–

‘s-Gravenzande is een stad met 22.110 inwoners in 2020, gelegen in de streek het Westland. De plaats maakt deel uit van de gemeente Westland (provincie Zuid-Holland) en is de grootste nederzetting in die gemeente.

‘s-Gravenzande (Op z’n Westlands: Breeje Durp) heeft als enige plaats in het Westland een historie als stad: het kreeg in 1246 stadsrechten van graaf  Willem II van Holland, die er net als zijn vader graaf Floris IV van Holland geregeld verbleef. Aan het grafelijk hof heeft ‘s-Gravenzande de helft van zijn naam te danken. Het element -zande verwijst naar de verzande Maasmonding, waarbij het stadje ontstaan is.’s-Gravenzande was en is een marktplaats: het centrum bestaat uit een aantal grotere en kleinere pleinen (onder andere het Marktplein en het Graaf Florisplein). Het was tevens een bedevaartplaats: gravin Machteld van Brabant, de moeder van Willem II, had aan de kerk die zij er had laten bouwen een Madonnabeeld geschonken waaraan wonderen werden toegeschreven. Het klooster Maria Magdalena in Bethanië was van 1266 tot 1582 gevestigd in de stad.Tot 1 januari 2004 was ‘s-Gravenzande een zelfstandige gemeente met daarin ook het dorp Heenweg. Daarna is het met buurgemeenten opgegaan in de nieuwe gemeente Westland in het kader van de gemeentelijke herindeling Westland. Tot 1914 behoorde ook Hoek van Holland tot de gemeente ‘s-Gravenzande.

Vanaf de 13e eeuw tot het midden van de 19e eeuw stonden in ‘s-Gravenzande twee korenmolens, de “voormolen” en de “achtermolen”. Tegenwoordig staat als enige de Molen van Maat, die sinds 2002 weer in bedrijf is.In en om het dorp staan vrij veel goedbewaarde kleine villa’s in art-decostijl, veelal versierd met glas-in-lood, geglazuurde stenen of dakpannen en opvallende gebogen of vooruitspringende daklijsten.De Dorpskerk is een hallenkerk uit begin 19e eeuw die de verwoeste kerk uit de 14e eeuw verving. Onder andere door een schenking van koning Willem I was het mogelijk deze kerk te bouwen. In 1816 werd hij ingewijd.De Heilige Lambertuskerk ligt verscholen onderaan de Maasdijk vlak bij het dorpje Heenweg. De kerk is in 1872-1873 gebouwd door jonkheer A.J.A. van Rijckevorsel. Het interieur is neogotisch. Boven de ingang staat een beeld van Sint Lambertus.Het Staelduinse Bos is sinds 1987 in beheer bij de stichting het Zuid-Hollands Landschap. In het bos is het bezoekerscentrum d’Oude Koestal gevestigd, waar informatie over de natuur in dit gebied is te vinden.De Banken is een 90 hectare groot duingebied met twee laaggelegen natte duinvalleien.’s-Gravenzande heeft een drie kilometer lang, breed zandstrand met drie strandopgangen: Arendsduin, Beukel en Vlugtenburg. Slag Arendsduin is de meest noordelijke en ligt tegen de plaats Monster aan. Slag Beukel is de grootste strandopgang van ‘s-Gravenzande, en slag Vlugtenburg is de meest zuidelijke tegen Hoek van Holland aan. In 2009 werd het strand van gemeente Westland uitgeroepen tot ‘Schoonste Strand van Nederland’.

Wapen ‘s-Gravenzande 1960

Het wapen van ‘s-Gravenzande werd op 24 juli 1816 aan de Zuid-Hollandse gemeente ‘s-Gravenzande bevestigd in gebruik. Op 3 oktober 1960 is aan het wapen een kroon toegekend van drie bladeren en twee parels. In 2004 is de gemeente samen met De Lier, Monster, Naaldwijk en Wateringen opgegaan in de gemeente Westland, waardoor het wapen niet langer officieel gebruikt wordt. In het wapen van Westland zijn geen delen van het wapen van ‘s-Gravenzande overgenomen.

De blazoenering uit 1816 van het wapen van ‘s-Gravenzande luidde als volgt:
“Van lazuur beladen met een klimmende leeuw van goud.”Op 3 oktober 1960 werd een nieuwe beschrijving gemaakt die luidde: In gewoon Nederlands: Een blauw schild met daarop in goud (of geel) een klimmende leeuw. Het nieuw beschreven wapen is voorzien van een gravenkroon.

Wapen ‘s-Gravenzande 1816

In 1246 verkreeg ’s Gravenzande, tot dan toe Sande geheten, stadsrechten van graaf Willem II van Holland. Sindsdien zegelde de stad met een leeuw, vrijwel zeker afgeleid van het Wapen van Holland. De oudst bewaarde afdruk hiervan dateert uit 1427. Vermoedelijk waren de kleuren oorspronkelijk rood op zilver. Bij de bevestiging in 1816 is het wapen door de Hoge Raad van Adel toegekend in rijkskleuren, mogelijk omdat de kleuren niet bij de aanvraag waren aangegeven.

 

 

–

Uit:
Wikipedia – ‘s-Gravenzande
Wikipedia – Wapen s’-Gravenzande

 

Voorouders:

• Floris IV van Holland
  Geboren 24 juni 1210, overleden Corbie, 19 juli 1234. Hij was van 1222 tot 1234 graaf van Holland. Hij was de zoon van Willem I van Holland en Aleid van Gelre. Hij verbleef regelmatig te s-Gravenzande.  Floris trouwde met:
• Machteld van Brabant
  Geboren ± 1200, overleden in 1267. Zij  was een dochter van hertog Hendrik I van Brabant en Mathilde van Boulogne.  Na de dood van Floris IV ging ze wonen in ‘s-Gravenzande. Ze stichtte daar een kerk en begijnhof.
• Willem II van Holland
  Geboren in 1227, overleden te  Hoogwoud op 28 januari 1256. Hij was graaf van Holland en Zeeland (1234-1256) en koning van het Heilige Roomse Rijk (1248-1256). Zoon van Floris IV van Holland en Machteld van Brabant.
  Hij gaf ‘s-Gravenzande  in 1246 stadsrechten en verbleef er geregeld.

–

Terug naar:

Dorpen en Steden