Keizers en koningen der Franken


Frankrijks culturele identiteit werd rond 50 v.Chr. bepaald door de verovering van het Keltische Gallië door Romeinse legers onder bevel van Julius Caesar. De Latijnse cultuur overleefde de val van het Romeinse Rijk, al ontstond er een door Germanen gedomineerd Frankisch Rijk. Frankrijk kent sinds de deling in 843 van dit rijk en het ontstaan van West-Francië enige bestuurlijke continuïteit met Parijs als machtscentrum en is daarmee de oudste geopolitieke entiteit in Europa.

Frankische Rijk

Het Frankische Rijk ten tijde van Karel de Grote

 

Het Frankische Rijk (Latijn: Regnum Francorum, Koninkrijk der Franken, later Imperium Francorum, Keizerrijk der Franken) was een gebied dat door de Franken werd bestuurd tussen de 3e en de 10e eeuw en al snel uitgroeide tot een grootmacht. Het Frankische Rijk werd bestuurd door het rijk in subkoninkrijken onder te verdelen, iets wat de politiek nog eeuwen zou beheersen. De erfverdelingen van het enorme rijk waren echter nog ingrijpender en de resultaten zijn tot op de dag van vandaag te zien. Zo werd het Rijk in 843, na de dood van Lodewijk de Vrome, door het Verdrag van Verdun verdeeld onder zijn drie zoons. Hieruit zou in het westen Frankrijk ontstaan en in het oosten het Heilige Roomse Rijk, dat uiteindelijk Duitsland zou worden.

Wij vangen aan met Pepijn III de Korte, zoon van Karel Martel (uit het geslacht der hofmeiers) . Hij was het die de laatste koning van de Merovingische vorsten wist te verstoten.

Pepijn III de Korte

Pepijn de KortePepijn III de Korte, (geboren Jupille-sur-Meuse, 714/715 – overleden Saint-Denis, 24 september 768).

  1. Pepijn de Korte
    Hij was een zoon van Karel Martel en Rotrude van Trier. Hij trouwde met Bertrada van Laon, dochter van Charibert van Laon. Omdat hij was genoemd naar zijn grootvader, Pepijn van Herstal, die op zijn beurt ook genoemd is naar zijn grootvader, Pepijn van Landen, beiden hofmeiers, wordt Pepijn de Korte ook wel genummerd als Pepijn III. Pepijn is de vader van Karel de Grote.
    Hij was vanaf 741 hofmeier en vanaf 751 tot zijn dood de eerste koning der Franken uit het Karolingische huis, een dynastie die tot 987 aan de macht zal blijven. Met goedkeuring van paus Zacharias laat hij de laatste Merovingische koning, Childeric lll, opsluiten in het klooster van Saint-Bertin. Pepijn laat zichzelf tot koning van de Franken uitroepen. Daar zijn koningschap wordt erkend door de paus laat hij zich in 752 door de bisschop Bonifatius tot koning zalven. Deze Bonifatius wordt in 754 bij Dokkum vermoord. In ditzelfde jaar wordt Pepijn nogmaals, maar nu officieel door Paus Stefanus II tot koning gezalfd. Pepijn werd trouwens in Utrecht gedoopt. Later ligt de koning behoorlijk overhoop met de kerk. Hij gaat scheiden en trouwt met Bertrada van Laon, iets waar de kerk niet achter stond i.v.m. een te nauwe verwantschap. Maar ook Bertrada bleek niet voldoende en Pepijn hield er meerdere vrouwen op na. De kerk vond hem dan ook geen goed voorbeeld van een christelijke koning. Als boetedoening is Pepijn, op eigen verzoek, met het gezicht naar beneden begraven in de toen nog abdijkerk van het klooster Saint-Denis.
    Zie ook: Voorouders van Karel de Grote nr. 5

Karel de grote postzegel22. Karel de Grote, (geboren vermoedelijk Herstal, waarschijnlijk 2 april 747 of 748 – overleden Aken, 28 januari 814)
Hij was afkomstig uit het geslacht der Karolingen, was vanaf 9 oktober 768 koning der Franken en vanaf 25 december 800 keizer van het Westen.
Deze kleinzoon van Karel Martel kreeg reeds tijdens zijn leven de bijnaam “de Grote” en geldt sinds de middeleeuwen als een van de belangrijkste heersers van het Westen.
Zie verder: Stamreeksen van Karel de Grote

