Jaarsveld

Jaarsveld in 1865 door J. Kuyper. 1275 inwoners

Jaarsveld is een dorp en voormalige gemeente, gelegen in de Nederlandse provincie Utrecht en maakt deel uit van de gemeente Lopik. Het dorp ligt ongeveer 7 km ten zuidwesten van IJsselstein aan de rivier de Lek. Jaarsveld is als komdorp een witte raaf in de Lopikerwaard, die verder alleen lintdorpen kent.

In 2021 had Jaarsveld 275 inwoners, die de bijnaam Grienduilen hebben. Het bebouwde gebied bestond uit 83 huizen op een oppervlakte van 0,07 km². Als de buitengebieden meegenomen worden komt het aantal inwoners op ongeveer 330.
De voormalige gemeente Jaarsveld is in 1943 overgegaan in de gemeente Lopik. Een groot gedeelte van de nieuwbouw van Lopik is gebouwd op voormalig grondgebied van Jaarsveld. De plaats was van 1937-1970 bekend vanwege de middengolfzender Jaarsveld.
Een deel van Jaarsveld is een beschermd dorpsgezicht.
Net buiten het dorp lag het kasteel Jaarsveld (of kasteel Veldenstein).

Kasteel Veldenstein of Kasteel Jaarsveld was een kasteel te Jaarsveld, gemeente Lopik gelegen in de Nederlandse provincie Utrecht.

Het kasteel lag op de noordelijke oeverwal van de Lek ten noordoosten van het dorp. Het huidige landhuis staat ten noorden van het kasteelterrein en is in de 18e eeuw gebouwd. Van het oorspronkelijke huis zijn geen bovengrondse resten meer aanwezig, alleen twee rechthoekige omgrachte eilanden resten nog. Op deze eilanden hebben de voorburcht en de hoofdburcht gestaan. Via een brug met poortgebouw kwam men bij de hoofdburcht die bestond uit een ronde toren en een rechthoekig bouwblok met aan de westzijde aansluitend een woonvleugel van twee verdiepingen.

Huis te Jaarsveld

In 1258 was het gerecht Jaarsveld (behorende tot de Hagesteinse goederen) reeds in leen uitgegeven aan Gijsbrecht van Goye.In 1327 wordt het huis voor het eerst genoemd. Op dat moment was Otto van Cuijk, de leenheer van het gerecht genoodzaakt om alle lenen en alle goederen het Sticht en in de landen van Amstel en Woerden af te staan aan de Hollandse graaf in ruil voor aflossing van zijn schulden. Daarbij verviel ook Jaarsveld aan graaf Willem III van Holland die het op zijn beurt weer verkocht. Zo kwamen de heren van Vianen(afstammelingen van de Van Goye’s) in het bezit van de heerlijkheid en huis Jaarsveld. Tot 1489 bleef het huis in het bezit van de heren van Vianen. In de Jonker Fransenoorlog (tussen 1488 en 1490) werd het slot Jaarsveld als Hoeks bolwerk door Floris van Egmond, de Kabeljauwse heer van IJsselstein, belegerd. Na beschoten te zijn door 12 stenen en 24 loden kogels werd de bezetting na vijf dagen opgegeven. De bezittingen van Jan van Vianen werden door aartshertog Maximiliaan geconfisqueerd en gaf ze als dank voor de bewezen diensten in leen aan Floris van Egmond. Jan van Vianen werd vier jaar later weer in zijn leenband hersteld.In 1518 wordt het huis door Jan van Vianen en zijn zoons Hendrik en Jan verkocht aan Floris van Egmond die er eigenaar van wordt.In het jaar 1608 verkocht Filips Willem van Oranje Jaarsveld aan de Amsterdamse koopman Johan Michielsz van Verlaer.Tijdens de Hollandse Oorlog in 1673 plunderden Franse troepen het huis en werd het in brand gestoken waardoor het zwaar beschadigde. De ruïnes van het kasteel zijn lang blijven staan en de toren heeft als gevangenis dienstgedaan. In de nabijheid van het vervallen slot werd omstreeks 1760 het huidige Huis te Jaarsveld gebouwd door de vrijheer van Jaarsveld, Cornelis de Witt, een nazaat van de raadspensionaris Johan de Witt. Het is een bescheiden buitenplaats bestaande uit een eenlaags herenhuis en een klein park waarin de grachten van het oude slot zijn opgenomen. In de tweede helft van de 18e eeuw waren er nog muren aanwezig die in 1826 geheel verdwenen zijn.

