Gemeente Kralingen in 1867, door J. Kuyper. 5120 inwoners

Kralingen is een voormalig dorp in de Nederlandse provincie Zuid-Holland en thans wijk in Rotterdam. Kralingen werd in 1895 bij Rotterdam gevoegd en maakt nu deel uit van het stadsdeel Kralingen-Crooswijk. Aan de rand van Kralingen ligt de Kralingse Plas, omringd door het Kralingse Bos. Kralingen is een wijk met 4 buurten met namen als Kralingen-West, Kralingen-Oost, Struisenburg en De Esch. Kralingen telt 23.830 inwoners (CBS, 2017).

Kralingen is een zeer contrastrijke buurt. Een gedeelte van Kralingen, Kralingen-Oost, behoort tot de rijkste stukjes van Nederland. Het andere gedeelte van Kralingen is, net als de naburige wijk Crooswijk, een volksbuurt met goedkope sociale woningbouw met een cumulatie van problemen zoals werkloosheid, drugsgebruik, schooluitval en dergelijke. Scholen en andere voorzieningen in Kralingen zijn strikt gesegregeerd naar sociale klasse, hoewel sommige wijkbewoners initiatieven nemen om daar verandering in te brengen. Op de Nieuwe Park Rozenburgschool en bij voetbalclub Excelsior zijn daar anno 2013 voorbeelden van te zien

.

De geschreven geschiedenis van Kralingen gaat terug tot 1244, waar sprake is van een zekere Hugo van Cralingen. Latere kronieken melden dat een van zijn voorvaderen, mogelijk Heer Gilles van Voorschoten, de heerlijkheid Cralinghe verwierf als beloning voor bewezen diensten aan de bisschop van Utrecht. De oudst bekende ambachtsheer is Ogier van Cralingen. Aan het eind van de 14e eeuw viel de heerlijkheid toe aan de familie Van de Lecke, en in 1657 aan de minderjarige Johan Willem du Faget. Zijn voogd verkocht het gebied in 1668 aan de stad Rotterdam voor 88.000 karolus guldens. Inbegrepen waren het Slot Honingen (de ruïne die restte na de Tachtigjarige Oorlog) en de Kapel van Kralingen met grafstede in de Sint-Laurenskerk. De polder zelf lag in de huidige wijk Prinsenland.

–

Slot Honingen

Slot Honingen is een voormalig slot in Kralingen op de plaats van wat tegenwoordig het Park Honingen genoemd wordt.
De naam Honingen komt in 1297 voor het eerst voor, maar het is niet zeker of er toen al een kasteel stond. In 1318 bestond het al wel; toen droeg Ogier van Cralingen het huis ten Honingen op aan het Kapittel van Brielle en ontving het in leen terug.
In 1426 is het slot op last van de stad Rotterdam gesloopt, opdat de Hoekse troepen zich er niet konden verschansen.

–

Het oude dorp Kralingen lag aan de Veenweg, die liep van de begraafplaats Oud Kralingen tot aan de Kralingse Plas. Het veen in de omgeving van Kralingen werd in eerste instantie als landbouwgrond gebruikt. Toen de vraag naar turf als brandstof in de 17e eeuw begon toe te nemen nam het turfsteken in Kralingen een hoge vlucht. Het veen werd tot ver onder de waterspiegel weggebaggerd waardoor een groot aantal veenplassen tussen Kralingen en Nieuwerkerk aan den IJssel ontstonden.

Door de turfwinning kwam Kralingen op een smalle strook land tussen de plassen te liggen. In de 18e eeuw verplaatste het zwaartepunt van het dorp zich naar het kruispunt van de Oudedijk, de ‘s-Gravenweg, de Kortekade en de Hoflaan. Het oorspronkelijke dorp raakte ontvolkt. Halverwege de 19de eeuw werden de plassen (behalve de Kralingse Plas) weer drooggelegd en ontstond de Prins Alexanderpolder. De oude Veenweg verdween toen volledig.

In 1795 werden Schout en Schepenen van de ambachtsheerlijkheid als gemeentebestuur aangesteld. Vele welgestelde Rotterdammers hadden in die tijd een buitenplaats in Kralingen. Bekende voorbeelden waren het eerder genoemde Honingen, Rozenburg, Jericho en Woudestein. Het wapen van Kralingen zoals de gemeente voerde, een opvallende achtpuntige rode ster op gouden schild, is ontleend aan de heraldische tekens van de familie Van Cralingen.

De ‘s-Gravenweg rond 1900.

Zo oud als de weg naar Kralingen is een Rotterdams gezegde om aan te duiden dat iets wel heel erg oud is. De in het spreekwoord bedoelde weg is de ‘s-Gravenweg, de oude weg van Gouda naar Kralingen. Waar deze weg overgaat in de Oudedijk, op de hoek met de Hoflaan, staat (een replica van) het oudste ANWB verkeersbord van Nederland: een wegwijzer richting Rotterdam 4 kilometer naar het Westen. Het blad Mathematische Wetenschappen, Natuurwetenschappen en Geneeskunde uit 1888 geeft voor het Rotterdamse gezegde de volgende verklaring: “Engelberts ( Aloude Staat der Ned. ) meent, dat deze spreekwijze afkomstig is van de oude heerweg der Romeinen, waarvan bij Kralingen nog overblijfselen werden gevonden. Deze weg werd in de middeleeuwen nog gebruikt en zoo sprak men van den Kralingschen weg als een voorbeeld van hoogen ouderdom.” Halverwege de 19e eeuw werd een spoorwegverbinding naar Utrecht aangelegd. De Marinewerf aan de Oostzeedijk verdween en in 1856 werd de Ooster Oude Hoofdpoort gesloopt voor de bouw van een treinstation. In 1857 begon het opspuiten van land voor wat nu de Maasboulevard is. Het Maasstation heeft echter een letterlijk bewogen geschiedenis. In mei 1940 werd het gebouw grotendeels verwoest en in 1953 vertrok de laatste trein. De Nieuwe Rotterdamsche Gasfabriek werd aan de Oostzeedijk gebouwd in 1852, ter aanvulling op de Gasfabriek Feijenoord. Later volgde een elektriciteitscentrale. De fabriek sloot in 1926. Sinds de jaren ’70 is een grondige sanering van de bodemgaande. Er resten een deel van de muur en een poortwachtershuis aan de Oudedijk.

Wapen van Kralingen

Het wapen van Kralingen werd gevoerd door de Heren van Kralingen en later door de gemeente Kralingen ten oosten van Rotterdam, geannexeerd in 1895.