lodewijk de vrome

Lodewijk de VRome

3. Lodewijk I de Vrome, (geboren Chasseneuil bij Poitiers, 11 april 778 – overleden Ingelheim am Rhein, 20 juni 840).
Ook wel de Eerlijke en de Joviale, was de koning van Aquitanië vanaf 781. Hij was ook koning der Franken en medekeizer (als Lodewijk I) met zijn vader, Karel de Grote, vanaf 813. Als de enige overlevende volwassen zoon van Karel de Grote en Hildegard, werd hij de enige heerser der Franken na het overlijden van zijn vader in 814, een positie die hij bekleedde tot zijn overlijden, met uitzondering van de periode 833-834, waarin hij was afgezet.
Na de dood van zijn eerste echtgenote Ermengarde huwde Lodewijk de Vrome in 818 een tweede maal, met de Beierse Judith, die hem in 823 een zoon Karel schonk. Hij stuurde al zijn ongetrouwde (half)zusters naar het klooster om zo machtsvorming rondom toekomstige zwagers bij voorbaat te voorkomen. De laatste jaren van het bewind van Lodewijk werden gekenmerkt door steeds wisselende allianties met zijn zonen, waarbij die geregeld titels en gebieden kregen en weer kwijtraakten. Ook in deze jaren vonden gewapende confrontaties met zijn zoons plaats. Uiteindelijk zijn het juist zijn drie zonen die hem in 833 van de troon stoten en jarenlang ruzieën over de verdeling van het rijk. Eigenlijk komen hieruit de huidige landen Duitsland en Frankrijk uit voort.–
Zie ook Stamreeks Karel de Grote nr.2

kareldekale

Karel de Kale

4. Karel II de Kale, (geboren Frankfurt am Main, 13 juni 823 – Avrieux; Savoye, 6 oktober 877).
Keizer van het Roomse Rijk (875-877) als Karel II, met de grenzen van zijn land vastgesteld door het Verdrag van Verdun in 843, was de jongste zoon van keizer Lodewijk de Vrome en zijn tweede vrouw Judith van Beieren.
Karel de Kale was van origine niet kaal, maar scheerde een kale cirkel (een tonsuur) op zijn hoofd om te laten zien hoe vroom en goed katholiek hij was. De regering van Karel werd vooral geplaagd door plundertochten van Vikingen. Karel was meerdere malen gedwongen om een dreigende inval met grote geldbedragen af te kopen. In de ogen van veel leidende edelen was dit een gebrek aan daadkracht.
Karel overlijdt in een alpenhut te Avrieux (bij de Col du Mont Cenis) op 6 oktober 877 aan een twijfelachtige ziekte. Het lukte niet zijn lichaam terug naar Parijs te brengen omdat de dragers de stank van zijn rottende lichaam niet konden verdragen, ook niet toen het in een met leer gevoerd vat werd gestopt. Karel werd met vat en al begraven in Nantua. Later werd hij herbegraven in Saint-Denis.
Zie ook Stamreeks Karel de Grote nr.3

Lodewijk de Stamelaar

Lodewijk de Stamelaar

5. Lodewijk II de Stamelaar, (geboren 1 november 846 – overleden Compiègne, 10 april 879)
Lodewijk was een zoon van Karel de Kale en Ermentrudis van Orléans. Hij was zwak, stotterde en ziekelijk, en hield van vrede en rechtvaardigheid. Een beetje bangerig type, gaf na het overlijden van zijn vader in 877 grote bezittingen weg aan de adel om zijn positie te verzekeren. Stierf in Compiègne op Goede Vrijdag 10 april 879 bij een groot offensief tegen de Vikingen. Zijn beide zonen, Lodewijk en Carloman zouden samen koning van Frankrijk worden.
Zie ook Stamreeks Karel de Grote nr.4

Lodewijk III

Lodewijk III

6. Lodewijk III, (geboren tussen 863 en 865 – overleden Saint-Denis (bij Parijs), 5 augustus 882)
Hij was van 879 tot zijn dood in 882 de koning van Frankrijk, dat toen nog West-Francië werd genoemd. Hij was de oudste zoon van Lodewijk de Stamelaar en diens eerste vrouw, Ansgardisvan Hiémois en hij volgde zijn vader op, samen met zijn jongere broer Karloman II. Zijn korte heerschappij werd gekenmerkt door militair succes.Lodewijk werd geboren toen zijn vader koning van Aquitanië was en zijn grootvader, Karel de Kale, heerste over West-Francië.
Hij was met zijn broer Carloman koning van West-Francië. Lodewijk stierf op 5 augustus 882 te Saint-Denis in het midden van zijn rijk, doordat hij van zijn paard viel terwijl hij een meisje achterna zat. Omdat hij geen kinderen had, werd zijn broer Karloman de enige koning van Frankrijk.

Karloman II

Karloman II

7. Karloman II (geboren ca. 866 –  overleden 12 december 884)
Hij was de jongste zoon van koning Lodewijk de Stamelaar en Ansgardis van Hiémois en werd, samen met zijn broer Lodewijk III, koning van West-Francië na hun vaders dood in 879.
Hij was met zijn broer Lodewijk III koning van West-Francië. Toen zijn broer Lodewijk in 882 stierf regeerde hij nog een aantal jaren alleen. Carloman stierf, kinderloos, tengevolge van een val van zijn paard en en werd opgevolgd door zijn neef, keizer Karel de Dikke.

