Heren van IJsselstein

Vervolg van de Heren van Amstel

Het Kasteel IJsselstein ligt in het centrum van de gelijknamige plaats IJsselstein in de provincie Utrecht. Het kasteel werd reeds in 1144 genoemd. Het kasteel werd, met goedkeuring van Jacoba van Beieren, in 1418 gesloopt om in 1427 opnieuw te worden opgebouwd.

De bekendste bewoners van het kasteel stamden uit het geslacht Van Amstel. Zij stichtten vanuit het kasteel omstreeks 1300 de plaats IJsselstein en noemden zich sindsdien Van IJsselstein. Gijsbrecht van IJsselstein kreeg toestemming van de bisschop van Utrecht om in IJsselstein een parochiekerk te bouwen. Deze Sint-Nicolaaskerk werd in 1310 ingewijd door de bisschop van Utrecht, Gwijde van Avesnes. Onder Gijsbrecht groeide IJsselstein uit van een kasteel met wat boerderijen tot een stad.

In 1297 is het kasteel een jaar lang belegerd geweest en verdedigd door Bertha van Heukelom (Volgt Heren van Heukelom nr. 2b), de vrouw van Gijsbert van IJsselstein.

Na 1511 verloor het kasteel zijn functie en werd het na gestaag verval vanaf 1700 in 1887 gesloopt. De hoofdtoren (de Looierstoren) is bewaard gebleven. Deze is eigendom van de Staat (Rijksgebouwendienst).

Kasteeltoren in IJsselstein

Kasteeltoren IJsselstein

 

6. Arnoud van Amstel soms ook Arent genoemd (overleden vóór 12 mei 1291) was heer van Benschop, Polsbroek en IJsselstein. Hij wordt ook gezien als de stamvader van het geslacht IJsselstein.
Hij was een zoon van Gijsbrecht III van Amstel (Zie Heren van Amstel nr. 5) en zijn moeder was Bertha van Oegstgeest. Hij wordt voor het eerst genoemd in een document uit 1267 waar hij van het kapittel van Sint-Marie te Utrecht een pacht kreeg over Achtersloot. Zijn broer Gijsbrecht IV van Amstel getuigde hierbij. Tussen 1268 en 1275 stichtte hij een kasteel bij IJsselstein, waaruit hij in 1279 werd verdreven door graaf Floris V van Holland. Hij vluchtte toen naar kasteel Vreeland, een bezit van zijn broer Gijsbrecht, maar moet dit ook overgeven aan Floris V in 1280. Hij werd daarna gevangengenomen en naar Zeeland overgebracht. Op 27 oktober 1285 werd hij met zijn broer weer vrijgelaten na een verzoening met de graaf.

In 1290 komt Arnoud nog voor in oorkondes, maar met enige zekerheid kan worden aangenomen dat hij voor 12 mei 1291 overleden isHij was getrouwd met Johanna van Zuylen van IJsselstein. Dochter van Gijsbert I van Zuylen (Zie Heren van Zuylen nr. 5b) en Johanna van Haamstede.
Zonen:

  • Gijsbrecht van IJsselstein (Volgt 7a)
  • Arnoud van Benschop
  • Isolde van IJsselstein (Volgt 7b)
Uit: Wikipedia – Arnoud van Amstel

7a.  Gijsbrecht van Amstel, later Gijsbrecht van IJsselstein (geboren ca.1260? –  overleden 1342 of 1343) was een telg uit het geslacht van Amstel.
Hij was de oudste zoon van Arnoud van Amstel, heer van Benschop en Noord-Polsbroek, heer van IJsselstein en maarschalk van de bisschop van het Sticht Utrecht en Johanna van IJsselstein. Gijsbrecht erfde deze titels van zijn vader.  Hij nam de naam Van IJsselstein aan en veranderde het familiewapen, dat later ook het wapen van de stad IJselstein zou worden.

