipedia – Jan I van Cuijck

7b. Hendrick van Cuijck
Geboren te Leiden omstreeks 1245, overleden 12 janurai 1319.  Zoon van Dirk van Cuijck en Kerstine van Oegstgeest.
Hendrick was burggraaf van Leiden 1266-1319, heer van Leiderdorp en mogelijk van Oegstgeest, gaf heer Jacob van der Woude vroonland in Eslikerwoude in erfpacht op 25 november 1284, ridder onder graaf Floris V (1285), vergezelde de Hollandse delegatie naar Engeland overzee op 7 januari 1298. Hij trouwde omstreeks 1275/80 met  Halewine van Egmont, geboren te Egmond omstreeks 1255 (dochter van Willem heer van Egmond (Zie Heren van Egmont nr. 13) en Ada van Brederode (zie: Heren en Brederode nr 3.b) vermeld 1266-1276, vermeld filia heer Willem van Egmond bij akte 15 mei 1276.
Kinderen:

  • Willem van Leyden, Burggraaf van Leiden 1260 – 1330
  • Ada van Leyden
  • Alveradis van Cuijck (Volgt 8d)
  • Dirk van Cuijck, 1289 –  …. Burggraaf van Leiden, heer van Katwijk en Valkenburg. Geen wettige kinderen.
Links:

8a. Cunigunde van Cuijck
Geboren in 1260, overleden in 1329. Dochter van Jan I van Cuijk en Jutta van Nassau.
Zij was gehuwd met Robert II van Virneburg. Geboren omstreeks 1255, overleden voor 1 augustus 1308. Zoon van Hendrik I van Virnenburg (Volgt Graven van Virneburg nr. 6) en Ponzetta van Oberstein.
Kinderen:

  • Heinrich van Virneburg  …. -1332
  • Eberhard van Virneburg
  • Mechteld van Virneburg  1250 – > 1275
  • Robert III van Virneburg  ± 1255 – < 1308
  • Imagina van Virneburg  1260 – > 1312
  • Lisa van Virneburg  ± 1270 – 1304
  • Cunegonde van Virneburg  ± 1280 – 1328 (Volgt Graven van Virneburg nr. 8b)
Links:

 

8b. Willem van Cuijck
Geboren in 1265, overleden op 12 augustus 1303. Zoon van Jan I van Cuijk en Jutta van Nassau. Hij verkreeg de heerlijkheden Hoogstraten en Wortel in 1295 door huwelijk met Sophie van Gemmenich, dochter van Wennemar van Gemmenich. Het geslacht van Cuijk zal tot 1442 de heerlijkheden Hoogstraten en Wortel in bezit hebben. Hij werd getroffen door een pijl tijdens een aanval op Maastricht op 13 juni 1303. Hij stierf op 12 augustus 1303. Zijn vrouw bestuurde Hoogstraten tot hun zoon Jan meerderjarig was.
Zoon:

  • Jan III van Cuijck (Volgt 9a)
  • Wennemar van Cuijck  ± 1300 – < 1379
Link:

 

8c. Otto van Cuijck
Geboren in 1270, overleden in 1350. Heer van Cuijk. Zoon van Jan I van Cuijck en Jutta van Nassau.
Hij trouwde (1) met Aleidis van Diest (1260-1320) (Zie Heren van Diest nr. 6b). Hij trouwde (2) met Johanna van Heverlee (1285-1333). Hij trouwde (3) met Johanna van Vlaanderen (1290-1342).
Hij werd heer van Cuijk op een wat ongebruikelijke manier. Zijn voorganger Jan II van Cuijk stierf in 1319 en had geen wettige kinderen. Zijn broers Willem van Cuijk en Hendrik van Cuijk waren reeds overleden. Dit was de reden waarom hij in aanmerking kwam. Hij was daarnaast ook heer van Mierlo en van Asten. De opvolger van Otto was Jan III van Cuijk.
Een dochter uit het eerste huwelijk van Otto en Aleidis:

  • Odilia van Cuijk (Volgt 9b)
Link: Wikipedia – Otto van Cuijck

 

8d. Jutte van Cuijck
Geboren rond 1270. Dochter van Jan van Cuijck en Jutta van Nassau.
Zij was gehuwd met Gijsbert van der Lecke. Geboren rond 1250,  overleden rond 1310. Heer van de Lek. Zoon van Hendrik II van der Lecke (Zie Heren van der Lecke nr. 5a) en Jutta van Borsselen.