Karel III de Dikke

Karel III de Dikke

8. Karel de Dikke (geboren 13 Juni 839 – Neudingen,  overleden 13 januari 888).
Hij was (als Karel III) koning van Oost-Francië en later (als Karel II) ook koning van West-Francië. Daarmee was hij de laatste heerser over het gehele Frankische Rijk. Tevens werd hij ook gekroond tot keizer van het Roomse Rijk.Hij was de tweede zoon van Lodewijk de Duitser en vanEmma van Oost-Francië. Hij had vier zussen, een oudere broer Karloman en een jongere broer Lodewijk de Jonge.
Zijn huwelijk met Richardis van Zwaben (dochter van een Elzasser graaf) was kinderloos gebleven, zodat hij geen wettige erfgenaam naliet. Hij had enkel een bastaardzoon Bernard, geboren uit een relatie met een onbekende vrouw. Deze overleed echter al in zijn tienerjaren.

9. Odo I van Frankrijk  (geboren Neustrië, ca. 852 – overleden La Fère, 3 januari 898)
Hij wordt ook wel Odo van Parijs genoemd. Hij was graaf van Tours en Parijs. In 888 werd hij door de rijksgroten verkozen tot koning van West-Francië. Hij was de eerste koning uit het huis der Robertijnen.
Odo werd geboren als de oudste zoon van Robert de Sterke, markies van Neustrië, in het geslacht dat bekend zou worden als de Robertijnen.
In het begin van het jaar 888 werd Karel de Dikke vlak voor zijn dood onttroond. Vanwege de nog jeugdige leeftijd van Karel de Eenvoudige en de grote machtspositie van Odo en de Robertingen, werd Odo door de Rijksgroten verkozen tot hun nieuwe vorst en werd hij in een abdij bijCompiègne gekroond tot koning.
Zijn koningschap werd niet door iedereen geaccepteerd en de hertog van Aquitanië, Ranulf II, riep zichzelf uit tot koning van Aquitanië. Odo wist zich wel te verzekeren van de steun van Arnulf van Karinthië, de koning van Oost-Francië. Met de steun van de edelen van het koninkrijk werd Odo op 13 november voor een tweede keer gekroond in Reims met de regalia.
In 893 kroonde Ranulf II met behulp van aartsbisschop Fulco van Reims Karel de Eenvoudige tot ‘tegenkoning’. In eerste instantie stond Arnulf van Karinthië achter deze beslissing, maar toen deze in 895 toch Odo ging steunen, werd Karel gedwongen te vluchten naar Bourgondië. Het jaar daarop erkende Odo de aanspraak van Karel en benoemde hem tot zijn opvolger wanneer hij zou overlijden. Twee jaar later overleed Odo in La Fère en volgde Karel Odo daadwerkelijk op.
Zie ook de Robertijnen.

10. Karel III de Eenvoudige, (geboren 17 september 879 – overleden Péronne, 7 oktober 929)
Bijgenaamd de Eenvoudige of in Latijn Carolus Simplex , uit het Karolingische Huis, was koning van West-Francië van 898 tot 922 en koning van Lotharingen van 911 tot 923. Hij heeft zijn bijnaam gekregen omdat hij altijd gewoon simpel en duidelijk was in communicatie, niet omdat hij dom zou zijn. Karel werd geboren als een postume zoon van Lodewijk II de Stamelaar en diens tweede echtgenote Adelheid van Parijs.
In de strijd tegen de Noormannen wist Karel in 911 het akkoord van Saint-Clair-sur-Epte met de Deense leider Rollo te sluiten. De leiders tekenden het vredesverdrag daar, in Saint-Clair-sur-Epte, omdat het halverwege Parijs en de kust lag. Als onderdeel van het verdrag werd aan Rollo het gebied dat later het hertogdom Normandië zou vormen, in leen gegeven. Het verdrag veroorzaakte echter ongenoegen bij de rijksgroten, die tegen hem in opstand kwamen. Zij kozen in 922–923 een tegenkoning, de niet-Karolinger Robert I en vervolgens in 923 diens schoonzoon Rudolf van Bourgondië. Karel de Eenvoudige werd eind 923 verraden door Rudolfs zwager, graaf Herbert II van Vermandois, die hem liet opsluiten in een burcht te Péronne. Daar sterft hij in gevangenschap.
Karel zou tot zijn dood (928) een pion blijven in de machtsstrijd tussen de grote edelen.
Zie ook Stamreeks Karel de Grote nr.5

