De beginjaren van
Adriaen Adriaensz Oom

 

Overzicht van de jaren 1549, 1550 en 1551 en belangrijkste samenvattingen van 1552 t/m 1559.

1549
maart

• 20 – Thomas Seymour geëxecuteerd. Hij was een Engels edelman, legeraanvoerder, diplomaat en politicus. Hij werd schuldig bevonden aan verraad.

april

• 1 – Kroonprins Filips arriveert vanuit Spanje in Brussel.
• 4 – De Sassevaart, de nieuwe vaarweg tussen Gent en de Westerschelde, kan onder water worden gezet.

juni

• 12 – De Italiaanse filosoof en medicus Ulisse Aldrovandi wordt op beschuldiging van ketterij gearresteerd; de aanklacht is dat hij banden heeft met de wederdoper Camillo Renato.

juli

• juli – De Spaanse inquisitie brengt in Barcelona de heksenjager Johannes Malet op de brandstapel wegens “valse beschuldigingen”. Door zijn toedoen waren 33 vrouwen in de omgeving van de stad gedood wegens hekserij.

augustus

• 15 – De jezuïet Franciscus Xaverius stapt in Japan aan land om er te prediken.
• 22 – In Binche, Henegouwen, beginnen feestelijkheden die tien dagen zullen duren ter gelegenheid van het bezoek van keizer Karel V en zijn zoon Filips. Gastvrouw is de landvoogd Maria van Hongarije, die hier een paleisje heeft laten bouwen.

september

• 20 – Kroonprins Filips arriveert vanuit Reimerswaal in Breda, waar hij wordt ontvangen door Willem van Oranje.

oktober

• 6 – De Engelse regent Edward Seymour brengt de kind-koning Edward VI voor zijn veiligheid naar Windsor Castle, maar dat wordt een week later omsingeld door de troepen van John Dudley. Seymour en zijn ambitieuze echtgenote worden vervolgens opgesloten in de Tower.

november

• 4 – Keizer Karel V bepaalt in een Pragmatieke Sanctie dat de Bourgondische Kreits voortaan ondeelbaar zal zijn en bij overerving over zal gaan binnen de mannelijke en vrouwelijke lijn van zijn familie. Hij besluit voorts dat het Nederlands de officiële taal van de nieuwe Nederlanden zal zijn.
• 10 – Paus Paulus III (81) overleden, paus van 1534 tot 1549.

datum onbekend

• De boekdrukker Christoffel Plantijn vestigt zich in Antwerpen.

 

1550
januari

• 1 – De pastoor van Garderen, Jan Gerritsz. Versteghe, wordt in opdracht van inquisiteur Sonnius overgebracht naar Arnhem, en daar gevangen gezet op beschuldiging van ketterij.

februari

• 2 – De Regent van Engeland, Edward Seymour, wordt ten val gebracht en opgevolgd door John Dudley, graaf van Warwick.
• 7 – Giovanni Maria del Monte wordt tot paus gekozen. Hij kiest de naam Julius III.
• 17 – Filips van Hohenlohe geboren. Nederlands legeraanvoerder (overleden 1606).
• 22 – Karel van Arenberg geboren. Zuid-Nederlands staatsman, militair en diplomaat (overleden 1616).

juni

• 16 – De Brusselse burgemeester Jan van Locquenghien steekt de eerste spa in de grond voor het graven van de Willebroekse vaart.

augustus

• 15 Begin van het Dispuut van Valladolid, een discussie tussen de Dominicaan Bartolomé de Las Casas en de priester Juan Ginés de Sepúlveda over de rechtvaardiging van slavernij van indianen.

september

• 8 – Verovering van Mahdia door de Genuese Admiraal Andrea Doria.

oktober

• 4 – Karel IX van Zweden geboren. koning van Zweden (overleden 1611)
• 15 – Hendrik van Nassau geboren, jongste broer van Willem van Oranje (overleden 1574)

november

• 21 – In het kader van brandbestrijding worden Brusselaars voortaan door een ordonnantie verplicht om dakpannen te gebruiken in plaats van stro.

december

• 31 – Hendrik I van Guise, hertog van Guise, graaf van Eu en heer van Joinville (overleden 1588)

zonder datum

• De Daviskwadrant, een hoekmeetinstrument, wordt uitgevonden door John Davis (1550-1605). Veel gebruikt in de scheepvaart.
• Begin van de bouw aan de Süleymaniye-moskee in Constantinopel.
• Keizer Karel V vaardigt het Bloedplakkaat uit.
• Koning Gustaaf I van Zweden sticht de stad Helsinki.
• De 16e-eeuwse kunstenaar Giorgio Vasari plaveit met zijn kunsthistorisch overzicht de weg voor vele latere studies die de evolutie in de kunstgeschiedenis centraal stellen. Hij legt de nadruk op drie stadia die de ontwikkeling van Giotto en Botticelli naar Leonardo da Vinci en de ‘goddelijke’ Michelangelo weergeven.
• Sai Setthathirat I volgt zijn vader Photisarat I op als 17e koning van Lan Xang.
• Het Concilie van Trente beslist dat parochiale doop– en huwelijksregisters moeten worden bijgehouden.
• Stichting van de stad Valledupar in het hedendaagse Colombia.

datum onbekend

• Cornelis Corneliszoon geboren, uitvinder van de houtzaagmolen
• Willem Barentsz geboren, ontdekkingsreiziger (geboortejaar waarschijnlijk)
• Beleg van Mahdia. Andrea Doria (admiraal) verovert de Tunesische stad op de Ottomanen, het begin van de Italiaanse Oorlog (1551-1559).