 

8e. Mechteld van Cuijck
Mechteld van Cuyck. Geboren omstreeks 1275 te Grave, overleden rond overleden 1320 te Batenburg. Dochter van Jan van Cuijck en Jutta van Nassau. Zij was gehuwd met Dirck van Batenburg. Geboren rond 1265, overleden rond 1315. Ridder en bannerheer van Batenburg. Zoon van Gerard van Batenburg (Zie Heren van Batenburg nr. 2) en Elisabeth van Elsloo.
Hij vocht mee in 1288 in de Slag bij Woeringen tussen Gelre en Vlaanderen. Hij werd gevangen genomen, per schip overgebracht naar Keulen en gedeeltelijk zijn bezittingen kwijtgeraakt.
Dochters:

  • Johanna van Batenburg ±1300 -1351 (Volgt Heren van Batenburg nr. 4)
  • Richardis van Batenburg …. – ± 1335, zij trouwt met Johan van Rheden Heer Van Baer.
Links:

8e. Alveradis van Cuijck (van Leijden)
Geboren Leiden omstreeks 1285. Dochter van Hendrick van Cuijck en Halewine van Egmont.
Zij trouwde voor 1307 Dirck II van Wassenaer, geb. Voorschoten omstr. 1280 (zoon van Philips II, heer van Wassenaer, knape, zegelbewaarder en grafelijk raadgever onder Floris V en Jan I, en N.N. van de Wateringe), werd door graaf Jan II van Avesnes bevestigd in zijn lenen te Voorschoten en Wassenaar mei 1300, ambachtsheer van Voorburg 1307, zegelde met 3 wassende manen (‘wassenaers’) 1311, bewoner van kasteel Ter Horst onder Voorschoten, zwoer eed van trouw aan graaf Willem III 1314, werd met 79 man opgeroepen in het leger van de graaf in Vlaanderen 1315, overleden 1319.
Zoon:

Link: Wikiwand – Dirck II van Wassenaer

 

9a. Jan III van Cuijck 
Geboren in 1295 – overleden te  ‘s-Hertogenbosch op 8 september 1357. Heer van Cuijk, Mierlo, Asten en Hoogstraten.
Jan III was de zoon van Willem van Cuijk en Johanna Sofia van Gymnich. Hij was de neef van zijn voorganger Otto van Cuijk, na wiens dood in 1350 hij de heerlijke rechten kreeg.

Op het eind van zijn leven verbleef Jan III veel in ‘s-Hertogenbosch, waar hij ook stierf.

Jan III van Cuijk verwierf Kuik en de stad Grave bij het overlijden van zijn oom Otto van Cuijk. Deze heerlijkheden had hij eind 1352 of begin 1353 – in ieder geval voor 29 januari 1353 – verkocht (Grave) of in pand (Land van Cuijk) gegeven aan Jan van Wijflit zich noemende heer van Cuijck 1352-1356 en heer van Blaersfeld 1347-1356, burggraaf van Heusden (ca. 1312 – ca. 17 augustus 1356) de bastaardzoon van Jan II hertog van Brabant uit een relatie met diens maîtresse Elsbeen van Wijflit. Onder Jan van Wijflit treedt de stad Grave op 8 maart 1355 toe tot het Brabantse stedenverbond.
Blijkbaar had van Wijflit moeite met het nakomen van zijn financiële verplichtingen. In september 1355 had hij namelijk nog een schuld van 2000 florijnen aan de graaf van Namen die was ontstaan door zijn overname van de Namense leengoederen van Jan III van Cuijk. Het was Jan III van Cuijk die in 1352 nog deze schuld aan Namen had. Deze overgenomen lenen en schulden waren vermoedelijk ook de reden voor het niet, of niet op tijd, nakomen van zijn financiële verplichtingen jegens Jan III van Cuijk. In de zomer van 1356 stelde deze en diens vrienden, gesteund door de burgers van Grave aan Jan van Wijflit een ultimatum. Betalen of de heerschappij teruggeven. Jan kon of wilde geen van beide. Hierop werd het kasteel te Grave bij nacht overvallen en bij de schermutselingen kwam Jan van Wijtflit die zich zal hebben verzet om het leven. Het restant van zijn manschappen werden het kasteel uitgejaagd.
Van zijn kinderen was het Jan IV van Cuijk die heer van Cuijk en Hoogstraten werd. Zijn zoon Hendrik van Cuijk werd heer van Asten, Rijkevorsel,Ekeren, Brecht en Zundert. Wenemar van Cuijk werd heer van Neerloon. De heerlijkheid Mierlo werd in 1356 verkocht aan Jan Dickbier. Zijn dochter Elisabeth trouwde met Gerrit van Arkel (1310-1380).

Hij verkreeg Hoogstraten via zijn moeder Sophia van Gemmenich. In 1312 wordt hij vermeld in het leenregister van Jan III, hertog van Brabant. De oprichting van een wolweversgilde in Hoogstraten was een van zijn voornaamste verwezenlijkingen. De volmolen in Minderhout wordt voor het eerst vernoemd in 1380, maar is mogelijk ouder. De brug aan de watermolen was in 1242 al een grenspunt van het Markgraafschap Antwerpen. Deze watermolen behoorde aan de heren van Hoogstraten. Onder zijn bewind werd Meerle, Meer en Minderhout bij Hoogstraten gevoegd.