Robert I van Frankrijk

Robert I van Frankrijk

11. Robert I, (geboren 15 augustus 866 – overleden Soissons, 15 juni 923) .
Hij was koning van West-Francië van 922 tot zijn dood. Hij was afkomstig uit het geslacht der Robertijnen.
Robert was de jongste zoon van hertog Robert de Sterke en een broer van Odo I van Frankrijk, die zijn vader opvolgde als hertog. In 885 vocht Robert met zijn broer Odo tijdens de verdediging van Parijs tegen de Vikingen. Toen Odo in 888 tot koning van West-Francië werd gekozen, droeg hij al zijn andere titels over aan Robert. Robert werd daardoor hertog van Francië, markgraaf van Neustrië, graaf van onder andere Parijs, Tours en Orléans, en lekenabt van onder andere Saint-Denis, Marmoutier en Saint-Martin in Tours, Saint-Germain-des-Pres in Parijs, Notre-Dame deMorienval en Saint-Amand. In 893 benoemde Odo hem ook tot graaf van Poitiers maar hij werd door de lokale adel verdreven. Na de dood van Odo in 898 had Robert een kans om zelf koning te worden maar zag ervan af en steunde het koningschap van Karel de Eenvoudige. In ruil bevestigde Karel Robert in al zijn functies en bezittingen.
Met de hulp van de belangrijkste edelen voerde Robert een staatsgreep uit: Robert werd op 22 juni te Reims tot koning gekozen en op 30 juni 922 daar tot koning gekroond. Na enkele korte gevechten rondom Reims en Laon, wist Robert de koninklijke schat in Laon in handen te krijgen en moest Karel vluchten. De Duitse koning Hendrik de Vogelaar erkende Robert als koning van West-Francië en Lotharingen. Karel verzamelde echter een leger in Lotharingen en trok op tegen Robert. In 923 wist Robert tijdens de slag bij Soissons Karel te verslaan. Robert kwam hier zelf echter bij om het leven – volgens de overlevering werd hij door Karel zelf gedood. Karel werd gevangengenomen en Robert werd opgevolgd door zijn schoonzoon Rudolf I van Bourgondië.
Robert was gehuwd met Beatrix, een dochter van Herbert I van Vermandois en van Bertha van Morvois. Zij was dus een directe afstammeling van Karel de Grote.
Kinderen van Robert en Beatrix:
– Emma, gehuwd met Rudolf van Bourgondië
– Hugo de Grote, de vader van Hugo Capet.
Zie ook de Robertijnen

Rudolf van Bourgondië

Rudolf van Bourgondië

12. Rudolf van Bourgondië (geboren circa 890 – overleden Auxerre, 15 januari 936)
Als schoonzoon van koning Robert van Frankrijk volgde hij Robert in 923 op als koning en werd hetzelfde jaar gekroond in Soissons. Rudolf moest optornen tegen de Noormannen, die Karel de Eenvoudige steunden en moest Nantes aan hen afstaan. De Noormannenvorst Willem Langzwaard onderwierp zich nadat Rudolf Avranches en Coutances had afgestaan. Pas na de dood van Karel de Eenvoudige in 928, werd Rudolf ook in het zuiden van Frankrijk erkend als koning.
Rudolf was gehuwd met Emma van Neustrië, de dochter van koning Robert van Frankrijk, maar had geen erfgenamen.

13. Lodewijk IV van Overzee (Laon, 10 september 920 – Sens, 10 september 954) .
Hij was koning van West-Francië van 936 tot zijn dood. Hij was de zoon van Karel III van Frankrijken diens echtgenote Hedwig van Wessex, een dochter van koning Eduard de Oudere.
Hij was pas twee jaar, toen zijn vader als koning werd afgezet en vervangen door Robert I van Frankrijk. Het jaar nadien al stierf Robert I, die werd opgevolgd door Rudolf, hertog van Bourgondië. Een medestander van Robert I, graaf Herbert II van Vermandois, nam Lodewijks vader gevangen. Lodewijks moeder bracht hem in veiligheid “over zee” (“outre-mer”), naar haar familie in Engeland. Hier hield hij zijn bijnaam aan over. Lodewijk IV viel op 10 september 954 (notabene z’n verjaardag) in Reims van zijn paard en stierf aan de gevolgen. Hij ligt in Reims begraven in de kathedraal van Sint-Remigius en dus niet zoals de meeste koningen in de St.-Denis.
Zie ook Stamreeks Karel de Grote nr.6

14. Lotharius I (geboren Laon, 941 – overleden aldaar, 2 maart 986)
Was een zoon van koning Lodewijk IV van Frankrijk en Gerberga van Saksen. Hij was koning van Frankrijk van 954 tot 986, in opvolging van zijn vader. Pogingen van Lotharius om het koninklijk domein met Lotharingen uit te breiden mislukten. Lotharius was gehuwd met Emma, dochter van Lotharius van Italië.

15. Lodewijk V de Luie (geboren 966 of 967 – overleden Senlis, 21 mei 987)
Of de leegloper, nietsdoener, van het Franse Louis le Fainéant, zoon van Lotharius van Frankrijk was de laatste Karolingische koning van Frankrijk. Hij was een zwakke koning, geconfronteerd met de anti-karolingische beweging onder leiding van Hugo Capet. Was gehuwd met Arsindis van Anjou, maar de twee scheiden. Lodewijk sterft kinderloos na een jachtongeval en was daardoor de laatste koning van het geslacht Karolingen.

