Claes Gabriëlsz
en zijn nazaten

Genealogie Braat

🌿 Maertge van Spijkenisse

Stammoeder van twee geslachten Braet

In het hart van Spijkenisse, waar de klei vruchtbaar was en de wind verhalen fluisterde over het land, leefde Maertge Jacobs — een vrouw van karakter, verbonden met twee mannen, twee geslachten, en een naam die eeuwen zou voortleven.

Haar eerste echtgenoot, Claes Adriaensz. Braet, was een schepen van aanzien, zoon van landbouwer Adriaen Braet, en een man die zijn dorp diende met wijsheid en rechtvaardigheid. Toen hij stierf op 2 maart rond 1612, werd hij begraven in de Nederlands Hervormde Kerk van Spijkenisse. Zijn grafsteen, verweerd maar nog leesbaar, draagt de woorden: “Hier leyt begraven Claes Adriaensz. Braet, hij sterf den 2 meert 16..” Een sobere herinnering aan een man die zijn stempel drukte op het dorp.

Maar Maertge’s verhaal eindigde daar niet. In 1617 trad zij opnieuw in het huwelijk, ditmaal met Gabriël Claesz., eveneens schepen van Spijkenisse en vermoedelijk zoon van Claes Gabriëlsz.. Hun verbintenis was niet alleen een samensmelting van twee levens, maar ook van twee geslachten Braet — het ene geboren uit haar eerste huwelijk, het andere uit haar tweede.

Uit Gabriëls eerste huwelijk waren al twee zonen geboren:

• Claes, later bekend als Claes de Oude
• Jacobus, bijgenaamd Schelhouck

Met Maertge kreeg Gabriël nog een zoon, eveneens Claes geheten. In een tijd waarin namen vaak herhaald werden binnen gezinnen, kreeg hij de bijnaam Claes de Jonge. Maar zijn identiteit zou zich verder ontwikkelen: in latere documenten werd hij aangeduid als “Anders geseyt Claes Braet”. Was dit een eerbetoon aan zijn overleden stiefvader Claes Adriaensz., of droeg zijn biologische vader Gabriël Claesz. ook de naam Braet? De archieven zwijgen, maar de naam leeft voort.

Claes de Jonge nam de naam Braet aan en gaf deze door aan zijn kinderen. Zo ontstond een tweede geslacht Braet — een tak die zich losmaakte van de eerste, maar toch wortelde in dezelfde vrouw: Maertge Jacobs. Terwijl het eerste geslacht Braet in 1855 te Oosterhout uitstierf, leeft het tweede tot op de dag van vandaag voort.

 

🧬 Een vrouw, twee geslachten, één naam

Maertge Jacobs was meer dan een echtgenote en moeder. Zij was een spilfiguur in de geschiedenis van Spijkenisse, een brug tussen generaties, en de stammoeder van twee geslachten Braet — één uitgestorven, één levend. Haar naam mag in de schaduw staan van de mannen die haar omringden, maar haar invloed is onmiskenbaar. In haar keuzes, haar kinderen, en de naam die zij doorgaf, leeft een verhaal dat de eeuwen heeft doorstaan.

 

1. Claes Gabriëlsz

🌾 De erfenis van Claes Gabriëlsz.

Een verhaal uit Spijkenisse, circa 1600

In de mistige ochtenden langs de Oude Maas, waar de wind het riet doet fluisteren en de klei onder de voeten zwaar weegt, leefde Claes Gabriëlsz., een man van eenvoud maar met een naam die gewicht droeg. Geboren rond 1550, in een tijd waarin Holland nog worstelde met Spaanse overheersing en religieuze onrust, was Claes een stille kracht in het dorp Spijkenisse.

Men fluisterde dat hij een nakomeling was van Pieter Baraet, een naam die in de regio klonk als een echo van oude adel en invloed. Maar Claes zelf sprak zelden over afkomst. Hij was een man van het land, van arbeid, van trouw aan zijn gemeenschap. Zijn huwelijk met Beatris Cornelis, dochter van Cornelis Dimmensz. en Huijbrechtje Tonisdr., bracht hem niet alleen liefde, maar ook een verbinding met andere vooraanstaande families in de regio.

Samen kregen ze kinderen, waaronder Gabriël Claesz., die opgroeide met het geluid van kerkklokken en het geritsel van perkament in het dorpshuis. Gabriël was anders dan zijn vader: scherp van geest, diplomatiek van aard. Rond 1580 geboren, groeide hij op in een tijd waarin de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zich begon te vormen. Hij zag hoe dorpen als Spijkenisse zich moesten organiseren, hoe rechtspraak en bestuur steeds belangrijker werden.