Gijsbrecht van IJsselstein kwam in problemen toen in 1296 enkele edelen Floris V, de graaf van Holland, wilden ontvoeren, maar zich genoodzaakt zagen de graaf te doden. Onder de samenzweerders waren Gijsbrechts oom (de door Joost van den Vondel onsterfelijk gemaakte) Gijsbrecht IV van Amstel en zijn eigen broer Arnold van Benschop; Gijsbrecht werd verdacht van medeplichtigheid. In de verwarring die door de moord was ontstaan, was de strijd tussen Holland en het Sticht opgelaaid, waarbij Gijsbrecht de kant van het Sticht koos. De Hollanders namen hem gevangen en belegerden het kasteel van IJsselstein, dat verdedigd werd door zijn vrouw Bertha. Na een jaar gaf ze zich over aan de belegeraars. Gijsbrecht was al zijn goederen kwijt. Uiteindelijk zouden ze toevallen aan de bisschop van het Sticht, Gwijde van Avesnes, de broer van de nieuwe graaf van Holland, Jan I van Henegouwen

Toen in 1308 Gijsbrechts oudste zoon Arnold trouwde met Maria van Henegouwen, de dochter van Gwijde van Avesnes kreeg Gijsbrecht zijn leengoederen terug. Gijsbrecht kreeg toestemming van de bisschop om in IJsselstein een parochiekerk te bouwen. Deze Sint-Nicolaaskerk werd in 1310 ingewijd. Zo groeide onder Gijsbrechts bestuur IJsselstein uit van een kasteel met wat boerderijen tot een stad. Gijsbrecht overleed in 1342 of 1343 en werd door zijn zoon Arnold opgevolgd als heer van IJsselstein.
Hij trouwde rond 1280 met Bertha van Heukelom. Overleden  25 februari 1322. Zij was een dochter van Otto I van Arkel, heer van Heukelom en van een vrouw uit het geslacht Van Heusden.
Uit het huwelijk werden zeven kinderen geboren:

  • Arnold (Volgt 8a)
  • Otto (Volgt 8b)
  • Herberen
  • Johan
  • Willem
  • Agnes (Volgt 8c)
  • een dochter
Uit: Wikipedia – Gijsbrecht van IJsselstein

 

7b. Isolde van IJsselstein.
Dochter van Arnoud van Amstel, heer van IJsselstein.
Zij was gehuwd met Arnold van Liesveld van den Berghe. Geboren rond 1260, overleden rond 1300. Zoon van Herbaren van den Berghe (Zie Heren van den Berghe en Liesveld nr. 1) en Agniese van Brederode (Zie Heren van Brederode nr. 3d).
Kinderen:

  • Herbaren van Liesveld  ± 1285 – 1319, hij overleed kinderloos.
  • Beatrix van Liesveld, gehuwd met Hendrik van der Woert. Hun zoon Gerrit van der Woert erfde de heerlijkheid Liesveld.
  • Agnes van Liesveld  ± 1290 – …. (Volgt Heren van Liesveld nr. 3)

8a. Arnold of Arnoud, heer van IJsselstein (Geboren 1304 – overleden 12 februari 1363)
Hij was van IJsselstein, Stoutenburg en schout van Amersfoort en Eemland.
Hij was een zoon van Gijsbrecht van IJsselstein en Bertha van Heukelom. Vanaf 1312 wordt hij vermeld als ridder. Tussen 1314 en 1325 bekleedde hij diverse functies in het Sticht Utrecht als schout in Amersfoort en Eemland.
In 1344 volgt hij zijn vader op als heer van IJsselstein. Hij wordt hierin erkend door graaf Willem IV van Holland. Hij heeft in 1345/48 en in 1354/57 zitting in de raad van de graaf van Holland, en wenst bij het opkomen van de Hoekse en Kabeljauwse twisten neutraal te blijven.
Arnold had een grote interesse in de geneeskundige wetenschap en liet speciaal een medische bibliotheek inrichten met rustgasthuis te IJsselstein. Arnold was gehuwd met Maria van Avesnes, dochter van bisschop Gwijde van Avesnes (Zie Graven Holland XI-13). Zij kregen een dochter genaamd Guyote die met Jan I van Egmont huwde. Zij volgden hem op als heer en vrouwe van IJsselstein.
Arnold werd in de Sint Nicolaaskerk te IJsselstein begraven.
Dochter:

  • Guyote van IJsselstein (Volgt 9)

