Vlaardingen

Kaart van Vlaardingen, door Boxhorn 1632

 

Vlaardingen is een stad en gemeente aan de Nieuwe Maas in het Rijnmondgebied, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente maakt deel uit van het samenwerkingsverband Stadsregio Rotterdam en de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag.

Ridderhofstede Holy

De gemeente telt 72.404 inwoners (1 januari 2019, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 26,71 km². Binnen de gemeentegrenzen liggen enkele oude kernen, zoals de ambachtsheerlijkheid en het oude dorp Vlaardingerambacht (nu de wijk Ambacht of Vlaardingerambacht) en de heerlijkheid Holy (nu de kern van de wijk Vlaardingen-Holy). Door de gemeente Vlaardingen loopt ook een vaart, genaamd de Vlaardingervaart.

Vlaardingen is vooral bekend als dé haringstad van Nederland. De visserij (op haring, ansjovis en kabeljauw) is echter verleden tijd. Wel is het visserijverleden met name rond de Oude Haven en de Koningin Wilhelminahaven nog goed herkenbaar. Een monument op het Grote Visserijplein van Govert van Brandwijk herinnert aan de vele vissers die op zee het leven lieten.

Vlaardingen ligt aan de Nieuwe Maas, ten westen van Schiedam, ten zuiden van Delft en Midden-Delfland (Schipluiden) en ten oosten van Maassluis en Maasland. Vlaardingen bestaat voornamelijk uit stedelijk gebied, met uitzondering van poldergebied ten westen en ten noorden van de stad (deels ingericht als recreatiegebied) en de Broekpolder. Oorspronkelijk was in de Broekpolder ook bebouwing gepland, maar die polder bleek te zijn opgehoogd met een metersdikke laag vervuild havenslib afkomstig uit de Rotterdamse havens. In 2005 hebben de Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland besloten dat er definitief geen bebouwing in dit natuurgebied komt.De oude gemeente Zouteveen werd al in de negentiende eeuw bij de gemeente Vlaardingerambacht gevoegd. Vlaardingerambacht werd op zijn beurt in 1941 grotendeels bij Vlaardingen gevoegd. Een belangrijk deel van Vlaardingerambacht (ten noorden van de Zweth) werd toen echter bij Schipluiden gevoegd; een klein deel bij Schiedam. Later werd een deel van de Aalkeet-Binnenpolder en van de Aalkeet-Buitenpolder, daarvoor gemeente Maasland, bij Vlaardingen gevoegd. Bij de aanleg van de Beneluxtunnel, waarvoor de Vlaardingse burgemeester Jan Heusdens zich met name heeft ingespannen, zijn de Vlaardingse percelen waarop de tunnel en de Rijksweg 4 werden aangelegd bij Schiedam gevoegd.

Kaart van Vlaardingen, door Bleau 1649

De geschiedenis van Vlaardingen als plaats gaat terug tot de 8e eeuw. Rond het jaar 700 zou hier een kerkje zijn gesticht. Als stichter van de kerk wordt een geestelijke genaamd Heribald genoemd, die de kerk aan Willibrordus zou hebben geschonken.

Graaf Dirk III van Holland bouwde een burcht in Vlaardingen, waarschijnlijk op de plek waar zich nu de Grote Kerk bevindt, waar het riviertje de Flarding (tegenwoordig de Vlaardingse haven) uitmondde in de Merwede (tegenwoordig de Nieuwe Maas). Vanuit die burcht dwong hij de kooplieden die langs kwamen varen, onderweg van Tiel naar Engeland en vice versa, om tol te betalen

Slag bij Vlaardingen 1018

De Slag bij Vlaardingen werd op 29 juli 1018 gevoerd door Graaf Dirk III van Holland tegen keizer Hendrik II. Alhoewel het keizerlijke leger veel groter was, haalde de graaf de overwinning. Het was een belangrijke slag omdat het een onafhankelijk graafschap Holland inluidde.

Drie decennia na de Slag bij Vlaardingen was het opnieuw onrustig in en om Vlaardingen. In het voorjaar van 1046 reisde koning Hendrik III met een oorlogsvloot naar Vlaardingen om het gebied dat Graaf Dirk IV  van Holland (zoon en opvolger van Dirk III) zich daar had toegeëigend te heroveren. Dit had geen blijvend effect, want in september 1047 trok Hendrik III opnieuw naar Frisia om de burchten van Rijnsburg en Vlaardingen in te nemen. Die expeditie liep uit op een mislukking: het Duitse leger kon in het waterrijke gebied niet goed standhouden en vertrok weer. Op de terugtocht vielen strijders van graaf Dirk IV de laatste schepen aan en maakten veel slachtoffers. In januari 1049 wisten de bondgenoten van Hendrik III de opstandige graaf Dirk IV er wel onder te krijgen: ze lokten hem bij Dordrecht in een hinderlaag en doodden hem.

Vlaardingen verkreeg waarschijnlijk voor 1273 stadsrechten. In 1273 verleende Graaf Floris V van Holland stadsrechten die erop wezen dat ze een uitbreiding waren van eerder verleende rechten. De haringvisserij was voor Vlaardingen zeker vanaf de achttiende eeuw een belangrijke economische activiteit. Vlaardingen groeide daarbij uit tot de belangrijkste visserijhaven in de regio.