 

 

Hugo Capet

Hugo Capet

16. Hugo Capet (geboren Parijs, ca. 940 – overleden Les Juifs bij Chartres, 24 oktober 996)
De eerste koning der Capetingen. Hugo Capet was de zoon van Hugo de Grote. Deze was in zijn tijd de machtigste man van Frankrijk, zelfs machtiger dan de koning. Bij de dood van zijn vader erfde Hugo Capet de meeste van zijn bezittingen. In 985 was Capet effectief de koning, maar officieel werd hij pas gekroond op 3 juli 987, na de dood van de vorige koning. Toen in 993 een aanslag op zijn leven nipt verijdeld werd kon de dader zelfs vrijuit gaan. Dit bewijst hoe zwak zijn macht was. Het ‘land’ Frankrijk had dan ook minstens honderdvijftig verschillende munteenheden en minstens een tiental talen. Hugo Capet overleed aan de pokken en werd in Saint-Denis begraven.
Zie ook de Capetingen.

17. Robert II, bijgenaamd de Vrome (geboren Orléans, 27 maart 972 – overleden Melun, 20 juli 1031)
Hij was koning van Frankrijk van 996 tot aan zijn dood. Robert was zoon van koning Hugo Capet.
In de laatste jaren van zijn leven was Robert in open oorlog met zijn zonen Hendrik en Robert, die door hun moeder werden gesteund. Tijdens de burgeroorlog tegen zijn eigen zonen stierf Robert II op 20 juli 1031 bij Melun. Hij werd begraven in de kathedraal van Saint-Denis en uiteindelijk werd hij opgevolgd door zijn zoon Hendrik I.
Zie ook Stamreeks van Karel de Grote (V) nr. 9

18. Hendrik I, 1031 – 1060
Sticht de abdij St.-Martin-des-Champs, op het platteland ten noorden van Parijs. Zoals in die tijd gebruikelijk, kenmerkte de regeringsperiode van Hendrik I zich door conflicten om macht en territoria. Zo verenigde hij zich met zijn broer Robert in een revolutie tegen zijn eigen vader. Hendrik I was betrokken bij het bevrijden van een jonge neef van hem, Willem de Veroveraar, die te maken had met opstandige leenmannen. Maar toen Willem de Veroveraar enkele jaren later in het huwelijk trad met Mathilde de dochter van graaf Boudewijn V van Vlaanderen, zag Hendrik I Willem de Veroveraar als een potentieel gevaar. In 1054 en in 1058 trok Hendrik I ten strijde tegen Normandië, maar beide keren werd hij verslagen.

19. Filips I, 1060 – 1108
Filips was nog maar 8 jaar oud toen hij tot koning van Frankrijk werd gekroond en was de eerste koning die permanent in het paleis, op het ‘Ile de la Cite’, verbleef. Zijn moeder Anna van Kiev was de eerste zes jaar regentes. Onder het bewind van Filips werd de Eerste Kruistocht in 1096 ondernomen, waaraan hij aanvankelijk niet wenste deel te nemen vanwege zijn conflict met de paus. Het conflict ontstond nadat hij met Bertrada trouwde terwijl deze nog gehuwd was met Fulco de IV van Anjou. Dit werd niet door de kerk geaccepteerd en in 1094 excommuniceerde de aartsbisschop van Lyon het paar. Ze gingen uit elkaar en de excommunicatie werd opgeheven. Maar na een tijdje gingen ze weer samen en herhaalde de kerk zijn excommunicatie. Dit herhaalde zich enige malen. De koning wenste niet in de Saint-Denis te worden begraven, hij vond zichzelf niet waardig genoeg om bij zijn voorvaderen te liggen. Hierdoor is Lodewijk VII één van de drie Franse koningen die niet in de Saint-Denis kerk ligt begraven.

20. Lodewijk VI de Dikke, (geboren Parijs, eind 1081 – overleden Château de la Douye te Béthisy-Saint-Pierre, 1 augustus 1137).
Hij was koning van Frankrijk van 29 juli 1108 tot 1137. Zijn bijnaam was letterlijk bedoeld, Lodewijk was dik en werd bij zijn leven al “de Dikke” genoemd. Lodewijk werd geboren in Parijs als zoon van Filips I van Frankrijk en Bertha van Holland.

21. Lodewijk VII de Jongere (geboren 1120 – Parijs, 18 september 1180) was koning van Frankrijk van 1137 tot 1180.
Lodewijk was de tweede zoon van Lodewijk VI van Frankrijk en Adelheid van Maurienne. Hij was daarom voorbestemd voor een geestelijk ambt en werd opgevoed door de abt Suger van St. Denis, de belangrijkste adviseur van zijn vader. In 1131 overleed zijn oudere broer door een ruiterongeluk en nu werd Lodewijk de kroonprins. Hij werd op 15 oktober 1131 gezalfd en tot medekoning gekroond.
Zie verder de Capetingers nr. 13

Hierna komen de volgende koningen en keizers van Frankrijk. Deze zijn echter geen voorouders van mij.

