Babyloniënbroek 

 

 (Brabants: Broek) is een dorp in de gemeente Altena in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Het telde 430 inwoners per 4 oktober 2019.
De opmerkelijke naam van het dorp zou zijn oorsprong vinden in de spreekwoordelijke Babylonische barbaarsheid van de bevolking, die de monniken aantroffen die hier in de 8e en 9e eeuw het Christendom en andere beschaving kwamen verspreiden. Hun standplaats was waarschijnlijk Heusden. Schertsend zouden zij hun onderneming, een uithof, Villa Babylonia hebben gedoopt.
Babyloniënbroek wordt voor het eerst vermeld in een document uit 1124, toen Andries van Cuijk, bisschop van Utrecht, het patronaatsrecht van de kerk van Wijk en Aalburg aan de Abdij van Sint-Truiden deed toekomen. Hierin was sprake van quae et Babilonia. In 1347 geeft Jan van Wijfliet heer van Baersveltoorkondt, dat hij van heer Jan van Arkel, bisschop te Utrecht en van het Ghestichte van Utrecht, de halve tiende in Babyloniënbroek in leen ontvangen heeft. Ook in een handvest van 1403 is sprake van Babilonie broek.

afbeelding

Opvang slachtoffers watersnood in een kapel te Babiloniënbroek (door Cornelis van Hardenberg 1809). Collectie: Atlas van Stolk.

Er bestaat een tekening door Cornelis van Hardenberg uit 1809 (in de collectie van de Atlas Van Stolk te Rotterdam), waarop te zien is hoe de dorpelingen schuilden in de plaatselijke kapel ten tijde van de watersnood van 1809.

Babyloniënbroek was een ambachtsheerlijkheid behorend tot de benedendorpen van het Land van Heusden en leenplichtig aan Heusden. Sedert 1814 behoorde het tot de gemeente: Meeuwen, Hill en Babyloniënbroek. In 1908 werd de naam hiervan gewijzigd in: Meeuwen. Deze gemeente werd in 1923 toegevoegd aan de gemeente Eethen, welke in 1973 opging in de gemeente Aalburg.

Het bestaat uit één straat, de Broeksestraat, die bij een sloot overgaat in de Hillsestraat. De Hill is een buurtschap, die op iets hogere grond gelegen is. Vanaf de jaren 60 zijn er meerdere woningen tussen de weilanden bijgebouwd waardoor volgens sommigen inmiddels sprake is van een bebouwde kom.

File:Overzicht voorgevel - Babyloniënbroek - 20347047 - RCE.jpg

Het Slotje van Babyloniënbroek. Foto: Wikipedia

Het Slotje van Babyloniënbroek, nabij Broeksestraat 13, is een gebouwtje uit 1609 met resten van een ouder gebouw, waar de heren van Babyloniënbroek hebben gewoond en wat mogelijk ook een uithof van de Abdij van Berne geweest is. Het gebouw is door een smeedijzeren hek van de straat afgesloten.
Er is weinig bekend over de geschiedenis van het gebouwtje, dat een uithof van de Abdij van Berne zou zijn geweest. Wel werd reeds in 1131 melding gemaakt van de villa Babyloniënbroek, die bezit was van de Abdij van Sint-Truiden. In 1400 bezat ook de Abdij van Berne gronden in dit plaatsje. Het gebouwtje zou uit de 2e helft van de 14e eeuw stammen en bezit zijn geweest van Jan van Drongelen, baljuw van het Land van Heusden.
In 1573 werd het, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, in brand gestoken en tijdens het Twaalfjarig Bestand, in 1609, werd het herbouwd. De kelder met tongewelf van het oudere gebouw bleef behouden. Het slotje bevat een laatgotische schouw.
In de 18e eeuw werd het pand uitgebreid met een aanbouw. Tot 1955 werd het verpacht en deed het dienst als een boerderijtje. Daarna stond het leeg en raakte in verval. Het werd in 1962 gekocht door particulieren en in 1976 gerestaureerd. Toen is ook de 18e-eeuwse aanbouw weer opgetrokken. Tijdens de werkzaamheden werd 14e-eeuws aardewerk gevonden.

Babyloniënbroek kreeg in 2019 bekendheid door het TV-programma Man bijt hond: “Achter een voordeur tussen Babyloniënbroek en Poepershoek”. 

 

Uit:

Voorouders:

  • Clauwert Ritmeester
    Geboren in 1586 te Babyloniënbroek. Zoon van Merseele Ritmeester.
    Hij is in de kerk getrouwd op 5 februari 1617 te Babyloniënbroek met Cornelis Aertse Cornelisdr,
  • Pleun Klauwerden Ritmeester
    Geboren in 1621, gedoopt op 31 oktober 1621 te Babyloniënbroek. Hij is overleden in 1671 te Almkerk.
    Zoon van Clauwert Ritmeester en Cornelis Aertse Cornelisdr.
    Gehuwd op 23 november 1661 te Werkendam met Maaike Cornelisdr Leeggangers.
  • Willem Cornelissen Noorloos
    Geboren in 1645, overleden circa 1703. Hij is op 10 februari 1676 te Babyloniënbroek gehuwd met Aeltien Adrianesen de Jong. Gedoopt op 11 november 1646 in Sprang. Dochter van Arien Jacobsen de Jong en Bastiaenken Laurensen. 
  • Cornelis Noorloos
    Geboren 13 januari 1675 te Babyloniënbroek. Zoon van Willem Cornelissen Noorloos en Aeltien Adrianesen de Jong.
    Hij was gehuwd met Neeltje Tonisse de Ruiter. Geboren 1673, overleden circa 1725. Dochter van Thomas Jansz de Ruiter.

Zie ook:

Bijzondere plaatsnamen

Terug naar:

Dorpen en Steden

  facebook       

© 1 juni 2020