Peursum rond 1870 door J. Kuyper
Peursum is een voormalige ambachtsheerlijkheid in de Baronie van Liesvelt en thans een buurtschap (voorheen een apart gehucht of dorp) in de gemeente Molenlanden in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, dat zich in lintbebouwing langs de noordkant van de Giessen uitstrekt. Het heeft 265 inwoners. Dit betreft alleen het aantal inwoners -in 2008- in de lintbebouwing langs de noordkant van de Giessen en ligt tegenover Giessen-Nieuwkerk (de dorpskom van Giessenburg), waarmee het met een brug verbonden is.
Voorheen was het een zelfstandige gemeente. Sinds 1857 omvatte de gemeente Peursum naast de Peursumse polder ook het naburige Nederslingeland, dat toen verdween als gemeente. De fusiegemeente had toen 350 inwoners. Anders dan Peursum had Nederslingeland nauwelijks aaneengesloten bebouwing.
In 1957 ging Peursum samen met de gemeente Giessen-Nieuwkerk en het dorp Giessen-Oudekerk (tot dan toe deel van de toen opgeheven gemeente Giessendam) op in de nieuwe gemeente Giessenburg. De gemeente had kort voor haar opheffing, in 1956, 411 inwoners. Hierna raakte de plaatsnaam Peursum in onbruik.
De naam leeft voort in de Peursumseweg, die door de buurt heen loopt, in de Peursumse Vliet (die de Peursumse polder van de Polder van Giessen-Bovenkerk scheidt) en in de voetbalclub VV Peursum, waarvan het voetbalveld echter in Giessen-Nieuwkerk ligt.
Sinds 1986 hoorde Peursum, net als de rest van Giessenburg, bij de gemeente Giessenlanden. De gemeenten Giessenlanden en Molenwaard hebben in november 2016 
besloten om te fuseren.
Op 1 januari 2019 zijn deze gemeenten samengegaan onder de gemeentenaam Molenlanden.
Bij de buurtschap ligt ook Klein-Peursum, alleen aan de kant komend vanuit Peursum, staat een zelf gemaakt blauw plaatsnaambord.
Wapen van Peursum, op een paal aan de Peursumseweg
Het wapen van Peursum werd op 17 januari 1949 bij Koninklijk Besluit aan de gemeente Peursum toegekend. Op 1 januari 1956 fuseerde de gemeente met Giessen-Nieuwkerk en een deel van Giessendam tot de nieuw opgerichte gemeente Giessenburg. Het wapen van Peursum is daardoor komen te vervallen. Het keerde terug in de onderste helft van het wapen van Giessenburg.
De blazoenering van het wapen luidde als volgt:
“Gedeeld; I in goud een leeuw van keel, getongd en genageld van azuur, in het schildhoofd vergezeld van een barensteel van azuur, II in sabel twee beurtelings gekanteelde dwarsbalken van zilver. Het schild gedekt door een gouden kroon van 3 bladeren en 2 parels.”
De heraldische kleuren in het wapen zijn: goud (geel), keel (rood), azuur (blauw), sabel (zwart) en zilver (wit). Het schild wordt gedekt met een gravenkroon.
Het wapen is afgeleid van de wapens van de familie Brederode (leeuw), en Arkel, die de heerlijkheid in bezit hebben gehad. De gemeente vroeg oorspronkelijk de barensteel aan over de leeuw, en tot de rand van het schild reikend, conform het wapen van Brederode. Aangezien dit op een klein vlak erg overladen was, stelde de Hoge Raad van Adel voor de barensteel boven de leeuw te plaatsen.
Vermeldingen:
Foto’s:
Voorouders:
- Gerrit Jansz Verwiel
Geboren omstreeks 1655. Wonende te Peursum. Zoon van Jan Gerritsz Verwiel.
Hij was gehuwd met: - Marrigje Cornelisdr
Geboren rond 1660. Dochter van Cornelis Chielen en Teuntje Crijnen. - Maria Gerrits Verwiel
Geboren in 1682 te Peursum. Dochter van Gerrit Jansz Verwiel en Marrigje Cornelisdr. Zij was gehuwd met Arie Dirksz Cooyman.
Terug naar:
© 15 september 2019, laatst bijgewerkt op 15 augustus 2023