Toen Claes stierf, vóór 1603, was het Gabriël die zijn plaats innam — niet als boer, maar als schepen van Spijkenisse. In deze rol sprak hij recht, bemiddelde bij geschillen en waakte over de belangen van de gemeenschap. Hij trouwde eerst met Jannetje Jacobs, een vrouw van degelijke afkomst, en later met Maertge Jacobs, weduwe van Claes Adriaensz. Braet — een naam die opnieuw verwees naar de invloedrijke Braet-familie, mogelijk verwant aan zijn grootvader Pieter Baraet.

Gabriël stierf vóór 1627, maar zijn naam bleef bewaard in de archieven van het dorp, in de herinnering van de mensen, en in de verhalen die men vertelde bij het haardvuur. Zijn leven was een brug tussen generaties: van de stille kracht van Claes tot de bestuurlijke scherpte van zijn zoon.

______________________________________________________________________________________________________

2. Gabriël Claesz

 

⚖️ De Schepen en de Stammoeder

Spijkenisse, tussen polders en politiek – ca. 1600–1650

In een tijd waarin de polders van Zuid-Holland nog werden getemd door handkracht en wilskracht, leefde in Spijkenisse een man van aanzien: Gabriël Claesz., geboren rond 1580. Hij was schepen — een bestuurder, rechter en hoeder van het dorpsrecht. Zijn stem telde in het dorpshuis, zijn handtekening stond onder besluiten die het leven van boeren, vissers en burgers bepaalden.

Gabriël was een man van orde, maar ook van familie. Zijn eerste huwelijk met Jannetje Jacobs bracht hem vier kinderen, elk met hun eigen pad, verweven met de bestuurlijke elite van de regio. Toen Jannetje stierf in 1612, bleef Gabriël niet lang alleen. In 1617 trad hij in het huwelijk met Maertge Jacobs, een vrouw van karakter en geschiedenis — weduwe van Claes Adriaensz. Braet, eveneens schepen van Spijkenisse.

Maertge was geen gewone weduwe. Zij was dochter van Jacob Corvijns en Anna Jansdr., geboren rond 1580, en zou uiteindelijk drie keer huwen: eerst met Claes Braet, dan met Gabriël Claesz., en na diens dood met Mattheus Beyensz., schout van Hekelingen. Haar leven was een brug tussen geslachten, een spil in de bestuurlijke netwerken van de regio.

👨‍👩‍👧‍👦 Kinderen van Gabriël Claesz

Uit zijn eerste huwelijk kwamen:

• Claes Gabriëls de Oude, die trouwde met Ariaentje Claes Braet, dochter van Maertge en haar eerste man. Een huwelijk tussen stiefbroer en stiefzus — een versterking van familiebanden en bestuurlijke continuïteit.
• Ermpje Gabriëls, die eerst trouwde met Adriaen Louwen van der Schoor, schout van Klaaswaal, en later met Arie Cornelisz. Cluyt. Haar huwelijken weerspiegelden de strategische allianties van de tijd.
• Jacob Gabriëls Schelhouck, een man van vele verbintenissen. Hij trouwde drie keer, telkens met weduwen van invloedrijke mannen. Zijn bijnaam Schelhouck onderscheidde hem binnen de familie.
• Jannetje Gabriëls, die trouwde met Arijen Jans Koekendorp. Beiden overleden vóór 1642, maar hun namen leven voort in de archieven.

Uit het tweede huwelijk met Maertge Jacobs:

• Claes Gabriëls de Jonge, geboren rond 1620 te Hekelingen.
  Hij kreeg de bijnaam “Anders geseijt Claes Braet” — een eerbetoon aan zijn moeders eerste man, of misschien een teken dat de naam Braet via zijn vader voortleefde. Hij trouwde tweemaal: met Neeltje Hendricx en Catalijntje Jacques Verhulp.
  Zijn kinderen zouden de naam Braet voortzetten, waarmee een tweede geslacht Braat ontstond — het eerste stierf uit in 1855, het tweede leeft voort tot op de dag van vandaag.
• Beatris Gabriëls, gedoopt op 6 december 1628, trouwde op jonge leeftijd met Dierck Ariëns, jongeman van Abbenbroek. Haar huwelijk verbond Spijkenisse met omliggende dorpen en versterkte de regionale netwerken.