Uit: Wikipedia – Arnold van IJsselstein

 

8b. Otto van IJsselstein
Geboren omstreeks 1285 te IJsselstein, overleden in 1353. Zoon van Gijsbrecht van Amstel en Bertha van Heukelom.
Hij was gehuwd met Bertha Grauwert. Geboren omstreeks 1295, overleden in 1340. Dochter van Pieter Grauwert (Zie Geslacht Grauwert nr. 3) en Bertha van Lichtenberg (Zie Heren van Zuylen nr. 7b).
Dochter:

  • Baerte van IJsselstein (Volgt 9b)

 

8c. Agnes van IJsselstein
Geboren rond 1300, overleden op 17 januari 1360. Dochter van Gijsbrecht van Amstel en Bertha van Heukelom.
Zij was getrouwd met Hendrik II de Rovere van Montfoort. Oudste zoon van Zweder de Rovere en Catharina van Holland. Overleden in 1332, derde burggraaf van Montfoort.
Kinderen uit dit huwelijk:

  • Hendrik II van Montfoort (-1332) derde burggraaf van Montfoort
  • Jan I van Montfoort (-1345) vierde burggraaf van Montfoort
  • Adilise van Montfoort (-1325) was gehuwd met Jan van Rozenburg
  • Willem van Montfoort (-1345) heer van Nesse

 

9a. Guyote van IJsselstein
Geboren rond 1310, overleden circa 1374. Vrouwe van IJsselstein, ook bekend onder de naam Goudijn van Amstel, was de erfdochter van Arnold van IJsselstein. Haar moeder was Maria van Avesnes, dochter van bisschop Gwijde van Avesnes. Guyote staat bekend als de opdrachtgeefster van de graftombe van de heren van IJsselstein, het grafmonument voor haar ouders en grootouders in de Sint-Nicolaaskerk in IJsselstein.
Zij was gehuwd met Jan I van Egmont. Geboren vóór 1310, overleden op 28 december 1369. Ridder (1343), was heer van Egmond, IJsselstein, Zevenhuizen en Zegwaard, baljuw van Kennemerland (1353-1354), stadhouder van Holland (1358), in ongenade (1359) en baljuw Kennemerland en West-Friesland (1363).
Kinderen:

  • Willem van Egmond (1332–1410), heer van Zevenhuizen en Zegwaard, trouwde met Machteld van Hemert
  • Arend heer van Egmond (ca. 1340-1409), opvolger (Volgt Heren van Egmont nr. 17a)
  • Jan van Egmond (-1360), was gehuwd met Johanna van Raaphorst
  • Gerrit van Egmond
  • Albrecht van Egmond, kanunnik te Utrecht
  • Beatrix van Egmond, was gehuwd met Gijsbert heer van Vianen (1320-1391
  • Baerte van Egmond, was gehuwd met Gerard I van Culemborg
  • Maria van Egmond (-ca. 1384), trouwde met Philips IV van Wassenaer
  • Catharina van Egmond (Volgt Heren van Egmont nr. 17b)
  • Antonia van Egmond, abdis te Den Bosch
  • Elisabeth van Egmond
  • Griete van Egmond
Uit:
Wikipedia – Guyote van IJsselstein
Jan I van Egmond – Wikiwand

 

9b. Baerte van IJsselstein
Geboren in 1335, overleden in 1360. Dochter van Otto van IJsselstein en Bertha Grauwert.
Zij was gehuwd met Jan Aelbrechtsz van Egmont van Merenstein. Hij werd in 1345 tot ridder geslagen, was in 1350 één der leiders der Hoeken. Hij werd op 3 mei 1350 voor het eerst met de toenaam van Merenstein (Meresteyn) vermeld. Zoon van Aelbrecht Floris Heren Woutersz Van Egmont.
Kinderen:

Jan Aelbrechtsz van Egmont van Merenstein huwde eerder met Genephi van Rodenburch.

 

 

Bronvermeldingen :

Zie ook:

Baronie IJsselstein

Kasteel IJsselstein

 

IJsselstein

  facebook     

© 28 februari 2016, laatst bijgewerkt op  1 januari 2024