Hij was gehuwd met Catharina van Berthout Boskiel, dochter van heer Hendrik Berthout, en samen kregen zij vijf kinderen:

  • Willem van Hoogstraten (+1356)
  • Jan IV van Cuijk, Jan II van Hoogstraten (+1363)
  • Elisabeth
  • Hendrik van Cuijk (1320-1371)
  • Wenemar van Cuijk (1330-1390) (Volgt 10)
Uit: Wikipedia – Jan III van Cuijck

9b. Odilia van Cuijck
Geboren omstreeks 1295, vóór 1317. Dochter van Otto van Cuijk en Aleidis van Diest.
Zij huwde Herbaren van Arkel (ca. 1285 – ca. 1325), zoon van Jan II van Arkel en Bertrouda van Sterkenborg.
Herbaren was heer van verspreide bezittingen in de Groote of Hollandsche Waard, de Alblasserwaard, de Vijfherenlanden en het Land van Altena, bekend als Herbaren van Arkel heer van Molenaarsgraaf en heer van Slingeland.
Dochter:

  • Elisabeth van Arkel, vrouwe van Slingelandt   1310 – ± 1340 (Volgt Heren van Slingeland nr. 19b)
Links:

 

10. Wenemar van Cuijk
Geboren rond 1330 – 1390. Heer van Cuijk en Grave (1382-1390) en voogd van Neerloon.
Wenemar volgde zijn neef Jan V (+ 1382) op als heer van Cuijk en Grave. Jan V had kort voor zijn dood verschillende bezittingen van de hand gedaan. Hoogstraten had hij verkocht aan zijn neef Jan IV van Hoogstraten; Asten werd verkocht aan Gerard van Berkel en Ricoud de Cocq. Hendrik, vader van Jan IV van Hoogstraten, had reeds in 1364 zijn rechten op de heerlijkheid Cuijk laten afkopen. Na het overlijden van Jan III waren zijn resterende bezittingen verdeeld onder zijn drie overlevende zonen, waarbij Wenemar de Cuijkse allodia te Meteren en Malsen, in Gelders gebied, kreeg.
Wenemar en zijn zoon en opvolger Jan VI van Cuijk raakten verstrikt in de strijd tussen het hertogdom Brabant en het hertogdom Gelre. In 1356 werd het land van Cuijk, tot op dat moment rijksleen, door keizer Karel IV tot Brabants leen gemaakt; Grave was reeds in 1323 een Brabants leen geworden. Wenemar was dus een leenman van de hertog van Brabant. Hij was echter getrouwd met een Gelderse en koos in het geschil tussen Brabant en Gelre de kant van Gelre, zoals onder meer blijkt uit het feit dat in de zomer van 1384 huwelijksvoorwaarden werden opgemaakt voor een huwelijk tussen Wenemars zoon Jan VI en Johanna, bastaarddochter van Willem I van Gelre. Het conflict tussen Brabant en Gelre werd beëindigd in 1388; de ratificatie volgde in 1390.

Wenemar huwde circa 1360 met Aleida de Cock van Opijnen.
Geboren omstreeks 1335. Dochter van Arend I de Cock van Opijnen en Geertruid van Broeckhuysen.
Ze hadden 6 kinderen:

  • Jan VI van Cuijk, heer van Cuijk en Grave 1380-1394.
  • Jan van Cuijk de jongere.
  • Johanna van Cuijk, vrouwe van Cuijk (1394-1400) en Grave (1394-1399)
  • Katharina van Cuijk (ca. 1365 – voor 1418), huwde met Herbaren van Heukelom, heer van Acqoy.
  • Elisabeth van Cuijk (ca. 1365 – na 1423), huwde met Jan van Tiel (Eyll), ook genaamd Jan van Meteren, schepen van Deil.
  • Jutta van Cuijk (Volgt 11)
Links:

 

11. Jutta van Cuijck 
Geboren omstreeks 1355, overleden rond 1440. Dochter van Wenemar van Cuyck en van Aleijt de Cock van Opijnen.
Zij was gehuwd met Willem Hermans Pieck. Geboren circa 1352, overleden voor 1425. Zoon van Herman Arnolds Pieck (Zie Pieck, Heren van Beesd nr. 2).
Kinderen:

  • Gijsbert Willemse Pieck
  • Govert Willemse Pieck
  • Wilhelmina Pieck
  • Arnt Willemse Pieck
  • Lijsbeth Pieck (Volgt Pieck, Heren van Beesd nr. 4)
Bronvermeldingen:
Voorouders Jutta van Cuijck
Stamboom van Cuyck – Familiegeschiedenis
Genealogische Bronnen – JohnOoms.nl

Terug naar:

Heren en Vrouwen van…

facebook

© 2 maart 2015, laatst bijgewerkt op  4 juli 2023