🧬 Een naam, een erfenis

De naam Braet — in al zijn varianten: Braat, Braats, Braets, Braadt — was in de 14e en 15e eeuw al bekend. In een tijd zonder vaste spelling, werd de naam mondeling doorgegeven en opgeschreven zoals men hem hoorde. Zo kon een Braet een broer zijn van een Braats, zonder dat hun bloedlijn werd betwist.

In Spijkenisse leefde deze naam voort via Claes Adriaensz. Braet, en later via Claes de Jonge, zoon van Gabriël Claesz. en Maertge Jacobs. Twee geslachten Braet, beide ontsproten aan dezelfde stammoeder — Maertge — maar elk met hun eigen lot: het ene uitgestorven, het andere levend.

🕯️ Echo’s van het verleden

Wanneer je vandaag door Spijkenisse wandelt, langs de oude kerk waar Claes Braet begraven ligt, en de polders die Gabriël Claesz hielp besturen, voel je de echo van een tijd waarin namen, functies en huwelijken het weefsel vormden van een gemeenschap.
In de archieven leeft hun verhaal voort — maar in dit verhaal, leeft hun geest…

 

5. Claes Gabriëls Braet 

 

🌾Een leven tussen land, geloof en familie

Oud-Beijerland & Hekelingen, 1680–1723

Op een koude decemberdag in 1680, toen de winter de polders van Oud-Beijerland bedekte met rijp en stilte, werd Claes Gabriëls Braet geboren. Hij werd op 8 december gedoopt in de Hervormde Kerk, als zoon van Gabriël Claesz. Braet, schepen van Oud-Beijerland, en Jannechie Jans Schuddebeurs. Zijn wieg stond in een huis waar bestuur, geloof en familiegeschiedenis samenkwamen.

Claes groeide op in een tijd waarin de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden haar hoogtepunt voorbij was, maar waarin lokale gemeenschappen als Hekelingen en Oud-Beijerland floreerden door landbouw, ambacht en kerkelijke verbondenheid. De naam Braet droeg gewicht — een echo van generaties die hun sporen hadden achtergelaten in Spijkenisse, Hekelingen en Zuidland.

💍 Een huwelijk met wortels in de regio

Op 1 december 1715 ging Claes in ondertrouw met Leentje Verrij, een jonge vrouw uit Hekelingen, geboren op 30 december 1685. Zij was dochter van Maarten Jacobse Verrij en Annetje Ariëns Goudswaard — beide families met diepe wortels in de regio. Hun huwelijk was niet alleen een verbintenis tussen twee mensen, maar ook tussen twee geslachten die het dorpsleven vormgaven.

Samen kregen Claes en Leentje drie kinderen:

1. Gabriël, gedoopt op 4 oktober 1716 — vernoemd naar zijn grootvader, en mogelijk voorbestemd om de naam Braet voort te zetten in bestuurlijke kringen.
2. Jannetje, gedoopt op 23 januari 1718 — een naam die eer deed aan haar grootmoeder Jannechie, en die later wellicht via huwelijk haar eigen familiebanden smeedde.
3. Maarten, gedoopt op 8 december 1720 — vernoemd naar zijn grootvader Verrij. Hij zou uitgroeien tot een patriarch van formaat, met tien kinderen uit zijn huwelijk met Reijna Rosmolen, en een leven dat reikte tot 1804.

🕯️ Een leven in Hekelingen

Claes vestigde zich in Hekelingen, waar hij zijn laatste jaren doorbracht. Het dorp was klein, maar levendig — een gemeenschap van boeren, ambachtslieden en kerkelijke gezagsdragers. Claes leefde in een tijd waarin de kerk het hart vormde van het dorpsleven, en waarin familiebanden bepalend waren voor sociale positie.

Toen Claes op 10 juni 1723 overleed, liet hij een jonge weduwe achter.
Leentje Verrij, nog geen veertig jaar oud, hertrouwde in 1732 met Ary Ariënsz. Suydervelt, waarmee zij haar leven voortzette in een nieuwe verbintenis.
Maar haar eerste huwelijk met Claes zou de basis vormen van een Braet-lijn die tot ver in de 19e eeuw zou voortleven.