 

1551
mei

• 12 – Officiële stichting van de Nationale Universiteit van San Marcos in Peru door koninklijk besluit van Keizer Karel V.

juni

• 6 – Willem van Oranje trouwt met Anna van Egmond van Buren, zodat hij haar uitgestrekte bezittingen erft.

juli

• Juli – Invasie van het eiland Gozo door het Ottomaanse Rijk. Zo’n 6000 inwoners worden als slaven meegevoerd naar Tripoli in Libië.

augustus

• 10 tot 15 – Zesdaags bombardement op Tripoli met als resultaat de verovering ervan door de Osmaanse grootvizier Silan Khan.

september

• 21 – Officiële stichting van de Keizerlijke en Pauselijke Universiteit van Mexico in Mexico-Stad door koninklijk besluit van Keizer Karel V.
• 26 – Begin van de Italiaanse Oorlog. De Franse koning Hendrik II verklaart de oorlog aan Keizer Karel V.

zonder datum

• Vereniging van een deel van het nestorianisme met de Heilige Stoel.
• De stad Guta (het hedendaagse Kolárovo in Slowakije) krijgt stadsrechten.
• Beleg van Tripoli. De Ottomanen veroveren de Libische stad op de Spanjaarden.

datum onbekend

• Boris Godoenov (ca. 53) geboren, tsaar van Rusland van 1598 tot 1605 (overleden 1605)

1552

• Verdrag van Chambord. Koning Hendrik II van Frankrijk sluit een akkoord met Duits protestantse vorsten en bezet de drie bisschopssteden Metz, Toul en Verdun.
• Slag bij Ponza. De Franco-Ottomaanse vloot verslaat de Keizerlijke vloot.
• Verdrag van Passau. Na de Vorstenopstand belooft Keizer Karel V aan de Duitse vorsten godsdienstvrijheid.

1553

• Verovering van Corsica. Franco-Ottomaanse troepen veroveren Corsica.
• De stad Terwaan en het kasteel van Hesdin worden met de grond gelijk gemaakt.
• Koning Eduard VI van Engeland sterft kinderloos.
• De katholieke Maria I Tudor, ook bekend als Bloody Mary, dochter van Hendrik VIII, neemt de kroon.

1554

• Slag bij Renty. De Fransen onder leiding van Frans van Guise verslaan de keizerlijke troepen.
• De Franse troepen onder leiding van Montmorency marcheren richting Brussel, maar worden gestopt bij Renty.
• Bisschop van Atrecht, Antoine Perrenot de Granvelle, arrangeert het huwelijk tussen Filips II en Maria I Tudor.
• Maria I Tudor huwt met Filips II van Spanje.

1555

• 25 september – Godsdienstvrede van Augsburg. De uitkomst is cuius regio, eius religio (van wie het land is, is ook de godsdienst). Dit houdt in dat iedere rijksvorst zelf beslist welke godsdienst in zijn gebied wordt opgelegd en daarom ook de kerkgoederen mag beheren.
• 1555 : De zieke keizer Karel V treedt af, zijn zus Maria van Hongarije, landvoogdes van de Nederlanden, doet hetzelfde. Emanuel Filibert van Savoye volgt haar op.

1556

• Filips II wordt koning van het Spaanse Rijk.
• Bestand van Vaucelles. Filips II en Hendrik II van Frankrijk sluiten een bestand.

1557

• Slag bij Saint-Quentin. Een zware nederlaag voor de Fransen.
• Spanje verklaart zich bankroet.

1558

• Beleg van Calais. De Engelsen spelen de stad kwijt.
• De Ottomanen veroveren de Balearen.
• Slag bij Grevelingen. De Fransen verliezen de slag tegen de Spanjaarden.
• Keizer Karel V sterft, zijn broer Ferdinand wordt keizer van het Heilig Roomse Rijk.
• De Staten-Generaal in Brussel besluiten aan Filips II de Negenjarige Hulp toe te kennen, een financieel plan waarbij zij de komende negen jaar gelden beheren, innen en aan de koning afstaan. De koning is bijzonder ontevreden over deze parlementaire inmenging, maar stemt toe. Dit is de laatste keer dat de Staten en de koning tot overeenstemming komen.

1559

• Vrede van Cateau-Cambrésis. Frankrijk doet afstand van aanspraken op Italiaanse gebieden, die goeddeels door Spanje worden ingelijfd. Siena komt aan Florence toe.
• Hendrik II sterft, hij wordt opgevolgd door zijn zoon Frans II.
• Filips II van Spanje geeft de autoriteit over de Zeventien Provinciën over aan zijn halfzuster Margaretha van Parma, kardinaal Granvelle is haar adviseur.
• Super universas is een bul van paus Paulus IV. Er komen drie aartsbisdommen: Mechelen, Utrecht en Kamerijk. Daaronder komt een groot aantal nieuwe bisdommen. De machtige en rijke abdijen moeten de operatie betalen.

 

Bronnen:
1549 – Wikiwand
1550 – Wikiwand
1551 – Wikiwand
1550-1559 – Wikiwand

 

Terug naar:
Adriaen Adriaensz Oom – JohnOoms.nl