Philippe Auguste messagers.jpg Filips II August
Philippe Auguste
1179-1180 koning en medeheerser
1180-1223
1190-1191 regentes tijdens de Derde Kruistocht: Adelheid van Champagne
Capet zoon
Louis VIII le Lion.jpg Lodewijk VIII de Leeuw
Louis le Lion
1223-1226 Capet zoon
Louis IX.jpg Lodewijk IX de Heilige
Saint-Louis
1226-1270
Van 1226-1236 was Blanca van Castilië regentes,
tijdens de Zesde Kruistocht regentschap van Blanca 1248-1252 en Alfons van Poitiers
1248-1249)
Capet zoon
Miniature Philippe III Courronement.jpg Filips III de Stoute
Philippe le Hardi
1267-1270 medeheerser
1270-1285
Capet zoon
Philippe IV le bel.jpg Filips IV de Schone
Philippe le Bel
1285-1314 Capet zoon
Louis10.JPG Lodewijk X de Woelzieke
Louis le Hutin
1314-1316 Capet zoon
Jean Ier le Posthume.jpg Jan I de Postume
Jean le Posthume
1316-1316 onder regentschap van Filips de Lange Capet postuum geboren zoon, leefde 5 dagen
Filips5.JPG Filips V de Lange
Philippe le Long
1316-1322 Capet zoon Filip IV
Charles IV le Bel.jpg Karel IV de Schone
Charles le Bel
1322-1328 Capet zoon Filip IV

Valois

Naam Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
Phil6france.jpg Filips VI van Valois
Philippe de Valois
1328-1350 Valois zoon van Karel van Valois en kleinzoon van Filips III
Meister des Porträts des Jean le Bon 001.jpg Jan de Goede
Jean le Bon
1350-1364,
1356 – 1360 en 1364 regentschap van de latere Karel V
Valois
Charles V France.jpg Karel V de Wijze
Charles le Sage
1364-1380 Valois
Carlo VI di Francia, Maestro di Boucicaut, codice Ms. Français 165 della Biblioteca Universitaria di Ginevra.jpg Karel VI de Dwaze
Charles le Fou
1380-1422,
1380-1388 regentschap vanLodewijk I van Anjou (1339-1384), Jan van Berry (1340-1416) en Filips de Stoute;
later onder regentschap vanIsabella van Beieren
Valois
KarlVII.jpg Karel VII de Overwinnaar
Charles le Victorieux
1422-1461 Valois
Louis XI of France.jpg Lodewijk XI de Voorzichtige
Louis le Prudent
1461-1483 Valois
Charles VIII de france.jpg Karel VIII
Charles
1483-1498
1483-1491 onder regentschap van Anna van Beaujeu
Valois
Louis-xii-roi-de-france.jpg Lodewijk XII
Louis
1498-1515 Valois
FrancisIFrance.jpg Frans I van Angoulême
François d’Angoulême
1515-1547 Valois
Henry II of France..jpg Hendrik II
Henri
1547-1559 Valois zoon
Francesco II.jpg Frans II
François
1559-1560 Valois zoon van Hendrik II, stierf kinderloos.
CharlesIX.jpg Karel IX
Charles
1560-1574 Valois zoon van Hendrik II, liet geen wettige troonopvolger na.
Anjou 1570louvre.jpg Hendrik III
Henri
1574-1589 Valois zoon van Hendrik II, stierf kinderloos.

Bourbon

Naam Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
Henry IV of france by pourbous younger.jpg Hendrik IV de Goede
Henri le Bon
1589-1610 Bourbon kleinzoon van Margaretha van Valois (1492-1549), de zus van Frans I van Frankrijk; Nakomeling van Lodewijk IX; getrouwd met Margaretha van Valois (1553-1615) dochter van Frans II, van 1600 getrouwd met Maria de’ Medici
LouisXIII.jpg Lodewijk XIII de Rechtvaardige
Louis le Juste
1610-1643 Bourbon zoon
Louis XIV of France.jpg Lodewijk XIV de Zonnekoning
Louis le Roi-Soleil
1643-1715 Bourbon Was de oudste zoon van koning Lodewijk XIII en koninginAnna. Hij is de langst regerende Franse koning, hij regeerde Frankrijk 72 jaar. Het Kasteel van Versailles werd enorm uitgebreid, en werd daarmee het regeringscentrum van het Franse Rijk. Hij is beroemd om zijn vele maîtresses en zijn eetlust. De absolute monarchie bereikte tijdens zijn regeerperiode een hoogtepunt. Hij huwde Maria Theresia van Spanje en werd grootvader van koning Filips V van Spanje. Hij had vele beroemde buitenechtelijke kinderen, en huwde na de dood van Maria Theresia met Françoise d’Aubigné, beter bekend als Madame de Maintenon. Hij stierf in 1715.
Louis XV France by Louis-Michel van Loo 002.jpg Lodewijk XV de Welbeminde
Louis le Bien-Aimé
1715-1774 Bourbon Werd koning van Frankrijk op 5-jarige leeftijd. Zijn oudoom, hertog Filips II van Orléans werd regent van Frankrijk, deze periode staat daarom ook wel bekend als de Régence. Vanaf zijn dertiende nam hij de regering op zich. Het was de bedoeling dat hij zou trouwen met Marianne Victoria van Spanje maar hij huwde met Maria Leszczyńska, prinses van Polen. In het begin van zijn regering werd hij nog de Welbeminde genoemd, maar later werd hij steeds minder populair. Vanwege zijn besluiteloosheid en de complexiteit van zijn koninkrijk kon hij de Franse monarchie niet moderniseren en door zijn gebrek aan moraal zou hij sterven als een van meest impopulaire Franse koningen.
Ludvig XVI av Frankrike porträtterad av AF Callet.jpg Lodewijk XVI de Martelaarskoning
Louis le Roi-Martyr
1774-1792, 1793 Bourbon Werd tijdens de Franse Revolutie met behulp van de guillotine onthoofd. Hij was een zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen. Zijn beide ouders overleden op jonge leeftijd, waardoor Lodewijk en zijn broers en zusjes werden opgevoed door onder andere madame Marie Adélaïde, een zusje van hun vader. Lodewijk huwde aartshertogin Marie Antoinette van Oostenrijk. Op 14 juli 1789 vond de Bestorming van de Bastille plaats, het begin van de Franse Revolutie. Uiteindelijk werden zowel Lodewijk XVI als Marie Antoinette en madame Elisabeth vermoord.
Louis Charles of France6.jpg Lodewijk XVII
Louis
1793-1795
Bourbon Regeerde niet daadwerkelijk. Was de tweede zoon van koning Lodewijk XVI en koningin Marie Antoinette van Oostenrijk. Toen zijn vader in 1793 werd vermoord, werd Lodewijk door de royalisten tot koning Lodewijk XVII uitgeroepen. Tijdens deze periode zat hij gevangen in de Temple. De jongere broer van zijn vader Lodewijk, de hertog van Provence benoemde zichzelf tot regent van Frankrijk, in naam van Lodewijk XVII. Lodewijk XVII Karel overleed in de Temple, waarschijnlijk in 1795.