🧬 Een naam die blijft klinken

De naam Braet — gedragen door Claes, zijn vader Gabriël, en zijn zoon Gabriël — was meer dan een familienaam. Het was een teken van verbondenheid met het land, met het bestuur, en met de kerk.
Claes Gabriëls Braet leefde slechts 42 jaar, maar zijn nalatenschap leeft voort in archieven, doopregisters en de verhalen van zijn nazaten…

 

__________________________________________________________________________________________

6. Maarten Braat 

 

🧭Landman, Schepen en Stamvader

Geboren in Hekelingen in 1720 als zoon van Claes Gabriëlsz Braat en Leentje Verrij, groeide Maarten Braat op in een tijd waarin de polders van Putten en Vriesland het ritme van het leven bepaalden. Hij werd op 8 december gedoopt en zou uitgroeien tot een invloedrijke figuur in zijn gemeenschap: schepen van Hekelingen, bewoner van de uitslag van Putten, en later stamvader van een omvangrijke familie.

Op 15 mei 1746 trouwde hij in Spijkenisse met Reijna Rosmolen, dochter van Leendert Claesse Rosmolen en Sijtje Pieters Cuyper.
Samen kregen zij tien kinderen, waarvan meerdere zelf grote gezinnen stichtten en bestuurlijke functies bekleedden.

👨‍👩‍👧‍👦 Kinderen van Maarten Braat en Reijna Rosmolen

🏛️ Bestuurlijke en maatschappelijke rol

Maarten Braat was meer dan een vader van tien kinderen. Hij was schepen van Hekelingen, een functie die hem verantwoordelijk maakte voor rechtspraak en lokaal bestuur. Zijn zoon Maarten (1753) trad in zijn voetsporen als dijkgraaf, schepen en armmeester, wat wijst op een familie met aanzien en betrokkenheid bij het welzijn van de gemeenschap.

🌿 Een dynastie 

De Braat-lijn verspreidde zich via huwelijken met families als Van Driel, Vermaat, Schuddebeurs, Hoogerwerf, en Van Koppe.
De genealogie toont hoe deze families verweven raakten in de dorpen Hekelingen, Spijkenisse, Poortugaal, en Overschie, een netwerk van landarbeiders, bestuurders en ambachtslieden…

7.  Klaas Braat 

 

Bouwman, vader en erfdrager van Hekelingen

Geboren in Hekelingen en gedoopt op 27 november 1746, was Klaas Braat een zoon van Maarten Braat, schepen van Hekelingen, en Reijna Rosmolen. Hij groeide op in een familie die diep geworteld was in het bestuurlijke en het agrarische leven.
Klaas volgde het pad van zijn voorouders: trouw aan het land, trouw aan de kerk, en trouw aan de familie.

Op 7 juni 1772 trad hij in het huwelijk met Jaapje van Driel, geboren in Goidschalkoord op 24 november 1748. Zij was dochter van Joost Sanderse van Driel en Aaltje Bastiaans van Moerkerken, en zuster van Zoetje van Driel, die eerder trouwde met Klaas’ neef Leendert Braat. Deze huwelijksverbindingen tonen hoe nauw verweven de families in deze regio waren.

Samen kregen Klaas en Jaapje negen kinderen, waarvan meerdere zelf grote gezinnen stichtten en zich verspreidden over Zuid-Holland.

👨‍👩‍👧‍👦 Kinderen van Klaas Braat en Jaapje van Driel

🏡 Een leven in Hekelingen en daarbuiten

Klaas Braat bleef zijn hele leven in Hekelingen, waar hij overleed op 4 december 1828. Zijn kinderen verspreidden zich over dorpen als Overschie, Rotterdam, en Bergschenhoek, waarmee de Braat-lijn zich verder vertakte. De beroepen van zijn zonen — met name bouwman — wijzen op een familie die het land bleef bewerken, zelfs toen de samenleving langzaam industrialiseerde.

Zijn zoon Maarten en kleinzoon Leendert zetten de familielijn voort met grote gezinnen, waardoor Klaas een stamvader werd van tientallen nazaten in de 19e eeuw…

_________________________________________________________________________________________________

 

8.  Maarten Braat 

🧭Een leven in beweging

In het voorjaar van 1777, toen de polders van Hekelingen zich vulden met het eerste lentewater, werd Maarten Braat geboren. Hij was zoon van Klaas Braat en Jaapje van Driel, telg uit een familie die diep geworteld was in het land, de kerk en het bestuur. Zijn doop vond plaats op 30 maart in de Hervormde Kerk van Hekelingen, een plek waar generaties Braats hun levens begonnen.