Het wapen van Jaarsveld werd op 11 september 1816 door de Hoge Raad van Adel aan de Utrechtse gemeente Jaarsveld bevestigd. In 1943 ging Jaarsveld op in de gemeente Lopik. Het wapen van Jaarsveld is daardoor komen te vervallen als gemeentewapen.

De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Van lazuur met twaalf klokjes van goud, staande vier, vier en vier.
De heraldische kleuren zijn lazuur (blauw) en goud (goud of geel). De klokjes worden afgebeeld zonder klepels.
Het wapen is afgeleid van het wapen van familie Uten Goye, burggraven van Utrecht. De opgegeven beschrijving bij de Hoge Raad van Adel is historisch niet juist. Het familiewapen was gedwarsbalkt van zes stukken, de oneven omgebogen staart, over wiens schouders balken van vair. Om die reden is in het wapen van Lopik tussen 1948 en 1989 het correcte wapen opgenomen in het vierde deel. In het huidige wapen van gemeente Lopik is geen verwijzing meer opgenomen naar Jaarsveld. Familie Uten Goye, ook wel Van Goyen, waren aan het einde van de middeleeuwen Heren van de heerlijkheid Houten. In het wapen van Houten komt het familiewapen ook terug. In het Wapenboek Gelre wordt het familiewapen vermeld.

Uit:
Wikipedia – Jaarsveld
Wikipedia – Wapen van Jaarsveld

Voorouders:

  • Ghiselbertus Uten Goye
    Geboren in 1200, overleden op 16 maart 1271 in Utrecht. Zoon van Wouter Uten Goye. Hij was ridder, maarschalk van het Sticht en commandeur van de Duitse Orde in Utrecht. Bewoner Kasteel Jaarsveld (1258).
  • Willem III “de Goede”, graaf van Holland
    Geboren 1287, overleden Valencijn, 7 juni 1337. Hij was, van 1304 tot aan zijn dood, als Willem I van Henegouwen graaf van Henegouwen, en als Willem III van Holland graaf van Holland en Zeeland. Bewoner Kasteel Jaarsveld (1327).
  • Arie Ernsts van Oostrum
    Geboren circa 1630 te Lopikerkapel, overleden 1706 te Lopikerkapel. Hij trouwde op 26 mei 1661 te Lopik met Grietje Claasdr Blom. Geboren 1640 te Lopik. Dochter van Claas Bastiaans Blom en Adriaantje Thomasdr Pellen. In 1699 was hij burgemeester van Jaarsveld.
  • Jan Jansz Boode
    Geboren in 1615 te Jaarsveld.
    Hij is op 19 december 1641 te Jaarsveld getrouwd met Pietertje Jans van Zijl.
  • Cornelis Jansz Boode
    Geboren in 1646 te Jaarsveld, overleden in 1713 te Jaarsveld. Zoon van Jan Jansz Boode en Pietertje Jans van Zijl.
    Hij was getrouwd op 19 februari 1671 te Jaarsveld met Willemkje Ariens Vink.
  • Jannigje Cornelisse Boode
    Geboren rond 1678 te Jaarsveld,  overleden op 30 september 1747 in Jaarsveld. Dochter van Cornelis Jansz Boode en Willemkje Ariens Vink. Zij is getrouwd op 30 juli 1699 te Jaarsveld met:
  • Pieter Arijenz van Oostrum
    Geboren in 1677 in Jaarsveld, overleden op 30 september 1747 in Jaarsveld.  Hij was schepen van Jaarsveld. Zoon van Arien Eerstz van Oostrum en Grietje Marrigjen Claesdr Blom.
  • Grietje van Oostrum
    Gedoopt in het jaar 1707 in Ameide. Overleden in 1772. Zij was een dochter van Pieter Ariensz van Oostrum en Jannigje Cornelisdr Boode. Zij is getrouwd met:
  • Jan Cornelisz Stigter
    Geboren rond 1703 in Willige Langerak, overleden rond 1777 in Jaarsveld. Zoon van Cornelis Stigter.

Terug naar:

Dorpen en Steden

  facebook       

© 26 februari 2018, laatst bijgewerkt op 26 mei 2022