Eerste Franse Keizerrijk

Naam Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
Francois Gerard - Napoleon Ier en costume du Sacre.jpg Napoleon I
Napoléon le Grand
1804-1814 Bonaparte Door de senaat benoemd. Werd geboren op Corsica. Kreeg in Frankrijk militaire training. Hij regeerde Frankrijk sinds 1799. In dat jaar werd hij benoemd tot eerste consul. Langzamerhand probeerde hij alle macht in handen te krijgen. Dit lukte hem en uiteindelijk in 1804 werd hij benoemd tot keizer. Op 2 augustus 1804 kroonde hij zichzelf en zijn vrouw Joséphine tot keizer en keizerin. Hij veroverde binnen Europa steeds meer gebied, en benoemde dan familieleden tot staatshoofd (broer Jozef in Napels enSpanje, broer Lodewijk in Holland, broer Jérôme inWestfalen, zus Elisa in Toscane, en zus Carolina werd koningin van Napels en groothertogin van Berg). Onder andere vanwege de desastreuze veldtocht naar Rusland, moest Napoleon in 1814 afstand doen van de troon. Hij werd verbannen naar het Italiaanse eilandje Elba.

Restauratie

Naam Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
Louis XVIII, the Desired.jpg Lodewijk XVIII
Louis
1814-1815 Bourbon Zijn eerste koningschap was van 11 april 1814 tot 20 maart 1815. Hij was een jongere zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen, een dochter van koning Augustus III van Polen. Zijn vader was de oudste zoon van koning Lodewijk XV. Erg lang genieten van de terugkeer van de Bourbons kon Frankrijk niet. Lodewijk XVIII moest een jaar later zijn troon verlaten, omdat Napoleon onder weg was naar Parijs. Hij vluchtte naar Gent.

Honderd Dagen

Naam Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
Francois Gerard - Napoleon Ier en costume du Sacre.jpg Napoleon I
Napoléon le Grand
1815 Bonaparte Keizer door staatsgreep. Na zijn terugkeer van Elba heroverde hij de Franse troon, waarop bijna alle Europese landen hem de oorlog verklaarden. Alleen het Koninkrijk Napels was zijn bondgenoot. Na de Slag bij Waterloo had Napoleon nog hoop dat hij zijn troon zou kunnen redden. Napoleon en zijn broer Lucien wilden het parlement ontbinden en Napoleon tot dictator laten verklaren. Voor dit plan kregen de Bonapartes echter geen enkele steun, en op 22 juni deed Napoleon ten gunste van zijn zoon Napoleon II nogmaals afstand van de troon. Pas op 15 juni 1815 gaf hij zich te Rochefort over aan de Britten. De Britten verbanden hem naar het Zuid-Atlantische eiland Sint-Helena, waar hij in 1821 stierf.
Nap-receis 50.jpg Napoleon II
Napoléon
1815
Bonaparte Was niet daadwerkelijk keizer der Fransen. Hij werd door zijn vader benoemd tot keizer. Hij voerde de titel keizer van 22 juni 1815 tot gedwongen troonsafstand op 7 juli. De Franse Kamers besloten op 8 juli om Lodewijk XVIII opnieuw te benoemen tot koning van Frankrijk. In 1830 hoopte hij met steun van Klemens von Metternich alsnog keizer van Frankrijk te worden. Metternich gebruikte zijn aanwezigheid alleen om koning Lodewijk Filips ertoe te dwingen de Julirevolutie tot Frankrijk te beperken. Hij overleed in Schloss Schönbrunn te Wenen.