Maarten groeide op in een tijd van verandering. De 18e eeuw liep ten einde, en Nederland stond aan de vooravond van revolutie, Franse invloeden en bestuurlijke hervorming. Toch bleef het leven in dorpen als Hekelingen en Overschie vooral bepaald door het ritme van het land en de gemeenschap.

💍 Een huwelijk met Jannetje Pleuntie de Raat

Op 30 maart 1808 trad Maarten in het huwelijk met Jannetje Pleuntie de Raat, geboren in 1782 en dochter van Pleun Bastiaan de Raat en Francina Philips Vermaat. Hun huwelijk was een verbintenis tussen twee families met diepe wortels in Hekelingen, en zou uitgroeien tot een dynastie van ambachtslieden, bouwlieden en agrariërs.

Samen kregen zij elf kinderen, waarvan velen hun eigen gezinnen stichtten en zich verspreidden over Zuid-Holland — van Hazerswoude tot Vrijenban, van IJsselmonde tot Pijnacker.

👨‍👩‍👧‍👦 Kinderen van Maarten Braat en Jannetje de Raat

🏡 Een leven in Overschie

Maarten verhuisde naar Overschie, waar hij zijn gezin stichtte en zijn kinderen opvoedde. Overschie was in die tijd een dorp in transitie — van agrarisch naar ambachtelijk, van dorps naar stedelijk. Maarten paste zich aan, en zijn kinderen vonden hun weg als bouwlieden, timmerlieden, herbergiers en agrariërs.

Zijn zoon Pleun werkte als timmerman en bouwman in Hazerswoude, terwijl Leendert als agrariër actief was in Pijnacker. Pleuntje, zijn dochter, leefde tot 1912 en overleefde haar vader met bijna een eeuw — een stille getuige van de veranderingen die Nederland doormaakte.

🧬 Een naam die voortleeft

De naam Braat — soms als Braad geschreven — leeft voort in de archieven van Zuid-Holland. Maarten Braat was een schakel in een lange keten van generaties die het land bewerkten, gezinnen stichtten en hun gemeenschap dienden. Zijn leven was geen spektakel, maar een fundament waarop anderen konden bouwen…

9. Pleun Braat

🪵Een leven tussen hamer en ploeg

In de vroege ochtend van 17 februari 1809 werd in het dorp Overschie, vlakbij Rotterdam, een jongen geboren die zijn leven zou wijden aan het bouwen — letterlijk en figuurlijk. Pleun Braat, zoon van Maarten Braat en Jannetje Pleuntie de Raat, groeide op in een tijd waarin Nederland langzaam herstelde van de Napoleontische oorlogen. De Franse overheersing was voorbij, en het Koninkrijk der Nederlanden was net gevormd. De wereld was in beweging, maar in Overschie bleef het leven geworteld in traditie.

Als timmerman en bouwman kende Pleun de waarde van vakmanschap. Zijn handen waren zijn gereedschap, zijn werk zichtbaar in de huizen, schuren en boerderijen die hij hielp oprichten. Maar hij was meer dan een ambachtsman — hij was ook een vader, echtgenoot en spil van een groeiende familie.

Op 3 april 1842 trouwde hij met Neeltje van der Wilk, een vrouw uit Capelle aan den IJssel, geboren in 1818. Samen vestigden ze zich in Hazerswoude, een dorp dat in die tijd omringd werd door veenweiden, sloten en boerderijen. Het was een gemeenschap waar iedereen elkaar kende, waar het leven draaide om het land, de kerk, en de seizoenen.

 

👨‍👩‍👧‍👦 Een gezin in beweging

Pleun en Neeltje kregen zeven kinderen, waarvan zes volwassen werden.
Hun oudste zoon Maarten volgde zijn vader als bouwman, maar verhuisde later naar Haarlemmermeer — een gebied dat pas sinds 1852 bewoonbaar was, nadat het grote meer was drooggelegd. Zijn verhuizing symboliseert de trek van families naar nieuwe polders, op zoek naar vruchtbare grond en een nieuw begin.

De dochters van Pleun trouwden met mannen uit omliggende dorpen: Waddinxveen, Benthuizen, Oudshoorn. Elk huwelijk verbond families, versterkte netwerken, en bracht nieuwe generaties voort. Fransijntje, de jongste dochter, trouwde zelfs twee keer met broers uit de familie Goldberg — een bijzonder detail dat de verwevenheid van dorpsgemeenschappen illustreert.