Huis van Pomeren / Villerius

–
De opening van de Nieuwe Waterweg in 1872 en de aansluiting op het spoor in 1881waren van grote betekenis voor de Vlaardingse economie. Aan het einde van de negentiende eeuw ontwikkelde zich daardoor ook industrie die van de havenfaciliteiten kon profiteren. In de 20e eeuw vestigden zich grote bedrijven zoals de Bataafse Petroleum Maatschappij, de Maatschappij tot Exploitatie van Terreinen Matex, een superfosfaatfabriek en Levers Zeep (nu Unilever) en werd ook de Vulcaanhaven aangelegd. In 1941 werd de oude gemeente Vlaardinger-Ambachtdoor Vlaardingen geannexeerd, waardoor Vlaardingen de ruimte kreeg voor de aanleg van nieuwe woonwijken zoals de Westwijk en Vlaardingen-Holy. Vlaardingen groeide in deze tijd uit tot een stad van ruim 70.000 inwoners.
–

Wapen van Vlaardingen sinds 1816.

Het wapen van Vlaardingen is op 24 juli 1816 in gebruik door de gemeente bevestigd en is sindsdien niet meer veranderd, hoewel de gemeente meermaals gefuseerd is (met Vlaardingerambacht en Zouteveen).

Vlaardingen heeft voor 1273 stadsrechten ontvangen. De oudste bewaard gebleven vermelding daarvan is een uitbreiding op de stadsrechten die in 1273 door Graaf Floris V van Holland werd verleend. Het wapen van Vlaardingen met daarin een leeuw komt echter pas in de 17e eeuw voor. Ook de griffioenen stammen uit de zeventiende eeuw. Voor deze tijd gebruikte de stad een zegel met een kogge erin. Het wapen met de leeuw is op zichzelf waarschijnlijk veel ouder. De leeuw is mogelijk afgeleid van de Hollandse leeuw. De Graven van Holland hebben een grote invloed op de ontwikkeling van de stad gehad.

Oorspronkelijk was de rode leeuw voorzien van blauwe nagels en een blauwe tong. Dit wapen was gelijk aan dat van de graven van Holland en aan het wapen van Zuid-Holland zoals dat tot op heden is.

Bij de vaststelling van alle gemeentewapens door de Hoge Raad van Adel in 1816 werd echter een ongekleurde zegelafdruk van het Vlaardingse wapen als model gebruikt. Omdat daarop het blauw niet te zien was, werd het wapen zonder blauwe nagels en tong vastgesteld.

Wapen van Vlaardingen in de Franse tijd

Het wapen wordt in de zeventiende eeuw soms afgebeeld zonder schildhouders, in een Hollandse tuin. In de Franse tijd kreeg Vlaardingen een vrijkwartier in het wapen, dat hoorde bij een Goede stad van de tweede klasse.

Bij de aanvraag werd in 1813 ook om een spreuk gevraagd, namelijk Grijpt naar ’t eeuwig leven (1Tim 6:12). Deze spreuk werd echter niet door de stad gebruikt, maar kwam voor op het kerkelijk zegel van Vlaardingen.

De beschrijving van het wapen van Vlaardingen luidt als volgt: “Van goud beladen met een klimmende leeuw van keel. Het schild gedekt met eene gouden kroon bezet met 13 paarlen en vastgehouden door 2 griffioenen. Het schild en de schildhouders rusten op een grasbegroeide heuvel van sinopel”De achtergrond van het schild is geel met daarop een klimmende leeuw (staand op de achterpoten) welke rood is. De kroon is van goud met dertien parels. Het schild en de twee griffioenen die als schildhouders fungeren, staan op een groene heuvel.De gravenkroon is van een oud model, dat alleen verleend wordt aan gemeenten die kunnen aantonen dat een van hun voorgangers in het verleden een dergelijke kroon op het wapen hebben gevoerd.–
–
Uit:
Wikipedia – Vlaardingen
Wapen van Vlaardingen – Wikiwand
Links:
Geschiedenis van Vlaardingen
Canon van Vlaardingen
–Voorouders:

  • Graaf Dirk III van Holland
    Geboren circa 982, overleden 27 mei 1039. Zoon van Arnulf van Gent en Lutgardis van Luxemburg. Dirk III bouwde een burcht in Vlaardingen.
  • Adriaen Claesz van Adrichem
    Hij was geboren rond 1440 in Vlaardingen. Zijn datum van overlijden is onbekend. Hij was een zoon van Claes Adriaensz van Adrichem en Lijsbeth Claes Frankendr van den Bergh. Adriaen was gehuwd met Aeghjen van Crooswijk.
  • Symon Adriaensz van Craenenburch
    Geboren omstreeks 1550. Woonachtig in Vlaardingen. Zoon van Adriaan Jorisz van Cranenburch.
  • Rochus Gerritzn van Pomeren
    G    eboren rond 1585 in Vlaardingen. Overleden voor 7 juli 1662. Zoon van Gerrit Rochus van Pomeren.
    Hij was kuiper, keurmeester, visafslager, reder, koopman. Woonachtig aan de Westhavenplaats te Vlaardingen.
    Hij was gehuwd met:
  • Aeltie Pellendr Cruijck
    Geboren circa 1589 te Vlaardingen. Zij hadden een dochter:
  • Maertje van Pomeren
    Geboren in 1621 te Vlaardingen, overleden in 1681 aldaar. Zij huwde  op 29 september 1640 te Vlaardingen met:
  • Johannes Villerius
    Hij is  geboren rond 1617 te Brielle, overleden op 31 december 1666 te Vlaardingen.  

–

Zie ook:

Wij bezochten op zaterdag 9 juni 2018 de Broekpolder te Vlaardingen. Daar was het decor van de Slag bij Vlaardingen (1018) en een groot middeleeuws kampement met zo’n 250 tenten. Vijfhonderd re-enactors lieten zien hoe de mensen hier duizend jaar geleden woonden, werkten én ten strijde trokken.

 

–

Terug naar:

Dorpen en Steden

   facebook    

© 2 maart 2018, laatst bijgewerkt op 20 november 2024