Alphen en Rietveld is de naam van een vroegere ambachtsheerlijkheid ofwel lage heerlijkheid. Deze heerlijkheid besloeg het gebied van en rondom de huidige stad Alphen aan den Rijn.

Het wapen van de ambachtsheerlijkheid was het familiewapen van Van Alphen, een tak van het geslacht Van Kralingen die zich omstreeks 1200 Van Alphen ging noemen, naar hun bezittingen.

Vanaf 1766 mogen telgen uit het geslacht De Smeth zich heren van Alphen en Rietveld noemen.

De Smeth is een geslacht waarvan leden sinds 1814 tot de Nederlandse adel behoren, sinds 1816 met de titel van baron.
De stamreeks begint met Willem Pietersz de Smeth, afkomstig van Brussel, die in 1532 in die stad trouwde. Theodorus de Smeth (1710-1772), was eerste heer van Alphen en Rietveld uit zijn geslacht.

In de vroege negentiende eeuw bezaten zij feitelijk echter niet heel veel meer dan de visrechten op de Damse Rijn en de Gouwe alsmede de grafkapel van de familie. Deze grafkapel, die in 1773 werd gebouwd, bevindt zich achter de Adventskerk te Alphen aan den Rijn en is beschermd als gemeentelijk monument.

In 1923 vervielen de laatste heerlijke rechten door de invoering van de nieuwe Jachtwet. Vanaf die tijd wordt gesproken over titulair heren.

 

Terug naar:

Heerlijkheden