 

🌾 De wereld om hen heen

Tijdens Pleuns leven veranderde Nederland langzaam. De industrialisatie begon op gang te komen, maar in Hazerswoude bleef het leven agrarisch. De stoomtrein bereikte Gouda in 1855, en hoewel dat slechts enkele kilometers verderop lag, was het voor velen een wereld van verschil. De dorpen bleven trouw aan hun ritme: zaaien, oogsten, kerkgang op zondag, en het dorpsnieuws dat zich verspreidde via de bakker, de smid en de herberg.

Pleun stierf in 1874, op 65-jarige leeftijd. Hij liet een gezin achter dat geworteld was in het land, maar met takken die zich begonnen uit te strekken naar nieuwe gebieden. Zijn vrouw Neeltje overleefde hem nog 22 jaar — een matriarch die haar kinderen en kleinkinderen zag opgroeien in een Nederland dat langzaam modern werd…

 

_____________________________________________________________________________________________________

10.

 

🌾 Maarten Braat: Van Hazerswoude naar de Haarlemmermeer

Op 1 december 1842 werd Maarten Braat geboren in Hazerswoude, een dorp waar het leven draaide om het land, de kerk en de gemeenschap. Als zoon van timmerman en bouwman Pleun Braat en Neeltje van der Wilk, groeide Maarten op in een huis waar arbeid en plicht centraal stonden. Hij leerde al vroeg wat het betekende om met je handen te werken — eerst als bouwman, net als zijn vader, en later als pionier in een nieuw gebied: de Haarlemmermeer.

🛶 Een nieuw land onder de voeten

De Haarlemmermeer was tot 1852 een groot binnenmeer dat eeuwenlang dorpen bedreigde met overstromingen. Maar dankzij een van de grootste waterstaatkundige projecten van de 19e eeuw werd het drooggelegd en omgevormd tot vruchtbare poldergrond. Voor Maarten, die zich daar vestigde, was het een kans om opnieuw te beginnen — een plek waar hij zijn ambacht kon inzetten om letterlijk aan een nieuwe samenleving te bouwen.

Op 17 november 1873 trouwde hij met Antje van der Akker, een vrouw uit zijn geboortedorp Hazerswoude. Samen kregen ze zes kinderen, waarvan sommigen het boerenleven voortzetten, anderen hun weg vonden in steden als Rotterdam, Haarlem en Leiden.

👨‍👩‍👧‍👦 Een gezin tussen traditie en verandering

• Pleun, de oudste zoon, werd landbouwer en leefde tot 1967 — een man die de opkomst van de auto, de radio en zelfs de televisie meemaakte.
• Dirk bleef in de Haarlemmermeer, maar stierf jong, op 34-jarige leeftijd.
• Neeltje trouwde met Johannes Bulk en verhuisde naar Leiden, een stad die in die tijd bloeide als centrum van wetenschap en cultuur.
• Neeltje Beatrix stierf als kind, een herinnering aan de kwetsbaarheid van het leven in die tijd.
• Arie werd landbouwer en vestigde zich in Gouda, waar hij met Maria Endhoven drie dochters kreeg — waaronder een tweeling, een zeldzaamheid die vast voor verwondering zorgde.
• Gerardus, de jongste, leidde een complex leven met drie huwelijken en vier kinderen uit zijn eerste huwelijk. Zijn levenspad bracht hem naar Rotterdam, een stad die in zijn tijd uitgroeide tot een bruisend havengebied.

💔 Een huwelijk onder spanning

Maarten en Antje scheidden van tafel en bed in 1897 — een juridische scheiding die in die tijd zeldzaam was en vaak duidde op diepe persoonlijke of sociale spanningen. Toch bleven ze beiden in de Haarlemmermeer wonen tot hun overlijden, slechts zes jaar na elkaar. Hun levensverhaal weerspiegelt de uitdagingen van een huwelijk in een tijd waarin persoonlijke vrijheid nog beperkt was, maar waarin de eerste contouren van moderniteit zichtbaar werden.

Maarten Braat was een man van zijn tijd — geworteld in traditie, maar levend in een land dat veranderde onder zijn voeten. Zijn kinderen droegen zijn naam voort in steden en dorpen, in boerderijen en gezinnen, en zijn verhaal leeft voort in de archieven en herinneringen van Zuid-Holland.

Als je wilt, kan ik dit verhaal uitbreiden met een fictieve dag uit Maartens leven, of een portret van de Haarlemmermeer in de jaren 1870. Of misschien een stamboomposter met generaties Braat? Laat maar weten wat je aanspreekt.