Restauratie

Naam Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
Louis XVIII, the Desired.jpg Lodewijk XVIII
Louis
1815-1824 Bourbon Was een jongere zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand, en een jongere broer van koning Lodewijk XVI. Hij huwde Maria Josephine van Savoye, maar bleef kinderloos. Tijdens deFranse Revolutie vluchtte hij naar Westfalen, waar hij zich, na de dood van Lodewijk XVI uitriep tot Regent en na de dood van Lodewijk XVII, uitriep tot koning. Hij woonde onder andere in Duitsland, Italië, Letland en Polen. Tussen hetEerste Franse Keizerrijk en de Honderd Dagen was Lodewijk al korte tijd koning. Toen Napoleon terugkeerde van Elba moest hij opnieuw vluchten. Na de Slag bij Waterloo werd hij opnieuw benoemd tot koning van Frankrijk. Onder zijn regering bleef het relatief rustig, hij was geen absoluut monarch. Hij overleed in 1824.
Karel X-Koning der Fransen.jpg Karel X
Charles
1824-1830 Bourbon De laatste echte koning uit de hoofdlijn van de Franse Bourbons, sinds Hendrik IV. Hij was de jongste zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen, dochter van koning Augustus III van Polen. Tijdens de Franse Revolutie reisde Karel door Europa, en woonde hij onder andere in Engeland. Na de dood van zijn broer, Lodewijk XVIII, werd hij koning. Hij voerde een uiterst reactionaire politiek, en probeerde met een paar anti-liberale wetten het Ancien Régime te herstellen. Door de Ordonnanties van 26 juli kwam Frankrijk terecht in deJulirevolutie. Hij abdiceerde en benoemde zijn oudste zoon tot koning. Hij vluchtte naar Schotland en overleed uiteindelijk in Italië.
Louis antoine artois.jpg Lodewijk XIX
Louis
1830 Bourbon Was niet daadwerkelijk koning. Hij werd op 2 augustus door zijn vader, Karel X, tot koning benoemd. Maar hij deed dezelfde dag nog afstand van zijn rechten, en gaf de Franse troon door aan zijn neefje, Henri d’Artois, zoon van zijn broertje Karel Ferdinand. Hij huwde met prinses Marie Thérèse Charlotte van Frankrijk, oudste dochter van koningLodewijk XVI en koningin Marie Antoinette. Hij stierf, kinderloos, te Gorizia (tegenwoordig een stad in Italië).
Comte-de-chambord.jpg Hendrik V
Henri d’Artois
1830 Bourbon Was koning van 2 augustus tot 9 augustus 1830. Hij was de enige zoon van prins Karel Ferdinand, hertog van Berry, jongste zoon van koning Karel X. Na de revolutie op Napoleon III in 1870 en het aftreden van president Adolphe Thiers in 1873 leek Henri weer koning te worden. Dit ging echter op het laatste moment niet door, omdat hij weigerde de Tricolore als vlag van Frankrijk te erkennen. Hij huwde met Maria Theresia van Oostenrijk-Este, dochter van hertogFrans IV van Modena, zij kregen geen kinderen.

Julimonarchie

Naam Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
Louis-Philippe, roi des Français.jpg Lodewijk Filips de Burgerkoning
Louis-Philippe le Roi-Citoyen
1830-1848 Orléans Hij was een nakomeling van hertog Filips I van Orléans, en daarmee ook van koning Lodewijk XIII. Hij huwde met Marie Amélie, prinses der Beide Siciliën. Hij werd in 1830 door de Kamer van Afgevaardigden benoemd tot koning. Zijn regering begon goed (vandaar ook zijn bijnaam), maar hij deed in 1848 afstand van de troon en vluchtte naar Engeland.

Tweede Franse Keizerrijk

Naam Regeringsperiode Dynastie Opmerkingen
Napoleon III; keizer der Fransen.jpg Napoleon III
Napoléon
1852-1870 Bonaparte Keizer door staatsgreep. Hij huwde Eugénie de Montijo, en werd vader van Napoleon Eugène, de Prince Impérial. Evenals vele voorgangers moest ook Napoleon III afstand doen van de troon. Dit gebeurde na de vernederende overwinning van Pruisen tijdens de Frans-Duitse Oorlog. Hij vluchtte naar Engeland en stierf te Londen. Er was korte tijd sprake van een huwelijk tussen de Prince Impérial en de jongste dochter van koningin Victoria van het Verenigd Koninkrijk, prinses Beatrice.

 

Meer weten over Koningen en Keizers der Franken?

Voorouders van Karel de Grote: De Merovingen

Voorouders van Karel de Grote: De Arnulfingen

Afstammingsreeksen van Karel de Grote

Frankische koningen: De Robertijnen

Koningen der Fransen: De Capetingers

 

Terug naar:

Keizers, Koningen en Hertogen

handtekening 2015

21 juli 2015